Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
Anlatım Bozuklukları Çözümlü Sorular
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="dderya" data-source="post: 742812" data-attributes="member: 112565"><p>ÖRNEK 10:</p><p>Sefayı sen; cefayı biz çekelim.</p><p>Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?</p><p>A) Özne yanlışlığı</p><p>B) Yüklem eksikliği</p><p>C) Nesne-yüklem uyumsuzluğu</p><p>D) Sözcük fazlalığı</p><p>E) Belirteç tümleci eksikliği</p><p>(Kavram Dershaneleri Sorusu)</p><p>ÇÖZÜM 10:</p><p>Dilimizde “cefa çekmek” denir; ama “sefa çekmek” denmez. “Sefa sürmek” denir. Örnek cümlede tek yüklem kullanıldığı için böyle bir yanlışa düşülmüş. Cümlenin doğru biçimi şöyle</p><p>olmalı: “Sefayı sen sür; cefayı biz çekelim.”</p><p>Yanıt: B</p><p></p><p>ÖRNEK 11:</p><p>Hiçbiri - Ali Suavi'den başka - ülkede bir ayaklanmayı düşünmemiş, padişaha bağlılığı kutsal bir</p><p>görev saymıştır.</p><p>Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?</p><p>A) İkinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır.</p><p>B) Birinci cümlecikteki arasöz, gereken biçimde düzenlenmemiştir.</p><p>C) Birinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır.</p><p>D) Birinci cümlecikteki yüklemin sonuna "–dir" eki getirilmemiştir.</p><p>E) Her iki cümleciğin yüklemleri arasında olumluluk - olumsuzluk bakımından uyum sağlanmamıştır.</p><p>(ÖSS 1982)</p><p>ÇÖZÜM 11:</p><p>İlk cümlenin öznesi “hiçbir” sözcüğüdür. “hiçbir” sözcüğü ikinci cümlenin başına getirilirse uygun</p><p>düşmediği görülür. İkinci cümleye uygun bir özne getirilmeli, bu özne “hepsi” olmalıydı. Öyleyse</p><p>ikinci cümlede özne ile yüklem uyumsuzdur.</p><p>Yanıt: A</p><p></p><p>ÖRNEK 12:</p><p>Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne eksikliğinin neden olduğu bir anlatım bozukluğu yoktur?</p><p>A) Onun okula gelmesi şöyle dursun, eve bile gelmedi.</p><p>B) İçeriye giren kişinin elleri bağlandı, soyuldu.</p><p>C) Testteki yanlışlar düzeltilerek bilgisayarda yeniden yazıldı.</p><p>D) İnsana böyle bir soru sorulsa, çileden çıkabilir.</p><p>E) Bütün çalışmalara katıldığını ve takdir ettiğini biliyorum.</p><p>(Kavram Dershaneleri Sorusu)</p><p>ÇÖZÜM 12:</p><p>A seçeneğinde ilk cümlenin öznesi “onun okula gelmesi”. Bu özne ikinci cümlenin yüklemi olan “gelmedi” eylemine uygun düşmez; virgülden sonra “o” kullanılmalı. B’de “içeriye giren kişinin elleri” ilk cümlenin öznesi.Bu söz ikinci cümlenin yüklemi olan “soyuldu” eylemine uygun düşmez. İkinci cümleye “içeriye giren kişi” ya da “o” getirilmeli. C’de ilk cümlenin öznesi olan “testteki yanlışlar”. İkinci cümleye “testler” öznesi getirilmeli. D’de aynı nedenle ikinci cümleye “insan” öznesi getirilmeli. E seçeneğinde de bir anlatım bozukluğu var; ancak bozukluk, özne eksikliğinden değil yan cümleci</p><p>ğin “nesne” eksikliğinden kaynaklanmaktadır.</p><p>Yanıt: E</p><p></p><p>ÖRNEK 13:</p><p>Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "hiçbiri" sözcüğünün kullanılmamasından kaynaklanan</p><p>bir anlatım bozukluğu vardır?</p><p>A) Bütün insanlar kendilerini tehlikelerden korumak ister; diğer insanların durumlarına pek aldırmaz.</p><p>B) Kimse beni konuk etmeyi göze alamadı; ağanın öfkesini üzerine çekmek istemedi.</p><p>C) Bana pek çok söz verdin; ama bu sözleri asla tutmadın; bu nedenle sana güvenenem.</p><p>D) Herkes sorumluğunu diğerlerine bırakmak istedi,böylece onlar kendilerini dertten kurtardılar.</p><p>E) Bazıları birkaç yıl sonra köyden göç edip kentte kendilerine uygun bir yaşam kurdu.</p><p>(Kavram Dershaneleri Sorusu)</p><p>ÇÖZÜM13:</p><p>“Bütün insanlar” öznesi olumlu bir eylem olan “korumak ister” yüklemine uygun düştüğü halde, olumsuz bir eylem olan “aldırmaz” yüklemine uygun düşmüyor. İkinci cümleye bu eyleme uygun düşen “hiçbiri” öznesi getirilmelidir.</p><p>Yanıt: A</p><p></p><p>ÖRNEK 14:</p><p>Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?</p><p>A) Burada, en çok eski arkadaşlarımı arıyor, özlüyorum.</p><p>B) Konunun az bilinen yönüne ışık tutuyor, aydınlatıyor.</p><p>C) Yeni çıkan kitapları alıyor, hemen okuyorum.</p><p>D) Gezilerinde yeni yerler görüyor, değişik insanlar tanıyor.</p><p>E) Yaptıklarını yeterli bulmuyor, eleştiriyor.</p><p>(ÖSS 1999)</p><p>ÇÖZÜM 14:</p><p>B seçeneğinde “konunun az bilinen yönüne” söz öbeği dolaylı tümleçtir. Bu sözler “ışık tutuyor” yüklemine uygun düşüyor; ama “aydınlatıyor” yüklemine uygun düşmüyor. Bu sözden önce “konunun az bilinen yönünü” anl***** gelen “onu” getirilmeli.</p><p>Yanıt: B</p><p></p><p>ÖRNEK 15:</p><p>Kardeşimin olumsuz davranışlarına kızıyor, düzeltmesini istiyorum.</p><p>Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?</p><p>A) Nesne eksikliği</p><p>B) Özne eksikliği</p><p>C) Dolaylı tümleç eksikliği</p><p>D) Tamlama yanlışlığı</p><p>E) Yüklem eksikliği</p><p>(Kavram Dershaneleri Sorusu)</p><p>ÇÖZÜM 15:</p><p>Örnek cümlede yükleme sorulan “neye?” sorusunun örnek cümlede yanıtı olan “kardeşimin olumsuz</p><p>davranışlarına” dolaylı tümleçtir. Bu sözler ikinci yükleme uygun düşmediği için ikinci cümleye “olumsuz davranışlarını”, “bunları” getirilmelidir.Getirdiğimiz öğe yükleme sorulan “neyi?” sorusunun</p><p>yanıtı olan “nesne”dir.</p><p>Yanıt: A</p><p></p><p>ÖRNEK 16:</p><p>Aşağıdaki cümlelerin hangisinden “onları” kelimesi çıkarılırsa anlam bozulur?</p><p>A) Evdekileri telefonla arayıp, konu hakkında onları uyardı.</p><p>B) Bavula eşyaları özenle yerleştiriyor, onları kırıştırmıyordu.</p><p>C) Bahçedekileri eve çağırdı, onları evde ağırladı.</p><p>D) Sorunlar gittikçe büyüyor, onları çözmekte zorlanıyordu.</p><p>E) Arkadaşlarını gün geçtikçe daha iyi tanıyor,onları anlıyordu.</p><p>(Kavram Dershaneleri Sorusu)</p><p>ÇÖZÜM 16:</p><p>Birden çok yüklemin yer aldığı cümlelerde öğelerin yüklemlerle uyumlu olması gerekir. A seçeneğinde “evdekileri”, “arayıp” eylemsisinin nesnesidir. Bu nesne ikinci cümlenin yüklemi olan “uyardı” eylemine de uygun düştüğü için aynı anlamlı ikinci bir nesnenin kullanılması gereksizdir. B, C, E seçeneklerinde de “onları” sözcükleri gereksiz kullanılmıştır. D seçeneğinde “sorunlar” sözcüğü ilk cümlenin öznesidir. İkinci cümlenin öznesiyse “o” gizli öznedir. “onları” sözcüğü çıkarıldığında onun yerini tutan bir “nesne” olmadığı için cümle bozulur. İlk cümlenin öznesi nesne gibi görünür. Cümle şöyle olur “sorunlar gittikçe büyüyor, sorunlar çözmekte zorlanıyordu.” Bu da bozuk bir cümledir.</p><p>Yanıt: D</p></blockquote><p></p>
[QUOTE="dderya, post: 742812, member: 112565"] ÖRNEK 10: Sefayı sen; cefayı biz çekelim. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Özne yanlışlığı B) Yüklem eksikliği C) Nesne-yüklem uyumsuzluğu D) Sözcük fazlalığı E) Belirteç tümleci eksikliği (Kavram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 10: Dilimizde “cefa çekmek” denir; ama “sefa çekmek” denmez. “Sefa sürmek” denir. Örnek cümlede tek yüklem kullanıldığı için böyle bir yanlışa düşülmüş. Cümlenin doğru biçimi şöyle olmalı: “Sefayı sen sür; cefayı biz çekelim.” Yanıt: B ÖRNEK 11: Hiçbiri - Ali Suavi'den başka - ülkede bir ayaklanmayı düşünmemiş, padişaha bağlılığı kutsal bir görev saymıştır. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir? A) İkinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır. B) Birinci cümlecikteki arasöz, gereken biçimde düzenlenmemiştir. C) Birinci cümleciğin yükleminde özneyle uyum sağlanmamıştır. D) Birinci cümlecikteki yüklemin sonuna "–dir" eki getirilmemiştir. E) Her iki cümleciğin yüklemleri arasında olumluluk - olumsuzluk bakımından uyum sağlanmamıştır. (ÖSS 1982) ÇÖZÜM 11: İlk cümlenin öznesi “hiçbir” sözcüğüdür. “hiçbir” sözcüğü ikinci cümlenin başına getirilirse uygun düşmediği görülür. İkinci cümleye uygun bir özne getirilmeli, bu özne “hepsi” olmalıydı. Öyleyse ikinci cümlede özne ile yüklem uyumsuzdur. Yanıt: A ÖRNEK 12: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde özne eksikliğinin neden olduğu bir anlatım bozukluğu yoktur? A) Onun okula gelmesi şöyle dursun, eve bile gelmedi. B) İçeriye giren kişinin elleri bağlandı, soyuldu. C) Testteki yanlışlar düzeltilerek bilgisayarda yeniden yazıldı. D) İnsana böyle bir soru sorulsa, çileden çıkabilir. E) Bütün çalışmalara katıldığını ve takdir ettiğini biliyorum. (Kavram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 12: A seçeneğinde ilk cümlenin öznesi “onun okula gelmesi”. Bu özne ikinci cümlenin yüklemi olan “gelmedi” eylemine uygun düşmez; virgülden sonra “o” kullanılmalı. B’de “içeriye giren kişinin elleri” ilk cümlenin öznesi.Bu söz ikinci cümlenin yüklemi olan “soyuldu” eylemine uygun düşmez. İkinci cümleye “içeriye giren kişi” ya da “o” getirilmeli. C’de ilk cümlenin öznesi olan “testteki yanlışlar”. İkinci cümleye “testler” öznesi getirilmeli. D’de aynı nedenle ikinci cümleye “insan” öznesi getirilmeli. E seçeneğinde de bir anlatım bozukluğu var; ancak bozukluk, özne eksikliğinden değil yan cümleci ğin “nesne” eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Yanıt: E ÖRNEK 13: Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "hiçbiri" sözcüğünün kullanılmamasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır? A) Bütün insanlar kendilerini tehlikelerden korumak ister; diğer insanların durumlarına pek aldırmaz. B) Kimse beni konuk etmeyi göze alamadı; ağanın öfkesini üzerine çekmek istemedi. C) Bana pek çok söz verdin; ama bu sözleri asla tutmadın; bu nedenle sana güvenenem. D) Herkes sorumluğunu diğerlerine bırakmak istedi,böylece onlar kendilerini dertten kurtardılar. E) Bazıları birkaç yıl sonra köyden göç edip kentte kendilerine uygun bir yaşam kurdu. (Kavram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM13: “Bütün insanlar” öznesi olumlu bir eylem olan “korumak ister” yüklemine uygun düştüğü halde, olumsuz bir eylem olan “aldırmaz” yüklemine uygun düşmüyor. İkinci cümleye bu eyleme uygun düşen “hiçbiri” öznesi getirilmelidir. Yanıt: A ÖRNEK 14: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? A) Burada, en çok eski arkadaşlarımı arıyor, özlüyorum. B) Konunun az bilinen yönüne ışık tutuyor, aydınlatıyor. C) Yeni çıkan kitapları alıyor, hemen okuyorum. D) Gezilerinde yeni yerler görüyor, değişik insanlar tanıyor. E) Yaptıklarını yeterli bulmuyor, eleştiriyor. (ÖSS 1999) ÇÖZÜM 14: B seçeneğinde “konunun az bilinen yönüne” söz öbeği dolaylı tümleçtir. Bu sözler “ışık tutuyor” yüklemine uygun düşüyor; ama “aydınlatıyor” yüklemine uygun düşmüyor. Bu sözden önce “konunun az bilinen yönünü” anl***** gelen “onu” getirilmeli. Yanıt: B ÖRNEK 15: Kardeşimin olumsuz davranışlarına kızıyor, düzeltmesini istiyorum. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Nesne eksikliği B) Özne eksikliği C) Dolaylı tümleç eksikliği D) Tamlama yanlışlığı E) Yüklem eksikliği (Kavram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 15: Örnek cümlede yükleme sorulan “neye?” sorusunun örnek cümlede yanıtı olan “kardeşimin olumsuz davranışlarına” dolaylı tümleçtir. Bu sözler ikinci yükleme uygun düşmediği için ikinci cümleye “olumsuz davranışlarını”, “bunları” getirilmelidir.Getirdiğimiz öğe yükleme sorulan “neyi?” sorusunun yanıtı olan “nesne”dir. Yanıt: A ÖRNEK 16: Aşağıdaki cümlelerin hangisinden “onları” kelimesi çıkarılırsa anlam bozulur? A) Evdekileri telefonla arayıp, konu hakkında onları uyardı. B) Bavula eşyaları özenle yerleştiriyor, onları kırıştırmıyordu. C) Bahçedekileri eve çağırdı, onları evde ağırladı. D) Sorunlar gittikçe büyüyor, onları çözmekte zorlanıyordu. E) Arkadaşlarını gün geçtikçe daha iyi tanıyor,onları anlıyordu. (Kavram Dershaneleri Sorusu) ÇÖZÜM 16: Birden çok yüklemin yer aldığı cümlelerde öğelerin yüklemlerle uyumlu olması gerekir. A seçeneğinde “evdekileri”, “arayıp” eylemsisinin nesnesidir. Bu nesne ikinci cümlenin yüklemi olan “uyardı” eylemine de uygun düştüğü için aynı anlamlı ikinci bir nesnenin kullanılması gereksizdir. B, C, E seçeneklerinde de “onları” sözcükleri gereksiz kullanılmıştır. D seçeneğinde “sorunlar” sözcüğü ilk cümlenin öznesidir. İkinci cümlenin öznesiyse “o” gizli öznedir. “onları” sözcüğü çıkarıldığında onun yerini tutan bir “nesne” olmadığı için cümle bozulur. İlk cümlenin öznesi nesne gibi görünür. Cümle şöyle olur “sorunlar gittikçe büyüyor, sorunlar çözmekte zorlanıyordu.” Bu da bozuk bir cümledir. Yanıt: D [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Turizmin başkenti olarak bilinen güneydeki ilimiz?
Cevapla
Forumlar
Eğitim
BilgiBANK
Türkçe & Dilbilgisi & İmla Kuralları
Anlatım Bozuklukları Çözümlü Sorular
Top