Anayasa Mahkemesi Nedir?
Anayasa Mahkemesi 9 Temmuz 1961 tarihinde halk çogunluğu tarafından kabul edilen 1961 anayasası ile Türk siyasi hayatına girmiştir. 1961 Anayasası ile sağlanan ‘ hukuk devleti ‘yargı bağımsızlığı’ ilkeleri ile güvence altına alınan Anayasa mahkemesinin temel görevleri anayasa ile belirlenmiş daha sonrasında 1982 anayasası’nca da biraz daha daraltılılarak korunmuştur.Buna göre Anayasa Mahkemesinin görevleri aşağıdaki gibidir
Egemenliğini kullanımında var olan ve yukarıda açıklanan kavram ve kurumların egemenliği kullanırken faliyetlerinde “Anayasaya” uygunluğunu belirleyen kurum Anayasa Mahkemesi olarak belirlenmişdir,
Anayasa mahkemesi parlamentonun çıkardığı yasaların gene parlamentonun daha önce yasalaştırdığı kavramlarla uygunluğunu incelemesi ve çelişkilerin önlenmesi amacıyla denetler.Ayrıca Anayasa değişikliklerinin usul, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve tbmm içtüzüğü’nün hem usul hem de esas bakımından Anayasa’ya uygunluğunu denetler
Cumhurbaşkanını, bakanlar Kurulu üyelerini, yüksek mahkemelerin başkan ve üyelerini, başsavcıları, Cumhuriyet başsavcıvekilini, Hakimler ve savcılar Yüksek Kurulu ile Sayıştay başkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divan sıfatıyla yargılar.
Siyasi partilerin siyasi partiler kanunua uygun faliyetlerde bulunduğuna dair, TBMM kararlarıyla milletvekillerinin yasama dokunulmazlıklarının kaldırıldığında veya üyeliklerinin düşürüldüğünde bu kararların iptaline ilişkin en son mercidir.
Uyuşmazlık Mahkemesi’ne Başkanlık edecek üyeyi oyçokluğuyla seçer.
Organizasyonu
Anayasa Mahkemesi 11 asıl, 4 yedek üyeden oluşur. Anayasa Mahkemesi’nin tüm üyelerini cumhurbaşkanı seçer. Anayasa Mahkemesi, başkan ve 10 üye ile toplanır ve salt çoğunlukla karar verir. Anasaya değişiklikleri ve siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin kararlarda beşte üç oy çokluğu şarttır. Üyeler çekimser oy kullanamazlar. Yargılamanın aleniyeti ilkesi Anayasa Mahkemesi davalarında geçerli değildir. 2008 yılı bütçe si kapsamında Anayasa Mahkemesi’ne öngörülen ödeneğin 17 milyon 452 bin TL olduğu açıklandı.
Temel Amaçları
Yasaların anayasaya Uygunluğu Denetimi
parlamentonun çıkardığı yasaların gene parlamentonun daha önce yasalaştırdığı kavramlarla uygunluğunu incelemesi ve çelişkilerin önlenmesi, Anayasa değişikliklerinin usul, kanunların, kanun hükmünde kararnamelerin ve TBMM içtüzüğü’nün hem usul hem de esas bakımından Anayasa’ya uygunluğunu denetlemek,
