Forumlar
Yeni Mesajlar
CerezExtra
EĞLENCE ↓
Şans Kurabiyesi
Renk Falınız
ÇerezRADYO
Sevgiliye Özel
ÇerezDERGİ
Hızlı Okuma Testleri
Pratik Çözümler
Yeniler
Yeni Mesajlar
Yeni ürünler
Yeni kaynaklar
Son Aktiviteler
İndir
En son incelemeler
Dükkan
Giriş
Kayıt
Yeniler
Yeni Mesajlar
Menu
Giriş
Kayıt
Uygulamayı yükle
Yükle
Forumlar
Tarih
Genel Türk Tarihi
Türk Destanları ve Efsaneleri
Alp Er Tunga Destanı
JavaScript devre dışı bırakıldı. Daha iyi bir deneyim için, devam etmeden önce lütfen tarayıcınızda JavaScript'i etkinleştirin.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Konuya cevap yaz
Mesaj
<blockquote data-quote="wien06" data-source="post: 190770" data-attributes="member: 4383"><p><strong><span style="color: Red"><span style="font-size: 15px">Başta Şehname olmak üzere çeşitli kaynaklardan derlenen Alp Er Tunga destanının özeti şöyledir:</span></span></strong></p><p></p><p>Turan ile İran birbirine komşu ve düşman iki devlet idi. İran ülkesinin tahtında Minuçehr, Turan ülkesinin tahtında ise Alp Er Tunga'nın babası Peşeng Kağan vardı. İran hükümdarı Minuçehr ölünce, Kağan Peşeng oğlu Alp Er Tunga'ya şöyle dedi: "Bu İranlıların bize yapmadığı kötülük yoktur. Şimdi Türk'ün öç alma zamanı gelmiştir!" Alp Er Tunga da bunu istiyordu. "Arslanlarla bile çarpışacak güçteyim ve İran'dan öç alacağım" dedi. Peşeng'in öbür oğlu Alp Arız, iranlılarla savaşmak yanlısı değildi. Fakat karar verildi ve Alp Er Tunga savaş hazırlığına başladı. </p><p></p><p>Alp Er Tunga arslan yeleli, servi boylu idi. Saldırırken timsah kadar cesur, av avlarken erkek arslan gibi çevik, vuruşmada savaş fili kadar kuvvetliydi. Yürüdüğü zaman yeri sarsıyor, ard arda attığı oklar vınlayarak göğü inletiyordu. O, hiddetlenip savaşa girecek olsa, ayak basıp toz kaldırdığı yerde ova, kandan bir ırmağa dönerdi. Dostlarına umut veren, kut veren dili, düşmanları için keskin bir kılıç idi. Bilgelikte de ondan üstünü yoktu. Yüreği derya kadar geniş, eli ise yağmur yağdıran bulut kadar cömertti. Babasının adı Peşeng, üçüncü göbekten atasının soyu gibi adı da 'Türk' idi. Alp Er Tunga'nın oğulları ve kızları da vardı. Kızlarından birine, kaz (kuğu) kadar güzel olduğu için Kaz adını vermişlerdi. Babası . ona, "İle Suyu"na akan büyük bir çayın kenarında bir kalesaray yaptırmıştı. Kaz, burada oynaryüzerdi. Onun için Türkler bu suya "Kaz Suyu" dediler. Daha sonra Kaz'ın oturduğu, oynaya oynaya büyüdüğü yer büyük bir şehir oldu. Bu şehre de Kaz Oynı (Kaz Oyunu) adı verildi. (Bugünkü Kazvin şehri)...</p><p></p><p>Alp Er Tunga ordusu ile İran üzerine yürüdü, iki ordu Dehistan bölgesinde karşılaştılar. Türk ordusundan Barman adlı bir yiğit, atını öne sürerek, teke tek dövüşmek için İranlılardan er diledi. Barman'ın karşısına iran kumandanının kardeşi Kubad çıktı. İki savaşçı sabahtan akşama kadar vuruştular. Sonunda Barman kargısı ile Kubad'ı devirdi ve Alp Er Tunga'nın yanına zaferle döndü.</p><p></p><p>Bundan sonra iki ordu birbirine girdi ve o güne kadar görülmemiş derecede şiddetli bir savaş oldu. Bu savaşı Alp Er Tunga kazandı. Meydan, ölen iranlılarla doldu ve iran padişahı geri çekilip Dehistan kalesine sığındı. Fakat Alp Er Tunga kaleyi kuşattı ve sonunda iran padişahını tutsak etti.</p><p>Bundan sonra, İran'a bağlı Kabil ülkesinin, kahramanlığı ile ünlü padişahı Zâl, İranlıların yardımına geldi, ani bir hücumla Türk ordusunu dağıttı. Buna pek kızan Alp Er Tunga tutsak İran padişahını öldürttü. Öbür tutsakları da öldürmesine kardeşi Alp Arız engel oldu. Tutsakları 'Sarı' şehrine gönderdiler. Daha sonra bu tutsakların kaçmasına engel olamadığı veya göz yumduğu için hiddetlenen Alp Er Tunga kardeşi Alp Arız'ı da öldürttü.</p><p></p><p>Alp Er Tunga yine galipti ve Rey şehrine giderek İran tacını da giymişti, iranlılar ise öldürülen padişahlarının yerine Zev'i getirmişti. İki ordu tekrar savaştılar. Savaş sırasında büyük bir kıtlık oldu. Bunun üzerine "savaş ve kıtlık insanlığı bitirmesin" diye, barış yaptılar, iran'ın kuzey eyaletleri Turan' in oldu. İran padişahı Zev ölünce barış yine bozuldu ve Alp Er Tunga tekrar saldırıya geçti, iranlılar Zâl'den yardım istediler. Zâl artık kocadığı için kahramanlıkta kendisini aşan oğlu Rüstem'i gönderdi Zâloğlu Rüstem ordusunun başında ilerleyerek Türkleri bozguna uğrattı ve iran tahtına Keykubad'ı çıkardı. Rüstem, bir hücumda 1160 Türk kahramanını öldürdüğü için Türkler çekildiler ve barış imzalamak zorunda kaldılar.</p><p></p><p>Daha sonra Iran tahtına Keykâvus geçti. O sırada İran'ın egemenliğinde olan Araplar isyan ettiler. Bu kargaşalıktan yararlanan Alp Er Tunga İran içlerine daldı ve pek çok tutsak aldı. Fakat Kabil padişahı tekrar iran'ın yardımına geldi ve Türkler yenildi. Bu savaştan sonra Zâloğlu Rüstem birliğini alıp Türklere ait avlakta dolaşmaya başladı. Bunun üzerine Alp Er Tunga ordusunu tekrar harekete geçirdi. Fakat, kötü bir rüya görmüştü. Bunu yorumlattı ve beylerin de fikirlerini alarak İran'la barış imzaladı. Bu anlaşma ile Buhara, Semerkand ve Çac şehirlerini iranlılar'a bırakıyordu.</p><p></p><p>Bu barışı istemeyen Keykâvus, Rüstem'e ve oğlu Siyavuş'a kötü muamelede bulunarak onları küstürdü. Rüstem kendi ülkesine çekildi. Siyavuş ise Türklerin o zamanki başkenti Gang şehrine giderek Alp Er Tunga'ya sığındı. Siyavuş kendini Türklere çok sevdirdi. Başlangıçta bir Türk gibi hareket ediyordu. Burada Türk kahramanlarından biri olan Piran2 in kızı ile evlendi. Bu evlilikten bir oğlu oldu ve ona Keyhüsrev adını verdiler. Siyavuş, bir süre sonra Alp Er Tunga'nın güzel kızı Ferengis ile de evlendi. Ama, bir süre sonra Türk töresine uymamaya ve bazı siyasî teşebbüslere başlayınca Alp Er Tunga onu öldürttü. Siyavuş'un ölümünden sonra Rüstem bir ordu toplayarak tekrar saldırıya geçti ve bu defa Türkler ağır bir yenilgiye uğradılar. Vuruşmalarda Alp Er Tunga'nın oğullarından Sarka da ölmüş, Turan'ın birçok şehri yakılmıştı. </p><p></p><p>Alp Er Tunga, Turan için kan ağladı ve öç almak için and içti. İran içlerine girerek ekinleri yaktı ve pek çok tutsak aldı. İranlılar yedi yıl süren kıtlıktan kırıldılar. Artık, Alp Er Tunga ile Rüstem arasında savaş durup durup başlıyor, bazen Türkler, bazen İranlılar galip geliyordu. Bu savaşlardan birinde, ordusuyla Alp Er Tunga'nın emrine giren Çin hakanını da esir almışlardı. Alp Er Tunga son savaşta yenilerek çekildi.</p><p></p><p>Bu sırada iran tahtında, Turan'dan kaçırarak getirdikleri Keyhüsrev vardı. Türklerin yenilmesiyle dünya Keyhüsrev'e kalmış bulunuyordu. Fakat Türkler öç için fırsat buldukça akın ediyorlardı. Bunun üzerine Keyhüsrev iran'ın ünlü kahramanlarından Bijen'i Turan'a gönderdi. Bijen, Turan sınırından içeri girince, ormanda, neşe içinde eğlenen kızlar gördü. Bu kızlar Alp Er Tunga'nın güzel kızı Menije'yi eğlendiriyorlardı. Bijen, Menije'yi görür görmez âşık oldu. Menije de onu sevdi ve Turan'a, kendi sarayına götürdü. Bunu öğrenen Alp Er Tunga çok kızdı. Bijen'i bir zindana hapsetti, kızını da kovdu. Iran padişahı geri gelmeyen kumandanını bulup getirme görevini Rüstem'e verdi. Rüstem, tüccar kılığında Alp Er Tunga'nın sarayına kadar giderek hem Bijen'i kurtardı hem de Menije'yi kaçırıp.iran'a gönderdi. Rüstem bir defa daha galip gelmişti. </p><p></p><p><strong>Kartuğa çekilen Alp Er Tunga beğlerini toplayıp şöyle dedi:</strong></p><p>"Ben dünyaya hükmeden kağanınızdım. Bugüne kadar İran Turan'a denk olmamıştı. Ama bugün iranlılar sarayıma kadar gelebiliyor. Bin kere bin kişiden oluşacak Türk ve Çin askerleriyle İran'a yürümeli, öcümü almalıyım!" Alp Er Tunga, bin kere bin ordusunun üçte ikisini toplamıştı. Beykent şehrindeki karargâhında, altınlı ve mücevherli tahtında oturuyordu. Fakat artık iyice yaşlanmıştı, ileriye gönderdiği ordunun yenildiğini öğrenince çok üzüldü. Hele teke tek bir dövüşte gencecik oğlu Şide'nin de ölmesi, gönlünde onulmaz yaralar açtı. Emrindeki kuvvetleri alıp yürüdü. Kükremiş arslanlar gibi saldırıyordu. Çok kocamış olmasına rağmen iran' in en ünlü pehlivanlarından birkaçını teke tek vuruşmada öldürdü. Nihayet Keyhüsrev ile Alp Er Tunga karşı karşıya geldiler. Alp Er Tunga Keyhüsrev'le teke tek dövüş isteğiyle atını ileri sürdü. Fakat Turan pehlivanları onun İran padişah) ile dövüşmesini istemediler ve atının dizginini tutup geri getirdiler. Keyhüsrev en güçlü çağında olmasına rağmen Alp Er Tunga'dan çekinmiş, kocamış ve yaralı bir arslan olan Alp Er Tunga'nın vuruşmasına da beğleri izin vermemişti. Bu durum Alp Er Tunga'ya pek ağır geldi. Ordusunu alıp Ceyhun ırmağının ötesine geçti. Burada Kara Han'ın ordusu ile birleşip Buhara'ya, daha sonra da başkent Gang'a geldi.</p><p></p><p><strong>Gang cennet gibi bir şehirdi. </strong></p><p><strong>Toprağı mis kokulu, tuğlaları altındandı. </strong></p><p><strong>Kalesi o kadar yüksekti ki üzerinden kartal bile uçamazdı. </strong></p><p><strong>Her köşesinde pınarlar, havuzlar vardı. </strong></p><p><strong>Ambarları yiyecek dolu idi. </strong></p><p><strong>Havuzların eni ve boyu bir ok atımı kadar büyüktü. </strong></p><p></p><p>Burada oturup Çin hakanına mektup yazdı ve yardım bekledi.</p><p>Keyhüsrev ve Rüstem önce geri çekilir gibi yapmış, sonra derlenip Turan içlerine girmiş, Gang şehrini kuşatmışlardı. Kalenin çevresinde hendekler kazdılar. Buraya odun yığıp katran döktüler ve ateşe verdiler. Alp Er Tunga 200 beği ile gizli yoldan çıkarak kurtuldu ve Çin hakanının yanına gitti. Çin hakanı büyük bir ordu hazırlamıştı. Bunu duyan Türkler de Alp Er Tunga'nın yanına gitmek için yollara düştüler. Alp Er Tunga tekrar toparlandı ama Çin hakanı sözünde durmadı ve Keyhüsrev'le anlaşma imzaladı. Bunun üzerine Alp Er Tunga Keyhüsrev'e bir mektup yazarak, insanlardan uzakta ve kendisinin beğeneceği bir yerde teke tek dövüş teklif etti. Fakat en güçlü çağında olan Keyhüsrev, ihtiyar arslan Alp Er Tunga ile teke tek dövüşe cesaret edemedi. Bu olay kısa zamanda her tarafta duyuldu ve Turan'ı mateme boğdu. Bütün Türkler kanlı gözyaşı dökerek, bağrışıp yakalarını yırtarak, sagular söyleyip yoğiadılar.. yoğiadılar. Yoğ töreninde kopuz çalan ozanlar şu saguyu söylüyorlardı:</p><p></p><p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"><span style="color: Blue"><span style="font-size: 15px">ALP ER TUNGA</span></span></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Alp Er Tunga öldi mü </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">İşsiz ajun kaldı mu </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ödlek öcün aldı mu </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Emdi yürek yırtılur!</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ödlek yırag közetti </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ogrı tuzak uzattı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Begler begin azıttı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kaçsa kah kurtulur?</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ulşıp eren börleyü </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yırtın yaka urlayu </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Sıkrıp üni yurlayu </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Sıgtap közi örtülür</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Begler atın argurup </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kadgu ânı turgurup </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Mengzi yüzi sargarup </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Körküm angar türtülür.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ödlek arıg kevredi </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yunçıg yavuz tavradı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Erdem yeme savradı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ajun begi çertilür.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ödlek küni tavratur </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yalnguk küçin kevretir </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Erdin ajun şevritür </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kaçsa takı ertilür</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Bilge bögü yunçıdı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ajun eti yençidi </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Erdem eti tınçıdı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yerge tegip sürtülür</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ögreyüki mındag ok </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Mında adın tıldag ok </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Atsa ajun ograp ok </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Taglar başı kertilür</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Könglüm içün örtedi </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yatmış başıg kartadı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Keçmiş ödük irtedi </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Tün kün geçip irteiür.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"><span style="color: blue"><span style="font-size: 15px">Bugünkü dille</span></span></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Alp Er Tunga öldü mü, </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kötü dünya kaldı mı, </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Felek öcünü aldı mı, </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Şimdi yürek yırtılır!</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Zaman fırsat gözetti </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Gizli tuzak uzattı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Beyler beyini şaşırttı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kaçsa nasıl kurtulur?</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Erler kurt gibi uluşur </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yaka yırtıp bağrışır </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yırlayıcı. gibi inilder, ünler </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Ağlamaktan gözü örtülür.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Begler atlarını yordu </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kaygı onları durdurdu </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Benizleri, yüzleri sarardı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Sanki safran dürtülür.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Zaman fena gevşedi </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Zayıf kötü davrandı</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Erdemlik yine savıldı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Dünya beği yok olur.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Zaman günü davrandırır </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">insanın gücünü gevşetir </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Dünyanın erlerini azaltır </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Kaçsa dahi ölüm erişir.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Bilge, akıllı kötüleşti </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Dünya onların etini de ısırdı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Erdemlik eti çürüdü </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Yere düşüp sürtülür.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Zamanın göreneği böyle işte </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Bunda başka sebep de var </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Dünya gelip ok atsa </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Dağlar başkertilir.</span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red"></span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Gönlüm ta içten yandı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Onulmuş yarayı kaşıdı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Geçmiş günleri aradı </span></strong></p> <p style="text-align: center"><strong><span style="color: Red">Tün, gün geçer o aranır.</span></strong></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="wien06, post: 190770, member: 4383"] [B][COLOR="Red"][SIZE=4]Başta Şehname olmak üzere çeşitli kaynaklardan derlenen Alp Er Tunga destanının özeti şöyledir:[/SIZE][/COLOR][/B] Turan ile İran birbirine komşu ve düşman iki devlet idi. İran ülkesinin tahtında Minuçehr, Turan ülkesinin tahtında ise Alp Er Tunga'nın babası Peşeng Kağan vardı. İran hükümdarı Minuçehr ölünce, Kağan Peşeng oğlu Alp Er Tunga'ya şöyle dedi: "Bu İranlıların bize yapmadığı kötülük yoktur. Şimdi Türk'ün öç alma zamanı gelmiştir!" Alp Er Tunga da bunu istiyordu. "Arslanlarla bile çarpışacak güçteyim ve İran'dan öç alacağım" dedi. Peşeng'in öbür oğlu Alp Arız, iranlılarla savaşmak yanlısı değildi. Fakat karar verildi ve Alp Er Tunga savaş hazırlığına başladı. Alp Er Tunga arslan yeleli, servi boylu idi. Saldırırken timsah kadar cesur, av avlarken erkek arslan gibi çevik, vuruşmada savaş fili kadar kuvvetliydi. Yürüdüğü zaman yeri sarsıyor, ard arda attığı oklar vınlayarak göğü inletiyordu. O, hiddetlenip savaşa girecek olsa, ayak basıp toz kaldırdığı yerde ova, kandan bir ırmağa dönerdi. Dostlarına umut veren, kut veren dili, düşmanları için keskin bir kılıç idi. Bilgelikte de ondan üstünü yoktu. Yüreği derya kadar geniş, eli ise yağmur yağdıran bulut kadar cömertti. Babasının adı Peşeng, üçüncü göbekten atasının soyu gibi adı da 'Türk' idi. Alp Er Tunga'nın oğulları ve kızları da vardı. Kızlarından birine, kaz (kuğu) kadar güzel olduğu için Kaz adını vermişlerdi. Babası . ona, "İle Suyu"na akan büyük bir çayın kenarında bir kalesaray yaptırmıştı. Kaz, burada oynaryüzerdi. Onun için Türkler bu suya "Kaz Suyu" dediler. Daha sonra Kaz'ın oturduğu, oynaya oynaya büyüdüğü yer büyük bir şehir oldu. Bu şehre de Kaz Oynı (Kaz Oyunu) adı verildi. (Bugünkü Kazvin şehri)... Alp Er Tunga ordusu ile İran üzerine yürüdü, iki ordu Dehistan bölgesinde karşılaştılar. Türk ordusundan Barman adlı bir yiğit, atını öne sürerek, teke tek dövüşmek için İranlılardan er diledi. Barman'ın karşısına iran kumandanının kardeşi Kubad çıktı. İki savaşçı sabahtan akşama kadar vuruştular. Sonunda Barman kargısı ile Kubad'ı devirdi ve Alp Er Tunga'nın yanına zaferle döndü. Bundan sonra iki ordu birbirine girdi ve o güne kadar görülmemiş derecede şiddetli bir savaş oldu. Bu savaşı Alp Er Tunga kazandı. Meydan, ölen iranlılarla doldu ve iran padişahı geri çekilip Dehistan kalesine sığındı. Fakat Alp Er Tunga kaleyi kuşattı ve sonunda iran padişahını tutsak etti. Bundan sonra, İran'a bağlı Kabil ülkesinin, kahramanlığı ile ünlü padişahı Zâl, İranlıların yardımına geldi, ani bir hücumla Türk ordusunu dağıttı. Buna pek kızan Alp Er Tunga tutsak İran padişahını öldürttü. Öbür tutsakları da öldürmesine kardeşi Alp Arız engel oldu. Tutsakları 'Sarı' şehrine gönderdiler. Daha sonra bu tutsakların kaçmasına engel olamadığı veya göz yumduğu için hiddetlenen Alp Er Tunga kardeşi Alp Arız'ı da öldürttü. Alp Er Tunga yine galipti ve Rey şehrine giderek İran tacını da giymişti, iranlılar ise öldürülen padişahlarının yerine Zev'i getirmişti. İki ordu tekrar savaştılar. Savaş sırasında büyük bir kıtlık oldu. Bunun üzerine "savaş ve kıtlık insanlığı bitirmesin" diye, barış yaptılar, iran'ın kuzey eyaletleri Turan' in oldu. İran padişahı Zev ölünce barış yine bozuldu ve Alp Er Tunga tekrar saldırıya geçti, iranlılar Zâl'den yardım istediler. Zâl artık kocadığı için kahramanlıkta kendisini aşan oğlu Rüstem'i gönderdi Zâloğlu Rüstem ordusunun başında ilerleyerek Türkleri bozguna uğrattı ve iran tahtına Keykubad'ı çıkardı. Rüstem, bir hücumda 1160 Türk kahramanını öldürdüğü için Türkler çekildiler ve barış imzalamak zorunda kaldılar. Daha sonra Iran tahtına Keykâvus geçti. O sırada İran'ın egemenliğinde olan Araplar isyan ettiler. Bu kargaşalıktan yararlanan Alp Er Tunga İran içlerine daldı ve pek çok tutsak aldı. Fakat Kabil padişahı tekrar iran'ın yardımına geldi ve Türkler yenildi. Bu savaştan sonra Zâloğlu Rüstem birliğini alıp Türklere ait avlakta dolaşmaya başladı. Bunun üzerine Alp Er Tunga ordusunu tekrar harekete geçirdi. Fakat, kötü bir rüya görmüştü. Bunu yorumlattı ve beylerin de fikirlerini alarak İran'la barış imzaladı. Bu anlaşma ile Buhara, Semerkand ve Çac şehirlerini iranlılar'a bırakıyordu. Bu barışı istemeyen Keykâvus, Rüstem'e ve oğlu Siyavuş'a kötü muamelede bulunarak onları küstürdü. Rüstem kendi ülkesine çekildi. Siyavuş ise Türklerin o zamanki başkenti Gang şehrine giderek Alp Er Tunga'ya sığındı. Siyavuş kendini Türklere çok sevdirdi. Başlangıçta bir Türk gibi hareket ediyordu. Burada Türk kahramanlarından biri olan Piran2 in kızı ile evlendi. Bu evlilikten bir oğlu oldu ve ona Keyhüsrev adını verdiler. Siyavuş, bir süre sonra Alp Er Tunga'nın güzel kızı Ferengis ile de evlendi. Ama, bir süre sonra Türk töresine uymamaya ve bazı siyasî teşebbüslere başlayınca Alp Er Tunga onu öldürttü. Siyavuş'un ölümünden sonra Rüstem bir ordu toplayarak tekrar saldırıya geçti ve bu defa Türkler ağır bir yenilgiye uğradılar. Vuruşmalarda Alp Er Tunga'nın oğullarından Sarka da ölmüş, Turan'ın birçok şehri yakılmıştı. Alp Er Tunga, Turan için kan ağladı ve öç almak için and içti. İran içlerine girerek ekinleri yaktı ve pek çok tutsak aldı. İranlılar yedi yıl süren kıtlıktan kırıldılar. Artık, Alp Er Tunga ile Rüstem arasında savaş durup durup başlıyor, bazen Türkler, bazen İranlılar galip geliyordu. Bu savaşlardan birinde, ordusuyla Alp Er Tunga'nın emrine giren Çin hakanını da esir almışlardı. Alp Er Tunga son savaşta yenilerek çekildi. Bu sırada iran tahtında, Turan'dan kaçırarak getirdikleri Keyhüsrev vardı. Türklerin yenilmesiyle dünya Keyhüsrev'e kalmış bulunuyordu. Fakat Türkler öç için fırsat buldukça akın ediyorlardı. Bunun üzerine Keyhüsrev iran'ın ünlü kahramanlarından Bijen'i Turan'a gönderdi. Bijen, Turan sınırından içeri girince, ormanda, neşe içinde eğlenen kızlar gördü. Bu kızlar Alp Er Tunga'nın güzel kızı Menije'yi eğlendiriyorlardı. Bijen, Menije'yi görür görmez âşık oldu. Menije de onu sevdi ve Turan'a, kendi sarayına götürdü. Bunu öğrenen Alp Er Tunga çok kızdı. Bijen'i bir zindana hapsetti, kızını da kovdu. Iran padişahı geri gelmeyen kumandanını bulup getirme görevini Rüstem'e verdi. Rüstem, tüccar kılığında Alp Er Tunga'nın sarayına kadar giderek hem Bijen'i kurtardı hem de Menije'yi kaçırıp.iran'a gönderdi. Rüstem bir defa daha galip gelmişti. [B]Kartuğa çekilen Alp Er Tunga beğlerini toplayıp şöyle dedi:[/B] "Ben dünyaya hükmeden kağanınızdım. Bugüne kadar İran Turan'a denk olmamıştı. Ama bugün iranlılar sarayıma kadar gelebiliyor. Bin kere bin kişiden oluşacak Türk ve Çin askerleriyle İran'a yürümeli, öcümü almalıyım!" Alp Er Tunga, bin kere bin ordusunun üçte ikisini toplamıştı. Beykent şehrindeki karargâhında, altınlı ve mücevherli tahtında oturuyordu. Fakat artık iyice yaşlanmıştı, ileriye gönderdiği ordunun yenildiğini öğrenince çok üzüldü. Hele teke tek bir dövüşte gencecik oğlu Şide'nin de ölmesi, gönlünde onulmaz yaralar açtı. Emrindeki kuvvetleri alıp yürüdü. Kükremiş arslanlar gibi saldırıyordu. Çok kocamış olmasına rağmen iran' in en ünlü pehlivanlarından birkaçını teke tek vuruşmada öldürdü. Nihayet Keyhüsrev ile Alp Er Tunga karşı karşıya geldiler. Alp Er Tunga Keyhüsrev'le teke tek dövüş isteğiyle atını ileri sürdü. Fakat Turan pehlivanları onun İran padişah) ile dövüşmesini istemediler ve atının dizginini tutup geri getirdiler. Keyhüsrev en güçlü çağında olmasına rağmen Alp Er Tunga'dan çekinmiş, kocamış ve yaralı bir arslan olan Alp Er Tunga'nın vuruşmasına da beğleri izin vermemişti. Bu durum Alp Er Tunga'ya pek ağır geldi. Ordusunu alıp Ceyhun ırmağının ötesine geçti. Burada Kara Han'ın ordusu ile birleşip Buhara'ya, daha sonra da başkent Gang'a geldi. [B]Gang cennet gibi bir şehirdi. Toprağı mis kokulu, tuğlaları altındandı. Kalesi o kadar yüksekti ki üzerinden kartal bile uçamazdı. Her köşesinde pınarlar, havuzlar vardı. Ambarları yiyecek dolu idi. Havuzların eni ve boyu bir ok atımı kadar büyüktü. [/B] Burada oturup Çin hakanına mektup yazdı ve yardım bekledi. Keyhüsrev ve Rüstem önce geri çekilir gibi yapmış, sonra derlenip Turan içlerine girmiş, Gang şehrini kuşatmışlardı. Kalenin çevresinde hendekler kazdılar. Buraya odun yığıp katran döktüler ve ateşe verdiler. Alp Er Tunga 200 beği ile gizli yoldan çıkarak kurtuldu ve Çin hakanının yanına gitti. Çin hakanı büyük bir ordu hazırlamıştı. Bunu duyan Türkler de Alp Er Tunga'nın yanına gitmek için yollara düştüler. Alp Er Tunga tekrar toparlandı ama Çin hakanı sözünde durmadı ve Keyhüsrev'le anlaşma imzaladı. Bunun üzerine Alp Er Tunga Keyhüsrev'e bir mektup yazarak, insanlardan uzakta ve kendisinin beğeneceği bir yerde teke tek dövüş teklif etti. Fakat en güçlü çağında olan Keyhüsrev, ihtiyar arslan Alp Er Tunga ile teke tek dövüşe cesaret edemedi. Bu olay kısa zamanda her tarafta duyuldu ve Turan'ı mateme boğdu. Bütün Türkler kanlı gözyaşı dökerek, bağrışıp yakalarını yırtarak, sagular söyleyip yoğiadılar.. yoğiadılar. Yoğ töreninde kopuz çalan ozanlar şu saguyu söylüyorlardı: [CENTER][B][COLOR="Red"][COLOR="Blue"][SIZE=4]ALP ER TUNGA[/SIZE][/COLOR] Alp Er Tunga öldi mü İşsiz ajun kaldı mu Ödlek öcün aldı mu Emdi yürek yırtılur! Ödlek yırag közetti Ogrı tuzak uzattı Begler begin azıttı Kaçsa kah kurtulur? Ulşıp eren börleyü Yırtın yaka urlayu Sıkrıp üni yurlayu Sıgtap közi örtülür Begler atın argurup Kadgu ânı turgurup Mengzi yüzi sargarup Körküm angar türtülür. Ödlek arıg kevredi Yunçıg yavuz tavradı Erdem yeme savradı Ajun begi çertilür. Ödlek küni tavratur Yalnguk küçin kevretir Erdin ajun şevritür Kaçsa takı ertilür Bilge bögü yunçıdı Ajun eti yençidi Erdem eti tınçıdı Yerge tegip sürtülür Ögreyüki mındag ok Mında adın tıldag ok Atsa ajun ograp ok Taglar başı kertilür Könglüm içün örtedi Yatmış başıg kartadı Keçmiş ödük irtedi Tün kün geçip irteiür. [COLOR="blue"][SIZE=4]Bugünkü dille[/SIZE][/COLOR] Alp Er Tunga öldü mü, Kötü dünya kaldı mı, Felek öcünü aldı mı, Şimdi yürek yırtılır! Zaman fırsat gözetti Gizli tuzak uzattı Beyler beyini şaşırttı Kaçsa nasıl kurtulur? Erler kurt gibi uluşur Yaka yırtıp bağrışır Yırlayıcı. gibi inilder, ünler Ağlamaktan gözü örtülür. Begler atlarını yordu Kaygı onları durdurdu Benizleri, yüzleri sarardı Sanki safran dürtülür. Zaman fena gevşedi Zayıf kötü davrandı Erdemlik yine savıldı Dünya beği yok olur. Zaman günü davrandırır insanın gücünü gevşetir Dünyanın erlerini azaltır Kaçsa dahi ölüm erişir. Bilge, akıllı kötüleşti Dünya onların etini de ısırdı Erdemlik eti çürüdü Yere düşüp sürtülür. Zamanın göreneği böyle işte Bunda başka sebep de var Dünya gelip ok atsa Dağlar başkertilir. Gönlüm ta içten yandı Onulmuş yarayı kaşıdı Geçmiş günleri aradı Tün, gün geçer o aranır.[/COLOR][/B][/CENTER] [/QUOTE]
Alıntıları ekle...
İsim
Spam kontrolü
Ülkemizin kuzeyindeki deniz hangisidir? (bitişik yazınız)
Cevapla
Forumlar
Tarih
Genel Türk Tarihi
Türk Destanları ve Efsaneleri
Alp Er Tunga Destanı
Top