Aile Psikolojisine Yaklaşımdaki Değişimler

ZeyNoO

V.I.P
V.I.P
Aile Psikolojisine Yaklaşımdaki Değişimler

Psikoloji bilimi başlangıçta ağırlıklı olarak bireyin kendisi ile ilgilenmiştir. Son yıllarda bilim, dolayısıyla toplum aile kavramı ile daha fazla ilgilenmeye başlamış; psikoloji ve sağlıkta aile bakış açısı hakim olmaya başlamıştır.

Aile, idealize edilen sosyokültürel bir yapıdır. Her kültürün çeşitli aile imgeleri, her toplumun aileyi düzenleyici mekanizmaları, her ailenin kendi mitleri, sırları ve kuralları vardır. Kuramcı ve uygulamacılar bir yanda geleneksel-bozulmamış ya da çekirdek aile tanımlarını getirirken, diğer yandan geçiş ailesi, tek ebeveynli aile, birlikte yaşam, gey ve lezbiyen ilişkileri gibi kavramları, her birinin benzersiz özellikleri ile araştırılmasına yönelmişlerdir. Ailelerin heykelleştirilmesi yani değişmez ve birbirini tekrarlar düşüncesi terk edilmekte; kültür, cinsiyet ve etnik farklılıklardan kaynaklanan değişik yapılar gösterdikleri kabul edilmektedir.

Son 25 yılda, kültürel ve etnik farklılaşma ile birlikte cinsiyet rollerinde de ciddi değişimler olmuştur. Bu değişimin teori, araştırma ve uygulama düzeylerinde anlaşılmasında önemli olan, sağlıklı ve sağlıksız aile fonksiyonları için tek bir model olmadığının kabul edilmesidir. Nitekim Howard Liddle 1987’de aile psikolojisiyle ilgili olarak şu saptamayı yapmaktadır.

“Aile psikolojisi sistemik perspektifi kullanarak, psikolojinin geleneksel bireye önem veren sınırlarını genişletmiş ve önceliği evlilik ve aileye yöneltmiştir. Sistemik bir bakış açısı ile bireylerin ilişkilerdeki yapılarını ve rollerini; daha kapsamlı olarak sosyal ekoloji içinde aileyi incelemektedir. Bireyler ve aile bütün ve parçalar olarak ele alınmıştır.”

1950’li yıllarda davranış bilimlerinde yeni bir yaklaşım gelişmiştir. Buna göre, bireyin psikolojik dinamiklerini anlamak için aile dinamiklerinin anlaşılması gerekir. Yine o yıllarda önem kazanan bir başka yaklaşım da “ekosistem yaklaşımı”dır. Ekosistem yaklaşımı ile birey ve ailenin işlevselliği daha geniş bir sistem içinde ele alınmaya başlanmıştır. Günümüzde artık aile ve sosyal çevre bütüncül bir yaklaşımla ele alınmaktadır.
 
Top