Afrika Menekşesi Hakkında Bilgiler
Hemen herkes tarafından sevilen, yetiştirilen ve yetiştirilmek istenen Afrika menekşesi çok popüler bir süs bitkisidir, popülerliği yaprak ve çiçeklerinin güzelliği, uzun ömürlü olması, bakım ve üretiminin kolay olmasından kaynaklanmaktadır.
Evlerde ve seralarda çokça yetiştirilen bitkilerin başında gelmekte, gitikçe daha önem kazanmaktadır.
Çiçeklerinin rengi koyu mavi, mor, lacivert, koyu menekşe, kenarları beyaz, ortası mavi yada kırmızı, ya da pembe ,leylak, beyaz olabilir. Çiçekler, katmerli, yalınkat,veya kenarları düz ya da dantelalıdır.
Toprak istekleri;
Afrika menekşesi yetiştiriciliğinde nötr veye çok az asitli toprak uygundur. Çok alkali toprakta sağlıksız, zayıf kök sistemi meydana gelir ve tomurcuk olusmasına karşın bunlar açmadan dökülürler. Hafif asidik ortam çiçeklerin daha canlı renklerde olmasını sağlar.
Toprağın pH sı pratik olarak turnusol kağıdı ile anlaşılabilir. Bunun için toprak saksı veya kap içine doldurulduktan sonra yağmur suyu veya destile su ile , saksının altından çıkıncaya kadar sulanır, turnusol kağıdı saksı tabağındaki suya batırılır, sarı renk alırsa asitli, mavi renk alırsa alkali demektir.Asitliliği gidermek için kireç taşı tortusuilave edilir ya da bir kap içine kireç taşı konulur üstüne su dökülür su iyice soğuyunca bu su ile sulanır. Toprak aklali ise ya yüksek asitli torf veya meşe kayın yaprak çürüntüsü ilave edilir.
Toprak karışımları;
4 kısım iyi bahçe toprağı
2 kısım dere kumu
3 kısım yaprak çürüntüsü
1 kısım yanmış koyun veya sığır gübresi.
Torf' lu karışımlar;
7 kısım torf + 3 kısım iyi bahçe toprağı
veya, 4 kısım torf + 1 kısım killi toprak,
" 1 kısım torf + 1 kısım yaprak çürüntüsü,
Afrıka menekşelerine küçük saksı kullanılmalı saksı değiştirilmemelidir, ancak bitki kökleri saksıyı doldurup dip deliklerden çıkmaya başlayınca değiştirilmelidir
Işıklı ortam ihtiyacı
Direk güneş almayan aydınlık yerleri sever, sarkmış yapraklar bitkinin çok fazla ışık aldığını, uzun ve sık büyümüş gövde ve az çiçek de çok az ışık aldığını gösterir. Bu çiçeği evlerde yazın kuzey veya doğuya bakan cam önlerine, kışın ise batı ve güneye bakan pencere önlerine konulmalıdır.
Sıcaklık
Ortalama 22-25 C derecede hızlı gelişir ve çabuk çiçek açar, ani sıcaklık değişiklikleri özellikle düşüş durgunluk ve geç çiçeklenmeye sebep olur bu süre 3-5 ayı bulabilir, 5-8 C de canlılığını korur ama çiçeklenme ozelliğini kaybeder.
Nem
Çok kuru ortama dayanır ancak çiçek açmaz. Doğal ortamında % 60-70 yüksek nem ister, bu ne nem oranı ev içlerinde saksı tabağına konulacak nemli kum, perlit, veya küçük çakıl taşları ıslatılarak çiçek saksısı üstüne oturtulur, tabaktaki malzemede su eksildikçe ilave edilir ancak burdaki su saksı altına değmemelidir. Yapraklarına su spreyi yapılmalı ama spreylenirken gölge ve rüzgarsız yerde yapılmalıdır.
Menekşeler nemli ortamı sevdiklerinden evler için en uygun yer aydınlık mutfaklardır.
Sulama
Afrika menekşesi bir su bitkisi değildir, saksı altlığına su doldurularak yapılan sulama hatalıdır, bu durumda yaprak kıvrılmaları, kök çürümeleri ve ölümler olabilir.
En uygun sulama toprağı kuru halde iken bolca sulanır tabağına dolan su bir saat sonra boşaltılır, bundan sonraki sulamalar toprak üstü tamamen kurumuş iken tekrarlanır ( drench-dry). Sert sular kullanımamalı sirke ile yumuşatılmalıdır.
Gübreleme
Toprak kuru iken gübre verilmemelidir. ortam sıcaklığı 20 C nin altıda ise yine verilmemelidir. Yaprak gelişimi için nitrat kapsayan bir gübre, daha sonra ise bol fosforlu gübre kullanılmalıdır.
Azot noksanlığı; zayıf büyür,yapraklar küçülür,yapraklarda sarı kahverengi leke olur.
Fosfor " ; Yapraklar küçülür, koyu mat renk alır,siyah lekeler olur,çiçeklenme
ya çok az yada hiç olmaz.
Potas " ; Alt yapraklarda sararma,yaprak kenarlarında kahverengileşme olur.
Yaprak çeliği ile üretim:
Seralarda ve evlerde uygun ortamlarda her zaman köklendirilirse de ilk bahar ve yaz ayları uygundur. üretim için seçilen yaprak önemlidir, çok büyük ve yaşlı yapraklar alınmamalı çünkü en altta bulunan bu yaprakların köklenme yeteneği zayıf olduğundan çabuk çürürler, genç yapraklarda uygun değildir bunlar küçük ve yavaş büyüyen bitkiler verirler bu sebeple gelişmesini tamamlamış orta büyüklükte yapraklar seçilmelidir bu yapraklar hızlı büyüyen sağlıklı bitkiler verirler.
Kesilen yapraklar su, perlit, torf, ve kum içinde köklendirilebilirler. Yaprakları ıslak pamuk içinde muhafaza etmek çürümeyi hızlandıracağından sakıncalıdır. Yaprağın kesim boyu da önemlidir, kısa yaprakların uç kısmı çürüdüğünde kesip tekrarlamak şansı yoktur. Uzun kesilen yaprakların uç kısmı çürürse kesilip tekrar köklendirildiği gibi, köklenen kısmın ana bitkiye ihtiyacı kamayınca kesilip tekrar köklendirilebilir.
Menekşe çeliklerinin köklendirileceği şişe veya kavanozların renkli olması uygundur, renkli şişelerde yosun veya yeşil tabaka oluşmaz. Bu iş için en uygun yöntem kavanozun ağzına aliminyum folyo geçirilir, çelik saplarının geçeceği yerler delinir kap içine konulan su sapların 1.5- 2 Cm. girecek şekilde sokulur bunun sebebi çürüme olduğunda orası kesilir tekrar edilir. Kullanılan suyun yağmur suyu veya saf su olması tercih edilir ama musluk suyu kullanmak gerekiyorsa 3-4 parça fındık büyüklüğünde mangal kömürü suyun yumuşası için konulur, ayrıca 1 lt. suya 1 gr FeSO4 ( demir sülfat) konulur, bu su değiştirilmemelidir su eksiklikleri üstten tamamlanmalıdır.( aynı seviyede tutmak için) Köklenme 10- 15 günde meydana gelir, güçlenince toprağa alınır.
Köklenen bu çelikler önce küçük saksılara alınmalıdır.( 5- 5.5 cm.)
SORUNLAR:
Tomurcuk dökülmesi :
1. Kuru hava
2. Çok asitli toprak
3. Fazla gübreleme
4. Toprakta fazla nitrojen
5. Uygun olmayan toprak
6. Ani sıcaklık değişiklikleri
7. Thrips
THRİPS:
Tomurcuklarda yada yaprak altlarında bulunur. Gözle görülebilir, yaprak kıvrılmaları ve tomurcuk dökülmelerine sebep olur.
Yaprak altı ve üstüne, tomurcuklara spreyleme şeklinde 15-20 gün arayla ilaçlama yapılır.
Kulanabilecek ilaçlar, Malathion-50/ 10 lt. suya 15 cc
Formathion-33/ 10 lt. suya 15 cc olup formülasyonu E.C. şeklindedir.
KÖK ÇÜRÜMESİ ve SEBEPLERİ
1. Soğuk suyla sulamak
2. Çok ıslak tutmak
3. Ağır toprak
4. Havasız otam
5. Büyük saksı kullanmak
6. Ani sıcaklık değişiklikleri. Sebep olur.
Bitki saksıdan çıkarılarak bakılır, eğer kökler tamamen çürümemişse sağlam kısımlar bırakılarak çürüyen kısımlar budanır yeni toprakla yeni saksıya alınır, güneş almayan ışıklı bir yerde toparlanıncaya kadar özel bakım yapılır.
Kökler tamamen çürümüşse yapraklar ayrılarak yeniden köklendirme yapılır.
ÇİÇEKLENMENİN OLMAMA SEBEPLERİ
1. Hatalı gübreleme,
2. Kışın yetersiz ışık,
3. Kuru ve soğuk hava,
4. Sık saksı değiştirmek, yada uzun süre saksı değiştimemek.
5. Bitki yerinin değiştirilmesi,
6. Ortam ısısından daha soğuk suyla sulamak,
Çiçek açmamasına sebep olmaktadır.
Afrika menekşesi görülen " HALKA SARI LEKELER" bitkinin üstten sulanması veya sprey yöntemiyle yıkanmasından sonra direk güneş ışığı alan yerde bırakılmasından olmaktadır. Soğuk suyla sulamak,hava akımı olan yerde bırakmakta bu lekelerin oluşmasına sebep olur.
Afrika menekşesin de APHİD ( yaprak biti) fazla olmamakla birlikte, ortaya çıktığı zaman, yapraklarda kıvrılma, büzüşme veya urlar oluştururlar. Özellikle yaprak altlarına ugulanmak üzere MALATİON 20 (25 cc /10 lt su) veya DİAZİNON 20 ( 20 cc / 10 lt su ) tatbik edilir.
Alıntıdır.
