37 - Kastamonu

YoRuMSuZ

Biz işimize bakalım...
KASTAMONU

GENEL BİLGİLER


Yüzölçümü: 13.108 km²

Nüfus: 423.611 (1990)

İl Trafik No: 37

Eski bir yerleşim merkezi olan Kastamonu il merkezi ve ilçelerinde bir çok eski eser ziyarete açıktır. Belli başlıları Araç, Taşköprü, Küre, Abana ilçeleri sit alanı kapsamındadır. Taşköprü'de Zımbıllı Tepe (Pompeipolis), İnebolu'da Abeş Kalesi, Geriş Tepesi, Çatalzeytin'de Ginolu Koyu, Cide İlçesinde Gideros Koyu arkeolojik sit alanıdır.

İLÇELER:

Kastamonu ilinin ilçeleri; Abana, Ağlı, Araç, Azdavay, Bozkurt, Cide, Çatalzeytin, Daday, Devrekani, Doğanyurt, Hanönü, İhsangazi, İnebolu, Küre, Pınarbaşı, Seydiler, Şenpazar, Taşköprü ve Tosya'dır.

Araç: İl merkezine 44 km uzaklıkta bulunan ilçe Kastamonu - Karabük karayolu üzerindedir.

Cide: İl merkezine uzaklığı 146 km.dir. 12 km kumsalı olan Cide, konumu gereği tarih boyunca İpek Yolu üzerinde önemli bir liman olma özelliğini sürdürmüştür.

Daday: İl merkezine uzaklığı 32 km. dir. Atatürk 23 - 31 Ağustos 1925'te "Şapka ve Kıyafet İnkılabı" dolayısıyla Kastamonu'ya geldiğinde ilçeyi ziyaret etmiş ve Köpekçioğlu Konağında misafir edilmiştir.

Devrekani: İl merkezine uzaklığı 29 km.dir. Eski bir yerleşim merkezi olan Devrekani höyük ve harabeleri, çeşme ve camileri ile arkeolojik yönden zengindir. 23 - 31 Ağustos 1925 Kastamonu ziyaretlerinde Atatürk 28 Ağustosta ilçeyi ziyaret etmiş, Bozkocatepe - Kurukavak Köyünde ormanlık bir alanda bulunan Müftüoğlu Mehmet Bey'in çiftliğinde misafir edilmiştir.

Hanönü: İl merkezine uzaklığı 69 km. dir. Kastamonu' nun en önemli yatırlarından, türbesi şehir merkezinde bulunan Şeyh Şaban-ı Veli İlçenin Çındar Köyünde M.1471 yılında doğmuştur. İlçede Mayıs ayı ilk haftasında "Şeyh Şaban-ı Veli Anma Haftası" Ekim ayının ilk haftası Panayır düzenlenmektedir.

İhsangazi: İl merkezine uzaklığı 37 km. dir. İlçenin İsalar Mahallesinde bulunan Haraçoğlu Camii ve Türbesi tarihi ziyaret yeridir.

İnebolu: İl merkezine 97 km uzaklıktadır. İlçe merkezi kentsel sit alanıdır. 347 tescilli yapı bulunmaktadır. Abeş Tepesi ve Geriş Tepesi Arkeolojik Sit Alanı olarak tescillidir.

Küre: İl merkezine uzaklığı 61 km.dir. İlçede bulunan Doğanlar Kalesi M.Ö. 1700 - 1100 yıllarında yapılmıştır. Küre orman içi yayla turizmi için elverişli ve tabii güzellikleri olan bir ilçedir. Yaralıgöz Dağı eteklerindeki kanyon görülmeye değerdir.

Pınarbaşı: İl merkezine 92 km uzaklıktadır. Ilıca köyünde bulunan Roma Dönemi "Ayazma" da ılık su hala mevcuttur. Aynı köyde Devrekani Çayı üzerinde şelale görülmeye değer yerlerdir. İlçenin Sümenler Köyü sınırları içinde Sorkun yaylası yakınında bulunan dağlık alanda Ilgarini Mağarası turizm için önemli bir potansiyel arz etmektedir.

NASIL GİDİLİR?

Kastamonu, Sinop limanına giden İpek Yolu güzergahlarının kavşak noktasında yer almaktadır. Otobüs Terminali İl merkezindedir.

6 ilçesi deniz kıyısında olan Kastamonu'nun İnebolu İlçesi'nde küçük tonajlı gemilerin yük alıp boşaltabilecekleri bir liman bulunmaktadır. Ayrıca, Cide, Abana, Çatalzeytin ilçelerinde küçük limanlar mevcuttur.

Kastamonu havaalanı yapım çalışmaları sürmektedir.

Otogar ve Otobüs Şirketleri Telefonları

Merkez Otogar: Tel: 0 366 214 12 12 - 214 86 79 - 214 64 12

Şehiriçi Terminal: 0 366 214 64 12

Seydiler: 0 366 668 44 48

Küre: 0 366 751 26 53

İnebolu: 0 366 811 39 30 - 811 38 37

Evrenye: 0 366 821 60 08

Araç: 0 366 362 11 11

Devrekani: 0 366 638 13 51

Kastamonu (Merkez Otogar): 0 366 214 27 27

Kastamonu (Merkez Şehiriçi): 0 366 212 39 98



GEZİLECEK YERLER

Müzeler ve Örenyerleri

Müzeler

Arkeoloji Müzesi

Adres: İsfendiyarbey Mah. Cumhuriyet Cad. No:6 - Kastamonu

Tel: (366) 214 54 56

Etnografya Müzesi

Adres: Hepkebirler Mah. Sakarya Cad. - Kastamonu

Tel: (366) 214 01 49

Kaleler

Kastamonu Kalesi

Kentin görkemli anıtlarından olan Kalenin ilk kez Bizans döneminde yapıldığı düşünülmektedir. Sağlam olan iç kalenin temel kısmı Bizans, üst bölüm Candaroğulları dönemine aittir.

Zımbıllı Tepe Höyüğü (Pompeipolis)

Taşköprü ilçe merkezi yakınındaki bulunan bu antik kent M.Ö. 64 yılında Romalılar tarafından Paphlagonia eyaletinin merkezi olarak kurulmuştur. Yapılan arkeolojik kazılarda birçok eser ve mozaikler ortaya çıkarılmıştır.

Cami ve Külliyeler

Atabey Camisi

Kent merkezindeki bu cami, 1273'te Candaroğulları döneminde yapılmıştır. Kapıdan mihraba doğru uzanan ahşap sütunlar nedeniyle halk arasında 140 direkli diye bilinen yapının kesme taştan kısa minaresi Selçuk dönemi özelliklerini taşımaktadır.

İbni Neccar Camisi

Kent merkezinde bulunan bu cami 1353 yılında yaptırılmıştır ve çeşitli onarım ve eklerle günümüze gelmiştir. Sivri kemer içindeki kapısı ahşap oymacılığının güzel örneklerindendir.

Mahmut Bey Camisi

Kent merkezinin 20 km. kuzeybatısında Kasaba Köyündedir. Selçuklu ve Beylikler dönemi ahşap camiler geleneğinin güzel örneklerindendir. 1388'de Candaroğlu Mahmut Bey tarafından yaptırılmıştır. Ahşap kapı kanatları eski yazı ve bitkisel motiflerle süslüdür. Düz ahşap üzerine renkli boya ile yapılan kalem işleri de çok başarılıdır.

İsmail Bey Külliyesi

Candaroğlu İsmail Bey (1443-1480) Kastamonu'da 1451 yılında cami, türbe, hamam, medrese, imaretten oluşan bir külliye yaptırmıştır. Türbenin ön yüzündeki taş işçiliği ilginçtir.

Hanlar

İsmail Bey Hanı (Kurşunlu Han)

Kastamonu'da, Aktarlar Çarşısında bulunan bu hanın kuzey ve güneyinde olmak üzere iki kapısı vardır.

Deve Hanı

Kastamonu'da, İsmail Bey Külliyesi arkasındadır. İsmail Bey'in vakfiyesinde külliye ile birlikte inşa edildiği yazılıdır. Yapının ön yüzü kesme taş, yan duvarları moloz taştan yapılmıştır.

Urgan Hanı

Kastamonu'da, Nasrullah Camisi yanında bulunan Urgan Hanı, 1748 yılında yaptırılmıştır.

Gökçeağaç Hanı

Hanönü ilçe merkezinde bulunan bu hanın Jüstinyen zamanında kilise olarak yapıldığı, daha sonra Türkler tarafından kervansaray olarak kullanıldığı ileri sürülmektedir.

Kastamonu Evleri

İl merkezinin Akmescit, Hepkebirler, Atabey ve İsmailbey mahallelerinde özgünlüğünü yitirmemiş, geleneksel Türk evi ve yakın dönem Osmanlı sivil mimarisi örnekleri bulunmaktadır.Bu tür geleneksel evleri, il merkezindeki kadar yoğun olmamakla birlikte, Taşköprü, Küre, İnebolu, Araç ve Abana gibi ilçelerin eski mahallelerinde de görmek mümkündür.

Plajlar

Kastamonu'da arkeolojik ve tabii sit alanı doğal güzelliğe sahip Cide Gideros Koyu, Cide İlçesi Plajı, Merkez, Kumluca, Akbayır Köyü Kumsalı , Doğanyurt'da Kadınlar Plajı, İnebolu'da Boyranaltı Plajı, Gemiciler Köyü Plajı, Bozkurt'da, Yakaören (İlişi) Köyü Plajı, Abana'da Halk Plajı, Tatil Köyü Plajı ve Çatalzeytin'de Ginolu Plajı Tabii Sit Alanı bulunmaktadır.

Milli Parklar ve Korunan Alanlar

Ilgaz Dağı Milli Parkı

Küre Dağları Milli Parkı

Kastamonu Tabiat Anıtları

Mağaralar

Pınarbaşı ilçesinde Ilgarini (Ilvarini) Mağarası , Küre ilçesinde Sarpunalınca Mağarası , Şenpazar ilçesinde Kuyluç Mağarası görülmeye değer mağaralardır.

Yaylalar

Kastamonu'nun Araç İlçesinde Munay, Fındıklı, Sıragömü,Kirazlı, Başköy Yaylaları; Daday İlçesinde Oluklu Yaylası; Azdavay İlçesinde Suğla yaylası; Küre İlçesinde, Belören yaylası; Tosya İlçesinde Kösem yaylası, Dipsizgöl, Yeşil göl, Sekiler Yaylası bulunmaktadır.

Kuş Gözlem Alanı

Ilgaz Dağları

Sportif Faaliyetler

Kayak Merkezi: Kastamonu ve Çankırı il sınırlarında kalan Ilgaz Dağında kayak tesisleri bulunmaktadır.

Atlı Doğa Yürüyüşü: Daday'da buluan At çiftliğinde Atlı Doğa Yürüyüşü yapılmaktadır. Araç yaylaları atlı doğa yürüyüşü için son derece elverişlidir.

Avcılık: Taşköprü Koyguncu- Bağdemci, Donalar-Dereköy hattı, Küre Belören köyü-Kirazcık-İmamoğlu-Alasökü-Şehirören hattı, Elekdağı-Oymaağaç-Sökü-Bademçambaşı-Paşa-Gündoğdu hattı av turizmine müsait alanlardır. Çatalzeytin İlçe ve köylerinde domuz sürek avı yapılmaktadır. Ayrıca Devrekani ilçesindeki Beyler Barajı, Daday ilçesindeki Yumurtacı Göleti balık avcılığına müsaittir.

Gençlik Kampları: Kastamonu'da Turizm Bakanlığı Turizm Eğitim Merkezi bulunmaktadır.
 

kelebek

-ütopik-
V.I.P
COĞRAFYA

Kastamonu ili, kuzeyde Karadeniz sahiline paralel olarak yükselen Küre (İsfendiyar) Dağları, güneyde güneybatı-kuzeydoğu yönünde uzanan Ilgaz Dağları ile dağlık bir bölge konumundadır.

İlin en yüksek noktası Ilgaz Dağları üzerindeki Hacet Tepesidir (2 565 m.). En önemli vadileri, Daday ve Taşköprü ovalarını içine alan Gökırmak ile Devrez vadileri olup; Araç ve Devrekani çayları, Gökırmak ve Devrez Çayı ilin önemli akarsularıdır. Zonguldak ve Sinop'u birbirine bağlayan 135 km. uzunluğundaki kıyı şeridi ile de Karadeniz sahilinde yer almaktadır.

İl sınırı içinde iklim iki farklı özellik gösterir. Sahil boyunca bol yağışlı ve ılıman bir iklim, iç kesimlerde ise soğuk ve kurak karasal iklim hakimdir.

TARİHÇE

Kastamonu ve çevresinde ele geçen buluntular, ilk yerleşimin Paleolitik Döneme dayandığını göstermektedir. Yöreye daha sonra Hititler, Persler, Makedonlar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular, Çobanoğulları, Candaroğulları ve Osmanlılar hakim olmuşlardır.

NE YENİR?

Kastamonu ili zengin bir mutfağa sahiptir. Her pazar fırınlarda pastırmalı ekmek veya etli ekmek yaptırılır.

Tarhana çorbası, ana-kız çorbası, ecevit çorbası, külbastı, mıklama, kapatma, kavurma, erişte, köle hamuru, banduma, kaygana, cırık, biryan kebabı, mantı, haluçka, simit tiriti, mısır çöreği, baklava, kaşık helvası, pekmezli un helvası, çekme helva, hasüde yörenin sevilen yemek ve tatlılarındandır.

Kastamonu'dan Yemek tarifleri

Kızılcık tarhana çorbası

Malzemeler:

5 yemek kaşığı kızılcık tarhana

1 adet soğan

5 diş sarımsak

1/2 yemek kaşığı margarin

tuz

Tarhananın Yapılışı: Ağaç dalında yumuşamış kızılcıklar çekirdeklerinden ayrılır unla birlikte yoğrulur güneşte kurutulur. Daha sonra bu parçalar ufalanır.

Hazırlanışı: Soğan ince ince doğranır. Bir tencerede yağ eritilir ve soğanlar pembeleşene kadar kavrulur. 4 su bardağı su, tarana ve tuz ilave edilir. Karıştırarak pişirilir. İndirmeye yakın dövülmüş sarımsaklar ilave edilir, bir iki taşım daha kaynatılır. Sıcak servis edilir.

Pırasa dolması

Malzemeler:

1 kg pırasa

2 adet soğan

250 gr kıyma

2 yemek kaşığı pirinç

2 adet yumurta

1 limon

1 yemek kaşığı salça

1 yemek kaşığı sıvıyağ

maydanoz, tuz, karabiber

Hazırlanışı: Pırasaların kalın beyaz kısımları 6 cm boyunda yeşil kısma kadar kesilir. Yıkanır ve az su ile biraz haşlanır, süzülür. Etli dolma içi hazırlanır. Pırasaların her katı açılır ve dolma içi ile doldurulur. Su ve yağ ilave edip orta hararetli ateşte pişirilir. Ocaktan indirmeye yakın yumurta sarısı ve limon suyu ile hazırlanan terbiye karıştıra karıştıra yemeğe ilave edilir. Bir taşım daha kaynatılır, servis edilir.

Pirinçli mantı

Malzemeler:

2 su bardağı un

1 su bardağı su

1.5 su bardağı et suyu

İç malzemesi:

1 su bardağı pirinç

1/2 demet maydanoz

1 adet soğan

1/2 su bardağı su

1/2 çay bardağı sıvıyağ

tuz karabiber

Hazırlanışı: Un tuz su yoğrularak çok sert bir hamur yapılır. Diğer tarafta soğan küçük küçük doğranır, yağda pembeleşene kadar kavrulur. Pirinçler ilave edilir ve bir iki dakika daha kavrulur. Su tuz karabiber eklenir ve suyunu çekene kadar pişirilir. Ateşten aldıktan sonra maydanoz ilave edilir. Hamur açılır küçük kareler halinde kesilir. Ortalarına iç malzemesi konur. Karelerin dört kenarından tutarak ortada birleştirilir. 200 dereceye ayarlanmış fırında 50 dakika pişirilir. Üzerine 1.5 su bardağı et suyu dökülür, sade veya yoğurtla birlikte servis edilir.

NE ALINIR?

Yöresel dokumalar, yalnızca tırnak ile ve pamuk ipliği kullanılarak değişik motiflerin yapıldığı çarşaf bağları, oyalar, baskı tekniği ile bezenen havlu ve masa örtüsü gibi malzemeler, ağaç oyma işleri, saz ve bağlama gibi müzik aletleri, söğüt ağacından yapılan gazetelik, şeker kutusu, ekmek sepeti gibi eşyalar, çeşitli ağaçlardan yapılan tespihler, şimşir çatal-kaşıklar, Tosya çakıları ve bakır işleri yöreden alınabilecek özgün hediyelik eşyalardır.

Alışveriş merkezleri Nasrullah Meydanı, Belediye Caddesi ve Banka Sokakta yoğunlaşmıştır. İplikçiler Çarşısında yöresel dokuma ve hediyelik eşyalar bulmak mümkündür.

LİNKLER

Kastamonu Valiliği:

YAPMADAN DÖNME

Arkeoloji ve Etnografya Müzesi ve Kale'yi gezmeden,

Hükümet Konağı, Zınbıllı Tepe, Nasrullah Kadı Külliyesi, Yakup Ağa Külliyesi, İsmail Bey Külliyesi, Dokuma Atölyesi ve El Sanatları Atölyesi'ni görmeden,

Etli - Pastırmalı Ekmek, Biryan, Çekme Helvası yemeden,

Yöresel Dokuma ve Yöresel El Sanatları Ürünleri'nden almadan,

23 - 31 Ağustos Şapka ve Kıyafet İnkılabı Etkinlikleri, Mayıs ayı ilk haftası "Şeyh Şaban-ı Veli ve Kastamonu Evliyalarını Anma Haftası" ve İlçe Panayırları etkinliklerine katılmamadan,

...Dönmeyin.
 

eFSaNe_KaRTaL

| çArŞı |
Özel üye
KASTAMONU

ÖRF-ADET-GELENEK-GÖRENEKLERİ


Düğünler konusunda Kastamonu ve çevresi, eski Örf ve adetlere küçük deği şimlerle bağlıdır. Köylerde evlenmeler biribirini görmeden ve tanımadan yapıldığı Şehir merkezlerinde her gecen gün değişerek düğün törenleri sade bir şekil almıştır. Son senelerde gelinle damadın birbirlerini genden görme imkanları sak lanmakta, evlenme konusunda fikir alma cihetine gidilmektedir.

Evlenme çağma gelen erkesin aile büyüğü olan baba daha çok kendi beğendiği kızı oğIuna ister. Kızı evvelden bilinme yen erkeğin annesi ve komşular görücülüğe giderler. Gelinlik kız misafirlere hizmet ederken görücüler kızın tavır ve hareketleriyle boyuna boşuna, endamına ve güzelliğine dikkatle bakarlar. Görücüler beraberlerinde çörek, şeker ve kızın başına Örtmek için oyalı yazma götürürler. Eğer kız ailesi görücüye gelenleri beğenmiş, kızlarını vermeyi düşünmüşlerse, haberleri olmadan bohçalarına hediyeler koyarlar. Daha sonra çevrenin tanınmış kişileri kız sahibi Baba'ya dünür giderler. Gidenler kızı isterler. Kızı vermeye- rıza gösterirlerse Köyler ve kasabalar da ve hatta şehirlerde kız ve oğlan tarafının komşuları toplanarak dini görevliye dua yaptırarak şerbet içilir ve şeker dağıtılır. Sonra da yüzüklerle giyim kuşam eşyası gönderilerek nişan takılmış olur. Köyler de ve küçük kasabalarda kız babasına başlık tabir edilen 1000 - ilâ 10.000 TL.arasında para ödenmektedir.

Bir müddet sonra düğün işi kararlaştırılır. Düğün haftasının Çarşamba sünü seline kına vakılır. Gece de «Gece Kınası» adı altında kadınlar kız evinde çeşitli eğlenceler yaparlar. Aynı gün damat evinde yemek verilir, gecede eğlenceler devam eder. Köylerde bu günlerde güreşler tertiplenir. Perşembe günü yine gelin süslenir ve yüzüne duvak demlen bir perde örtülür. Oğlan tarafının du rumuna göre At, Araba veya Otobüsle gelin almağa giderler. Buna «Hak» denir. Hakcı gelini akşama yakın damat evine götürür. Gelin almaya güvey katılmaz. Bu arada bölgenin imamı dini nikah kı yar. Ancak bu gizli yapıbr. Kız ve damadın vekilleri vasıtasıyla nikah kıyılır. Akşam yemeğinden sonra Yatsı namazına camiye gidilir. Namaz bittikten sonra Damat'Ia sağdıç (Damada evlilik hakkın da akıl veren arkadaşı) kolkola arkada imam dini ilahiler okuyarak evin önüne kadar gelinir. Burada dua edilir. Damat bir kaç kişinin elini öptükten sonra can havliyle merdivenlerden yukarı fırlar; bu na sebep arkadaşları tarafından adeti veçhile mevsimine göre damadı fazla oyalamak için ya çürük yumurta yahut do mates veya şeftali atılmasıdır.

Gerdeği mütakip sabahleyin «semet» hazırlıkları başlar Öğleden sonra da gelin görme toplantısı yapılır. Düğünden bir hafta sonra gelin, damat ve yakınları kız babası tarafından yemek ziyafetine davet edilir,' Bundan bir müddet sonra aynı şekilde oğlanın babası kız tarafının yakınlarını ziyafete davet ederek akrabalığın sağlamlığı ve devamı için konuşmalar yapılır. Kastamonu ve çevresinde mahalli düğün eğlenceleri halen devam etmektedir. Bunlar bazı yerlerde at koşuları, nişan atma yarışları, güreşlerle birlikte 3 - 4 davul zurna çalındığı da vakidir.

YÖRESEL YEMEKLER:
Kastamonu'da binlerce yıllık bir kültür birikimi ve il sınırlarındaki coğrafi çeşitlilik yemek kültürünün zenginliğinde de kendisini oldukça göstermektedir. Yapılan derleme çalışmalarında Kastamonu'da 812 çeşit yemek tespit edilmiş ve bu yemeklerden yaklaşık olarak 500 adetinin Anadolu'nun diğer yörelerinde bilinmediği ortaya çıkmıştır.

Genel anlamda ekmekler, çorbalar, et yemekleri, hamurlu yemekler, sebze yemekleri, tatlılar ve içecekler olarak ana başlıkları olarak ayrılan Kastamonu mutfak kültürü içinde ayrıca sanayi bitkileri, şekercilik ve meyvacılık da oldukça ün kazanmıştır. Kastamonu elması, sadece yöremizde bulunan üryani eriği, Tosya üzümü, İnebolu kestanesi, kirazı, Azdavay armudu, Araç ceviz ve kızılcığı, Taşköprü eriğinin yanında yine Taşköprü sarımsağı ve keten-keneviri, Tosya pirinçleri ile oldukça zengin bir yelpaze oluşturmaktadır.

Kastamonu Türkiye'de şekerciliğin yayılış merkezlerinden biri olarak ve Türk Lokumuna yeni bir aroma kazandırarak tüm dünyaya tanıtan Kastamonu Araç ilçemizden olan Hacı Bekir ürünleri, çekme helvamız ile de kendini ispatlamış bir kenttir.

EN ÖNEMLİ YİYECEKLERİ:
Etli Ekmek, Banduma ,Mıklama ,Paça , Ekşili Pilav , Ala Pilav ,Çekme Helva ,Simit Tiridi ,Püryan-Kuyu Kebabı, Oğmaç Çorbası,Köle Hamuru ,Cırık Tatlısı ,Üryani Eriği Hoşafı.

YÖRESEL GİYİM

HALK OYUNLARI VE FOLKLOR:

Halk oyunları, zeybek ve kaşık oyunları türündedir. Davulla oynananlar da vardır. Karayılan bunların en bilinenidir. İnebolu dolayları gemici türküsünün özel bir oyunu da vardır. Tekneleri sahile çekme gösterisi olarak nitelendirilen bu oyunda küreğin suya değişi, suda devinimi ve kürek sesleri ritim ve ezgiyle verilir. Geleneksel el sanatlarından dokumacılık ve bakırcılık da türkü tere yansımıştır. Halı dokuma türküsünde tezgâh; demirci-bakırcı-kalaycı türküsünde ise çekiç sesleri ritmi oluşturur.

NELERİ İLE ÜNLÜ:
Cehennem Deresi Kanyonu, Ilgarini Mağarası, Tosya Pirinci, Taşköprü Sarımsağı, Ilgaz Dağı Milli Parkı, Kır Pidesi, Kürenin bakırı.

İL İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Şehrin eski adı "Tumana"dır. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşmiştir. İşte Kastamonu Gas ve Tuman'ın birleşmesinden meydana gelmiştir.
 

dağcı

Üstat
önce yorumsuz arkadaşıma ve ekleme yaptığı eksiklei giderdiği için kırmızı arkadaşımıza tkşk ederim

konuyu taamamlayan yakup kardeşiminde eline sağlık
 
Top