Türkiye İş Bankası Türkiye'de Cumhuriyet döneminde kurulan ilk özel bankadır. Türkiye'nin en büyük özel sermayeli bankası olan İş Bankası Atatürk'ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan kararlar doğrultusunda Büyük Taarruz'un yıldönümü olan 26 Ağustos 1924 tarihinde kurulmuştur.
İş Bankası'nın ilk sermayesi 1.000.000 TL olup, Kurtuluş Savaşı sırasında Hindistan'dan Milli Mücadele'ye destek amacıyla Mustafa Kemal'e gönderilen 250 bin TL, bu miktarın içindeydi. Bankanın kurucusu Mustafa Kemal, ilk genel müdürü ise Celâl Bayar olmuştur. Mustafa Kemal, iki şube ve 37 personel ile hizmete başlayan bankadaki hisselerinin yönetimini ölümünden önce Cumhuriyet Halk Partisi'ne bağışlamıştır. Hisselerden elde edilecek kârı da Türk Dil Kurumu ve Türk Tarih Kurumu'na bırakmıştır.
Banka; çek, yatırım hesabı ve yatırım fonunu Türkiye'ye getirmekte öncü olmuş, kumbara kullanılmasını yaygınlaştırmış, ilk ATM'yi kullanıma açarak bankamatik sözcüğünün Türkçeye girmesini sağlamıştır.
Tarihçe
“Vatanı kurtaracak ve yükseltecek tedbirlerin başında olarak halkın doğrudan itibar ve itimadından doğup meydana gelen tam manasıyla modern ve milli bir banka kurulması…” 1924 yılının Temmuz ayında Bakanlar Kurulu’nu toplayan Mustafa Kemal, milli bir banka kurulması konusundaki arzusunu böyle dile getirmiştir. Cumhuriyet döneminin ilk ulusal bankası olan İş Bankası, Atatürk'ün direktifleriyle İzmir Birinci İktisat Kongresi'nde alınan kararlar doğrultusunda 26 Ağustos 1924 tarihinde kurulmuş olup, ilk Genel Müdürü Celal Bayar'ın liderliğinde iki şube ve 37 personel ile hizmete başlamıştır.
"Daha sonra İttihatçıların İtibar-ı Milli Bankası’nı da yutacak olan İş Bankası 1924 yılında 1 milyon lira sermeye ile kurulmuştur. Fakat ödenmiş sermaye 250 bin lira idi ve bu para Atatürk tarafından verilmiş. Öteki kurucular, hemen hemen hiç para ödemeden, büyük bir gelişme gösterecek olan bu bankanın ortakları olmuşlardır. Bankanın kurucu ortakları şunlardır: Mahmut Celal (Bayar), Siirt Milletvekili Mahmut, Hüseyin Beyzade İbrahim, Mora Yenişehirlizade, Ethem Hasan Cebelibereket Milletvekili İhsan, tüccardan Hanifzade Ahmet Edirneli Emin, eşraftan Sükkerizade Tevfik paşa, Süreyya Emir Paşa, manifatura tüccarı Hafız Halit, Trabzon Milletvekili Hasan (Saka), Kavalalı İbrahim Paşazade Hüseyin, Attarzade Rasim, Sivas Milletvekili Rasim, İnegöllüzade Mehmet Saffet, Uşşakizade Mahmut Muammer (Mustafa Kemal’in kayınpederi-g.) tüccardan Altıağazade Mustafa, eczai tıbbiye taciri Necip, Yelkencizade Lütfi, İzmir Milletvekili Rahmi (Eczacıbaşı’nın kayınpederi, eşi Mehmet Ali Aybar’ın halası) Muhasebecizade Rıza, Kınacızade Şakir,, Yozgat Milletvekili Salih, Nemlizade Sıtkı, Yozgat Eşrafından Akif Paşa, Hacıebubekirzade Osman, Ali Ramiz ve Şurekası, Remzizade Ferit, Ertuğrul Milletvekili Dr. Fikret, Rize Milletvekili Fuat, Gaziantep Milletvekili Kılıç Ali, Avundukzade Mahmut, Ragıp Paşazade Şakir."
En küçük tasarrufu değerlendirmek ve kalkınmaya aktarmak üzere kurulan İş Bankası, Türk toplumunda tasarruf bilincinin yerleşmesi ve gelişmesinde büyük rol oynamıştır. Takip eden yıllarda İş Bankası ülke genelinde şubeler açarak büyümeye başlamıştır. 1932 yılında Hamburg-Almanya İskenderiye-Mısır şubelerini açarak yurtdışında şube açan ilk Türk bankası olmuştur. 1950’lerde İş Bankası iştirak portföyünü genişletmiştir. Banka’nın iştirakleri Türk sanayinin itici gücü olurken, imalat sektörleri başta olmak üzere pek çok iş koluna yatırım yapılmış ve finansman sağlanmıştır. 1960’lı ve 1970’li yıllarda şubeleşmeye hız veren İş Bankası 1980’li yıllarda yurt dışındaki şube ağının gelişmesine özel önem vermiştir. 1980’li yıllarla birlikte, İş Bankası çok kanallı bankacılık vizyonu doğrultusunda geniş bir yelpazede müşterilerine hizmet sunmaya başlamıştır. 1982 yılında ilk ATM’leri Türkiye’ye getiren İş Bankası aynı zamanda “Bankamatik” isminin bir marka haline gelmesini de sağlamıştır. Aynı yıl hizmete sunulan “Mavi Hat” ve 1997 yılında ilk internet şubesinin kullanıma açılmasıyla, İş Bankası bu alanda öncü bir rol üstlenmiştir. O yıllardan itibaren İş Bankası, sunulan hizmetlerin kalitesi ve çeşitliliğini müşterilerinin istekleri ve beklentileri doğrultusunda arttırmak için gerek AR-GE faaliyetleri gerekse yeni teknolojilerin kullanılması ile ilgili çalışmaları yürütmektedir.
Atatürk'ün Vasiyeti
Atatürk vasiyetinde "İş Bankası'ndaki yüzde 28 hissemin yönetimini CHP'ye veriyorum. Buradan elde edilen gelirler Dil ve Tarih Kurumu'na verilsin. Ayrıca İsmet İnönü'nün çocuklarına tahsil parası verilsin. Yakınlarım, kız kardeşim ve manevi kızlarıma belli bir miktarda para ödensin" demişti.
Ortaklık Yapısı
İş Bankası'nın Ortaklık Yapısı
Banka'nın hisselerinin
28.1%'si CHP'ye,
41.5%'si Türkiye İş Bankası A.Ş Mensupları, munzam sosyal güvenlik ve yardımlaşma sandığı Vakfı'na aittir.
30.4%'si Halka Arz edilmiştir.
Türk Bankacılığında İlkler
İş Bankası'nın Türk bankacılığına getirdiği "ilk"lerden sadece birkaçı şunlardır:
Tasarruf alışkanlığını yaratmak ve yaygınlaştırmak amacıyla Türk halkını kumbarayla tanıştırdı.
Günlük harcamalarda çek uygulamasını başlattı.
Ülkemizde elektronik bankacılığın temellerini “Bankamatik” adlı ATM’ler ile attı.
Avrupa ve Kıbrıs'ta ilk Türk banka şubelerini açtı.
Yatırım Hesabı hizmetini ilk başlatan banka oldu.
Yatırım Fonunu ilk sunan banka oldu.
İlk kez bünyesinde menkul kıymet alım satımını düzenleyerek, müşterilerinin birikimlerini değerlendirmeye başladı.
İlk interaktif telefon bankacılığı hizmetini sunan banka oldu.
Türkiye’nin ilk İnternet Şubesini kullanıma açarak bankacılık işlemlerini internete taşıdı.
WAP telefon bankacılığı işlemlerini başlattı.
İlk Java tabanlı Cep Telefonu Bankacılığı hizmetini müşterilerinin kullanımına açtı.
Türkiye’de TRLIBOR piyasasına endeksli getiri sağlayan ilk vadeli mevduat ürünü olan “Değişken Hesabı” müşterilerinin kullanımına sundu.
Türkiye’nin ilk sosyal sorumluluk odaklı yatırım fonu olan “Çevreye Yatırım Fonu”nu kurdu.
Konut sektöründe çevre dostu teknolojilerin gelişmesine ve yayılmasına yardımcı olunması amacıyla “Çevre Dostu Konut Kredisi” ürününü müşterilerinin kullanımına sundu.
Mobil imza ile şubeye gitmeden kredi kullanma ve kartsız para çekme işlemlerini başlattı.
Multi Touch özelliğini kullanan ilk getiri sihirbazı karşılaştırma uygulaması “Getiri Sihirbazını müşterilerin hizmetine sundu.
Anlık İMKB verilerini sunan ilk finansal uygulama “İşte yatırım i-phone” uygulamasını müşterilerin kullanımına açtı.
Üçüncü nesil mobil telefon teknolojisi (3G)ile görüntülü telefon Bankacılığı uygulamasını başlattı.
Internet Şubesi ve Mobil bankacılık kanallarında işlem güvenliğini pekiştiren, aynı zamanda da bankamatiklerden kartsız para çekme imkânı sağlayan “Cep Anahtar” uygulamasını müşterilerin kullanımına sundu.
Müşteri Grupları
Kurumsal Bankacılık
Büyük ulusal şirketlerin yanı sıra çok uluslu müşterilerle kapsamlı ve uzun dönemli ilişkiler geliştirmesine stratejik bir önem verilen kurumsal bankacılıkta müşteri ihtiyaçlarına özel olarak tasarlanan finansman çözümleriyle, bu müşterilerin ulusal ve uluslararası pazarlardaki rekabet gücünün arttırılmasına etkin bir şekilde katkı sağlanmaktadır.
Ticari Bankacılık
İş Bankası %21,8’lik pazar payıyla taksitli ticari kredilerde sektör lideridir. Bankanın taksit ödemeli ticari krediler potföy büyüklüğü 2009 yılı sonu itibarıyla 8.451 milyon TL’lik bir hacme ulaşmıştır.
Bireysel Bankacılık
İş Bankası’nı, bireysel bankacılık alanında müşterilerine en yakın banka olarak konumlayan özellikleri yaygın şube ağı, müşteri odaklı yaklaşımı, yüksek nitelikli insan gücü, müşteri ihtiyaç ve beklentilerini karşılayacak yenilikçi ürün ve hizmetleri ile çok çeşit işlem yapılabilen alternatif dağıtım kanallarıdır. İş Bankası hem toplam mevduat hem de TL tasarruf mevduatında özel bankalar arasındaki lider konumunu sürdürmektedir. Bankanın 2009 yılı sonu itibarıyla pazar payları ise, TL tasarruf mevduatında %15, toplam mevduatta ise %14 olarak gerçekleşmiştir. Tasarruf sahiplerinin TL ve döviz mevduatlarına, sektördeki diğer bazı bankalara nispeten, daha düşük oranlı faiz verebilmektedir. Ancak Türk halkı nezdinde sahip olduğu Cumhuriyet tarihiyle özdeşleşmiş güvenilirliği, mevduatların buna rağmen kendisinde toplanmasını engelleyememektedir.
Özel Bankacılık
İş Bankası bankanın toplam aktifleri içerisinde önemli bir yer tutan özel bankacılık müşterilerine beklenti ve ihtiyaçları doğrultusunda kişiye özel hizmet ve ürünler sunmaktadır.
İştirakler
2009 yıl sonu itibarıyla İş Bankası’nın finans, cam, telekomünikasyon, sanayi ve hizmet ana gruplarında faaliyet gösteren 31 şirkette doğrudan ortaklığı bulunmaktadır. İş Bankası kuruluşundan bugüne 290 şirkete iştirak etmiş; zaman içerisinde 259 şirketteki ortaklığını devretmiştir. İş Bankası’nın dolaylı olarak kontrol ettiği şirket sayısı 106’dır (2010 yılı itibari ile).
Finans Grubu
Türkiye Sınai Kalkınma Bankası A.Ş., Türkiye’nin özel sermayeli ilk yatırım ve kalkınma bankası internet sitesi
İşbank GmbH, Avrupa’nın önde gelen Türk Sermayeli finansal kuruluşlarından biri internet sitesi
Anadolu Hayat Emeklilik A.Ş., Türkiye’de kurulan ilk hayat sigortası şirketi internet sitesi
Anadolu Sigorta, Hayat dışı sigortacılık branşında lider kuruluşlardan biridir. internet sitesi
Milli Reasürans T.A.Ş., 1929’dan beri kesintisiz reasürans hizmeti internet sitesi
İş Finansal Kiralama A.Ş., Finansal Kiralama sektöründe lider kurum internet sitesi
İş Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş., Net Aktif değeri itibarıyla Türkiye’nin Halka açık en büyük yatırım ortaklığı şirketi internet sitesi
İş Yatırım Menkul Değerler, İMKB Hisse Senedi Piyasası İşlem Hacmi ile Aracı internet sitesi
Cam Grubu
Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., Türk Cam sanayinin kurucusu ve rakipsiz lideri internet sitesi
Teknoloji Grubu
Softtech A.Ş. Piyasaya Açılmakta olan Yazılım Geliştirme Şirketi internet sitesi
İşnet A.Ş. Piyasaya Açılmakta olan Ağ ve Sistem Geliştirme Şirketi internet sitesi
Telekom Grubu
Avea İletişim Hizmetleri A.Ş. Türkiye’nin tek GSM 1800 Mobil iletişim operatörü internet sitesi
Sanayi Ve Hizmet Grubu
Bayek Tedavi Sağlık Hizmetleri ve İşletmeciliği A.Ş., Sağlık sektörü internet sitesi
Nemtaş Nemrut Liman İşletmeleri A.Ş., Lojistik hizmetleri sağlayıcısı internet sitesi
Sosyal Sorumluluk Projeleri
İş Bankası’nın kurumsal sosyal sorumluluk politikasının temeli, kurucusu Atatürk tarafından öngörülen görev çizgisinde, toplumsal değerleri kalıcı ve süreklilik gösterecek şekilde koruyan ve geliştiren bir şekilde ülkeye katkıda bulunmaktır.
81 İlden 81 Öğrenci (eğitim)
Karneni Göster Kitabını Al (eğitim)
Türkiye Satranç Federasyonu Sponsorluğu (eğitim)
81 İlde 81 Orman (çevre)
Kültür Yayınları (kültür ve sanat)
İş Sanat (kültür ve sanat)
İş Bankası Müzesi
İş Bankası Galerileri
