17 Ocak

wien06

V.I.P
V.I.P
17 Ocak, Miladi takvime göre yılın 17. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 348 gün vardır (artık yıllarda 349).

Olaylar

  • 1299 - Osmanlı İmparatorluğu'nu, Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup Osman Gazi; Söğüt ve Domaniç civarında, Anadolu Selçuklu Devleti'nin obası ve kendisine uçbeyliği olarak tahsis ettiği bölgede bağımsızlık ilan ederek kurmuştur.
  • 1605 - Cervantes'in Don Kişot adlı romanı ilk kez yayımlandı. Romanın 2. bölümü ise tam 10 yıl sonra basılacaktır.
  • 1685 - Viyana'da ilk kafe Johannes Diodato tarafından açıldı.
  • 1819 - Simón Bolívar, Kolombiya Cumhuriyeti'ni ilan etti.
  • 1851 - Şirket-i Hayriye kuruldu.
  • 1852 - Sand River Antlaşması ile Birleşik Krallık, Transvaal'deki (Güney Afrika) Boer kolonilerinin bağımsızlığını kabul etti.
  • 1875 - Karaköy-Beyoğlu arasındaki Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863'te Londra'da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.
  • 1904 - Anton Çehov'un yazdığı Vişne Bahçesi adlı oyun, ilk kez Moskova Sanat Tiyatrosu'nda sahnelendi.
  • 1909 - Fenerbahçe ile Galatasaray ilk kez karşılaştı; FB:0, GS:2
  • 1917 - ABD, Virgin Adaları karşılığında Danimarka'ya 25 milyon dolar ödedi.
  • 1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın İzmit'te düzenlediği ilk basın toplantısı, sabaha karşı sona erdi.
  • 1929 - Elzie Crisler Segar tarafından yaratılan Temel Reis (Popeye) karikatürü, ilk kez bir gazetede yayımlandı.
  • 1934 - Revü yıldızı Josephine Baker, İstanbul'a geldi.
  • 1942 - Ankara'da ekmek karneye bağlandı.
  • 1944 - Monte Cassino Savaşı: II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı çarpışmalarından biri başladı.
  • 1945 - SSCB ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi.
  • 1946 - BM Güvenlik Konseyi ilk toplantısını yaptı.
  • 1955 - Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı olan, ABD'ye ait "USS Nautilus (SSN-571)" suya indirildi.
  • 1960 - Yahya Kemal Müzesi açıldı. Müze Fatih Külliyesi'nin Baş Kurşunlu Medresesi'nde bulunuyor.
  • 1961 - Kongo Başbakanı Patrice Lumumba öldürüldü.
  • 1964 - Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu. Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükümet kuracaklarını açıkladı.
  • 1966 - Bir Amerikan B-52 bombardıman uçağı, İspanya üzerinde bir yakıt tanker uçağı ile yakıt ikmali sırasında çarpıştı ve dört hidrojen bombasını Palomares köyü civarına düşürdü. "Palomares Olayı" olarak hatırlanan olay sonrası, çevrede radyasyon kirliliği oluştu.
  • 1971 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Erdal İnönü'nün evinin önüne dinamit atıldı.
  • 1973 - Ferdinand Marcos, Filipinler'in "ömür boyu" Başkanı oldu.
  • 1974 - Resmî olarak son Anadolu parsı öldürüldü.1
  • 1984 - Dolandırıcılıktan yargılanan Abidin Cevher Özden (Banker Kastelli) beraat etti.
  • 1984 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Yerel Seçim Yasası kabul edildi.
  • 1987 - Bülent Ecevit, Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı davranmaktan 11 ay 20 gün hapse mahkûm edildi. 12 Eylül darbesinden sonra Bülent Ecevit hakkında 80, Süleyman Demirel hakkında 55 dava açılmıştı.
  • 1988 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekillerinin hazırladıkları Güneydoğu Anadolu Araştırma Raporu açıklandı.
  • 1990 - Yazar Aziz Nesin, kendisine "vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
  • 1991 - 2. Körfez Savaşı, müttefik uçaklarının Irak ve Kuveyt'teki hedefleri vurmalarıyla başladı. Irak, misilleme olarak İsrail'e 8 adet Scud füzesi yolladı.
  • 1992 - İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), Kuzey İrlanda'da Protestanlara ait bir binayı bombaladı, 7 işçi öldü.
  • 1994 - Güney Kaliforniya'da 6,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 61 kişi öldü, 20 milyar dolar hasar olduğu tahmin ediliyor.
  • 1994 - 21 Ocak'ta fırlatılması planlanan ilk Türk uydusu Türksat 1A'yı taşıyacak Arien füzesi arızalandı. Fırlatma işlemi 10 gün ertelendi.
  • 1995 - Avrupa Parlamentosu, Saharov Ödülü'nü cezaevinde bulunan eski DEP milletvekili Leyla Zana'ya verdi.
  • 1995 - Japonya'nın Osaka-Kobe bölgesinde 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 6 binden fazla kişi öldü.
  • 2000 - İstanbul'da bir villaya operasyon düzenlenmesi sonucunda çıkan çatışmada, Hizbullah'ın elebaşısı Hüseyin Velioğlu ölü ele geçirildi. Genişletilen operasyonda, mezar evler ortaya çıkarıldı ve çok sayıda Hizbullah mensubu yakalandı.
  • 2003 - Bugün gazetesi yayın hayatına başladı.
  • 2005 - İstanbul'da 97 şehit asker ailesi ve malul gaziye Cumhurbaşkanlığı Devlet Övünç Madalyası ve Beratı verildi.
  • 2006 - Adalet Bakanı Cemil Çiçek, Mehmet Ali Ağca'nın tahliye kararının, yazılı emir yoluyla bozulması istemini içeren başvurusunu Yargıtay'a gönderdi.
  • 2007 - Kuzey Kore'nin nükleer denemesi üzerine Chicago Üniversitesindeki sembolik Kıyamet Günü Saati 11:55'e ayarlandı. (12 Kıyamet demektir) Saat, soğuk savaş boyunca 18 kez değiştirilmiştir.
  • 2012 - KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, son yolculuğuna uğurlandı. Kıbrıs'taki Selimiye Camii'nde kılınan cenaze namazı ardından top arabasına yüklenen naaşı, gökkuşağının altından geçerek Cumhuriyet Parkı'ndaki anıt mezara defnedildi.
Doğumlar
  • 1706 - Benjamin Franklin, Amerikalı bilim insanı ve siyasetçi (ö. 1790)
  • 1771 - Charles Brockden Brown, Amerikalı romancı ve gazeteci (ö. 1810)
  • 1820 - Anne Brontë, İngiliz romancı (ö. 1849)
  • 1863 - David Lloyd George, İngiliz politikacı (ö. 1945)
  • 1863 - Konstantin Stanislavski, Rus tiyatro oyuncusu, yönetmen ve Moskova Sanat Tiyatrosu'nun kurucusu (ö. 1938)
  • 1867 - Carl Laemmle, Alman asıllı Amerikalı film yapımcısı (ö. 1939)
  • 1880 - Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1960)
  • 1884 - Sergei Gorodetsky, Rus şair (ö. 1967)
  • 1899 - Al Capone, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideri ve Dünyanın en ünlü gangsteri (ö. 1947)
  • 1901 - Aron Gurwitsch, Litvanya asıllı Amerikalı filozof (ö. 1973)
  • 1905 - Guillermo Stábile, Arjantinli futbolcu (ö. 1966)
  • 1921 - Cavit Orhan Tütengil, Türk sosyolog ve akademisyen (ö. 1979)
  • 1925 - Selçuk Yaşar, Türk iş adamı
  • 1927 - Eartha Kitt, Amerikalı siyah sahne ve sinema oyuncusu (ö. 2008)
  • 1931 - James Earl Jones, Amerikalı oyuncu (Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü)
  • 1933 - Dalida, İtalyan şarkıcı (ö. 1987)
  • 1942 - Muhammed Ali, Amerikalı boksör (üç kez dünya profesyonel boks şampiyonluğunu elde eden tek boksör)
  • 1949 - Andy Kaufman, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 1984)
  • 1949 - Mick Taylor, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve gitarist (John Mayall & the Bluesbreakers ve The Rolling Stones)
  • 1956 - Faruk Çelik, Türk siyasetçi
  • 1959 - Müfit Kayacan, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni
  • 1962 - Jim Carrey, Amerikalı oyuncu
  • 1964
    • Russell Doig, İskoç futbolcu
    • Michelle Obama, Amerikalı avukat ve ABD'nin 44. Başkanı Barack Obama'nın eşi
  • 1968 - Svetlana Masterkova, Ru atlet
  • 1969 - Naveen Andrews, İngiliz aktör
  • 1969 - Tarık Mengüç, Türk şarkıcı ve söz yazarı
  • 1969 - Tiësto, Hollandalı DJ ve prodüktör
  • 1972 - Levan Varşalomidze, Gürcü siyasetçi
  • 1972 - Yelda Reynaud, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
  • 1980 - Zooey Deschanel, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve aktris
  • 1982 - Dwyane Wade, Amerikalı basketbolcu
  • 1984 - Calvin Harris, İskoç şarkı yazarı, DJ ve prodüktör
  • 1984 - Filip Hološko, Slovak futbolcu
Ölümler
  • 395 - I. Theodosius, Roma İmparatoru (d. 347)
  • 1598 - I. Fyodor, Rus Çarı (d. 1557)
  • 1751 - Tomaso Albinoni, İtalyan besteci (d. 1671)
  • 1863 - Horace Vernet, Fransız ressam ve grafik sanatçısı (d. 1769)
  • 1890 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim adamı (d. 1819)
  • 1893 - Rutherford B. Hayes, Amerika Birleşik Devletleri'nin 19. Başkanı (d. 1822)
  • 1932 - Ahmet Derviş, Türk asker ve Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1881)
  • 1944 - Sait Köknar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)
  • 1954 - İsmail Habib Sevük, Türk eğitimci ve edebiyat tarihçisi (d. 1892)
  • 1957 - Ratip Aşir Acudoğlu, Türk heykeltıraş (Menemen'de Kubilay Anıtı'nı yapan) (d. 1898)
  • 1958 - Mustafa Şekip Tunç, Türk akademisyen ve Türkiye'de modern psikolojinin kurucusu (d. 1886)
  • 1961 - Patrice Lumumba, Kongo DC'nin ilk Başbakanı (d. 1925)
  • 1985 - Muzaffer Hacıhasanoğlu, Türk yazar (d. 1924)
  • 1987 - Hadi Hüsman, Türk siyasetçi ve eski Gümrük ve Tekel Bakanlarından (d. 1904)
  • 1996
    • Şoför İdris, Türk işçi önderi ve TKP'li sendikacı (d. 1914)
    • Božidarka Kika Damjanović-Marković, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, Yugoslav Partizanları komutan, direnişçi, ulusal kahraman (d. 1920)
  • 1997 - Clyde Tombaugh, Amerikalı gök bilimci (Plüton'u keşfeden) (d. 1906)
  • 1998 - Gökhan Semiz, Türk müzisyen, söz yazarı, besteci, tiyatro sanatçısı ve Grup Vitamin solisti (d. 1969)
  • 1999 - Ergun Balcı, Türk gazeteci
  • 2000 - Hüseyin Velioğlu, Türk Hizbullah örgütü ve İlim grubunun siyasi lideri (d. 1952)
  • 2002 - Peter Adamson, İngiliz oyuncu (d. 1930)
  • 2003 - Richard Crenna, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
  • 2005 - Virginia Mayo, Amerikalı oyuncu (d. 1920)
  • 2005 - Yıldırım Gencer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (Türk sinemasının en önemli karakter oyuncularından) (d. 1936)
  • 2005 - Zao Ziyang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi eski Genel Sekreterlerinden (d. 1919)
  • 2007 - Art Buchwald, Amerikalı politik mizahçı ve Pulitzer Ödülü sahibi gazeteci (d. 1925)
  • 2008 - Bobby Fischer, Amerikalı satranç ustası (d. 1943)
  • 2013 - Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci ve yazar (d. 1941)
  • 2014 - Beliğ Beler, Türk siyasetçi (d. 1925)
  • 2017 - Daniel Vischer, İsviçreli siyasetçi (d. 1950)
  • 2020 - Rahşan Ecevit, DSP'nin kurucusu ve eski genel başkanı ve Bülent Ecevit'in eşi. (d. 1923)
 
Top