Uydumuz Ay'ın Özellikleri,
Uydumuz Ay'ın Özellikleri
Mitolojide Güneş ile Ay kavuşamayan iki sevgili gibidirler. Güneş tutulmaları onların kavuştıkları özel anlar olarak bilinir. Tabi bunlar sadece mitolojide böyledir, gerçekte Ay Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanan mükemmer bir küre biçiminde soğuk bir uydudur.
Ay için mükemmel bir kürede tanımını kullandık. Ay'ın düzgün küresel yapısı kendi etrafındaki dönme hızının düşük olmasındadır. Bu hızın az olmasından dolayı gaz yapıya sahipken kutuplarındaki basıklık çok küçük mertebelerde kalmıştır.
Ay bir çok özelliği ile dikkatleri üzerinde toplamaktadır. Güneş sisteminde çevresinde dolandığı gezegene göre yarıçapı en büyük uydudur. Yer ile Ay' ın yarıçaplarını karşılaştırdığımızda Ay 'ın yarıçapı Yer 'in yarıçapının 1/5 i kadardır. Kütlesi ise yerin kütlesinin 1/100 kadardır. Ay ile ilgili diğer özelliklerini sayfanın sonundaki Ay 'ın kimlik kartından elde edebilirsiniz.
Ayın Yörünge Hareketi
Ay ile Yer aslında bir çift sistem gibi hareket etmektedirler. Bu sistemin merkezi Ay ile Yer 'in merkezini birleştiren doğru üzerindedir,
fakat Ay 'ın kütlesi Yer 'in kütlesine göre çok küçük olduğundan bu merkez Yer kabuğunun içerisinde olmaktadır. Bu harekette Ay 'ın Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanması kabulünü getirmektedir. Aynı kabullenmeyi konuların daha basit anlaşılması için bende yapacağım.
Ay'ın Yer etrafında yaptığı eliptik yörünge hareketinin hızı Ay 'ın kendi ekseni etrafındaki dönme hızına çok yakındır. İşte bu yüzden biz Ay 'ın sadece %59 luk kısımını görmekteyiz. Bizim göremediğimiz tarafını ise sadece uzay araçları ile görüntüleyebilmekteyiz. Daha rahat anlaşılabilmesi için aşağıdaki resmi inceleyin.
Ay 'ın açısal dönme hızı ile açısal yörünge hızı eşit olduğundan şekildeki MK doğrultusu herzaman Ay 'a yöneliktir.
Ay günü ve Görünen Ay 'ın Hareketi, Evreleri.
Ay 'ın kendi ekseni etrafındaki dönme hızı çok yavaş olduğundan Ay günü Yer gününe göre çok uzundur. 1 Ay günü yaklaşık 14 Yer gününe eşittir. Yüzeye uzun süre gelen Güneş Işınlarından dolayıda bir taraf oldukça sıcak, diğer tarafta oldukça soğuktur.
Ay 'ın Yer 'in çevresinde dolandığını biliyoruz. Bu dolanma boyunca 1 günde yıdızlara göre 13° lik doğuya doğru bir öz hareketi vardır. Bunun anlamı Ay doğu noktasına herğün 52 dk geç gelmektedir.
Ay 'da Güneş Sistemindeki tüm gökcisimleri gibi yansıttığı ışığı Güneş 'ten almaktadır. Ay Yer çevresindeki yörüngesinde bulunduğu yere göre bazı evreler gösterir. Şimdi bu evreleri adım adım açıklamaya çalışalım.
Yeniay
Ay Güneş ile beraber doğar ve Güneş ile batar. Bu evrede Ay gözlemci tarafından görülemez.
Hilal
Ay Güneşin doğusunda kalmaktadır. Ay - Yer - Güneş arasındaki açı çok 90° den küçüktür. Hilal evresinin gözlem süresi kısadır. Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir.
İlk Dördün
Yeni Ay safhasından yaklaşık bir hafta sonra Ay, yarım daire şeklinde görülür.
Bu sırada Ay 'ın uzanım açısı 90° dir. Güneş battığı zaman
Ay gözlemcinin meridyeninde olacaktır.
Şişkin Ay
İlk Dördün safhasından sonra Ay 'ın uzanım açısının
90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan evre şişkin evre olarak bilinir.
Dolun Ay
Ayın uzanım açısı 180° olduğunda gözlenen evredir. Bu evrede Ay Güneş batarken doğu ufkundan doacaktır. Dolun Ay 'ın bulunduğu zamanlarda gözlem şartları uygun değildir.
Son Dördün
Ayın uzanım Açısı 270° olduğunda gözlenen evredir. Bu evrede Güneş dogarken Ay Gözlemcenin meridyenindedir. Aşşağıdaki şekil evrelerin nasıl gerçekleştiğini pekiştirmenizi sağlayabilir.
Ay'ın Yüzeyi
Ay 'ın yüzeyini ilk gören bilim adamı Galile GALILEO dur. Ayın dağ, ova ve karanlık denizlerden oluştuğunu söylemiştir. İlk gördükleri onu gerçekten çok şaşırtmış olmalı. Teleskobun keşfinden sonra yapılan daha ayrıntılı çalışmalar ile ay yüzeyinin ayrıntılı haritaları çıkarılmış galilenin sadece deniz konusunda yanıldığı ispatlanmıştır. Ay 'ın kendi eksanindeki dönme hızı yavaş olduğundan ve çekim kuvveti gazları toplayamadığı için bir atmosferi yoktur. Bu yüzden yüzeyine hızla çarpan asteoritler yüzeyde çok derin kraterler oluşturmuşlardır. Milyonlarca yıl süren bu oluşum hala devam etmektedir. Ay haritaları çıkarılmış, Ay 'dan kaya örnekleri getirilmiştir. Bu çalışmalar ileride dünyadaki yaşam kaynaklarının tükenmesi durumunda Ay 'da yaşam çalışmalarını desteklemek amacı ile yapılmaktadır. 1. Şekilde Ay 'ın önemli yüzey oluşunları basitçe haritalanmaya çalışılmıştır. 2 Şekilde ise Ay 'daki bir sıradağın görüntüsü yer almaktadır.
Ay Hakkında Bazı Bilgiler
Kütlesi: (1024 kg) 0.07349
Hacimi: (1010 km3) 2.1968
Yarıçapı: (km) 1737.4
Kütle Yoğunluğu: (kg/m3) 3340
Yerçekimi Sabiti: (m/s2) 1.62
Kavuşum Dönemi: (gün) 29.53
Yıldızıl Dönemi: (gün) 27.3
Ay'ın Hareketleri,
Ay'ın Resimleri,
Ay'ın Evreleri,
Ay'ın Şekilleri ,
Ay'ın Yüzeyi
Ay'ın Resimleri,
Ay'ın Evreleri,
Ay'ın Şekilleri ,
Ay'ın Yüzeyi
Uydumuz Ay'ın Özellikleri
Mitolojide Güneş ile Ay kavuşamayan iki sevgili gibidirler. Güneş tutulmaları onların kavuştıkları özel anlar olarak bilinir. Tabi bunlar sadece mitolojide böyledir, gerçekte Ay Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanan mükemmer bir küre biçiminde soğuk bir uydudur.
Ay için mükemmel bir kürede tanımını kullandık. Ay'ın düzgün küresel yapısı kendi etrafındaki dönme hızının düşük olmasındadır. Bu hızın az olmasından dolayı gaz yapıya sahipken kutuplarındaki basıklık çok küçük mertebelerde kalmıştır.
Ay bir çok özelliği ile dikkatleri üzerinde toplamaktadır. Güneş sisteminde çevresinde dolandığı gezegene göre yarıçapı en büyük uydudur. Yer ile Ay' ın yarıçaplarını karşılaştırdığımızda Ay 'ın yarıçapı Yer 'in yarıçapının 1/5 i kadardır. Kütlesi ise yerin kütlesinin 1/100 kadardır. Ay ile ilgili diğer özelliklerini sayfanın sonundaki Ay 'ın kimlik kartından elde edebilirsiniz.
Ayın Yörünge Hareketi
Ay ile Yer aslında bir çift sistem gibi hareket etmektedirler. Bu sistemin merkezi Ay ile Yer 'in merkezini birleştiren doğru üzerindedir,
fakat Ay 'ın kütlesi Yer 'in kütlesine göre çok küçük olduğundan bu merkez Yer kabuğunun içerisinde olmaktadır. Bu harekette Ay 'ın Yer etrafında eliptik bir yörüngede dolanması kabulünü getirmektedir. Aynı kabullenmeyi konuların daha basit anlaşılması için bende yapacağım.
Ay'ın Yer etrafında yaptığı eliptik yörünge hareketinin hızı Ay 'ın kendi ekseni etrafındaki dönme hızına çok yakındır. İşte bu yüzden biz Ay 'ın sadece %59 luk kısımını görmekteyiz. Bizim göremediğimiz tarafını ise sadece uzay araçları ile görüntüleyebilmekteyiz. Daha rahat anlaşılabilmesi için aşağıdaki resmi inceleyin.
Ay 'ın açısal dönme hızı ile açısal yörünge hızı eşit olduğundan şekildeki MK doğrultusu herzaman Ay 'a yöneliktir.
Ay günü ve Görünen Ay 'ın Hareketi, Evreleri.
Ay 'ın kendi ekseni etrafındaki dönme hızı çok yavaş olduğundan Ay günü Yer gününe göre çok uzundur. 1 Ay günü yaklaşık 14 Yer gününe eşittir. Yüzeye uzun süre gelen Güneş Işınlarından dolayıda bir taraf oldukça sıcak, diğer tarafta oldukça soğuktur.
Ay 'ın Yer 'in çevresinde dolandığını biliyoruz. Bu dolanma boyunca 1 günde yıdızlara göre 13° lik doğuya doğru bir öz hareketi vardır. Bunun anlamı Ay doğu noktasına herğün 52 dk geç gelmektedir.
Ay 'da Güneş Sistemindeki tüm gökcisimleri gibi yansıttığı ışığı Güneş 'ten almaktadır. Ay Yer çevresindeki yörüngesinde bulunduğu yere göre bazı evreler gösterir. Şimdi bu evreleri adım adım açıklamaya çalışalım.
Yeniay
Ay Güneş ile beraber doğar ve Güneş ile batar. Bu evrede Ay gözlemci tarafından görülemez.
Hilal
Ay Güneşin doğusunda kalmaktadır. Ay - Yer - Güneş arasındaki açı çok 90° den küçüktür. Hilal evresinin gözlem süresi kısadır. Çünkü Güneş battıktan sonra batı ufkuna yakın gözlenir.
İlk Dördün
Yeni Ay safhasından yaklaşık bir hafta sonra Ay, yarım daire şeklinde görülür.
Bu sırada Ay 'ın uzanım açısı 90° dir. Güneş battığı zaman
Ay gözlemcinin meridyeninde olacaktır.
Şişkin Ay
İlk Dördün safhasından sonra Ay 'ın uzanım açısının
90° ile 180° arasında olduğu zamanlar oluşan evre şişkin evre olarak bilinir.
Dolun Ay
Ayın uzanım açısı 180° olduğunda gözlenen evredir. Bu evrede Ay Güneş batarken doğu ufkundan doacaktır. Dolun Ay 'ın bulunduğu zamanlarda gözlem şartları uygun değildir.
Son Dördün
Ayın uzanım Açısı 270° olduğunda gözlenen evredir. Bu evrede Güneş dogarken Ay Gözlemcenin meridyenindedir. Aşşağıdaki şekil evrelerin nasıl gerçekleştiğini pekiştirmenizi sağlayabilir.
Ay'ın Yüzeyi
Ay 'ın yüzeyini ilk gören bilim adamı Galile GALILEO dur. Ayın dağ, ova ve karanlık denizlerden oluştuğunu söylemiştir. İlk gördükleri onu gerçekten çok şaşırtmış olmalı. Teleskobun keşfinden sonra yapılan daha ayrıntılı çalışmalar ile ay yüzeyinin ayrıntılı haritaları çıkarılmış galilenin sadece deniz konusunda yanıldığı ispatlanmıştır. Ay 'ın kendi eksanindeki dönme hızı yavaş olduğundan ve çekim kuvveti gazları toplayamadığı için bir atmosferi yoktur. Bu yüzden yüzeyine hızla çarpan asteoritler yüzeyde çok derin kraterler oluşturmuşlardır. Milyonlarca yıl süren bu oluşum hala devam etmektedir. Ay haritaları çıkarılmış, Ay 'dan kaya örnekleri getirilmiştir. Bu çalışmalar ileride dünyadaki yaşam kaynaklarının tükenmesi durumunda Ay 'da yaşam çalışmalarını desteklemek amacı ile yapılmaktadır. 1. Şekilde Ay 'ın önemli yüzey oluşunları basitçe haritalanmaya çalışılmıştır. 2 Şekilde ise Ay 'daki bir sıradağın görüntüsü yer almaktadır.
Ay Hakkında Bazı Bilgiler
Kütlesi: (1024 kg) 0.07349
Hacimi: (1010 km3) 2.1968
Yarıçapı: (km) 1737.4
Kütle Yoğunluğu: (kg/m3) 3340
Yerçekimi Sabiti: (m/s2) 1.62
Kavuşum Dönemi: (gün) 29.53
Yıldızıl Dönemi: (gün) 27.3
