Türkiye'deki yarımadalar Vikipedi, özgür ansiklopedi
Biga Yarımadası
Biga Yarımadası, Çanakkale Boğazı'nın ikiye böldüğü Anadolu ve Rumeli bağlantısının doğu kısmıdır. Boğazın kuzeyinde Gelibolu Yarımadası, güneyinde ise Biga Yarımadası yer alır. Bugün Çanakkale ilinin topraklarının bütünü Biga Yarımadası'nı oluşturur. Bölge adını Cumhuriyet Dönemi'nde önce bölge merkezi olan fakat günümüzde Çanakkale'nin ilçesi olan Biga'dan almıştır. Kapıdağ Yarımadası'nın batısından Edremit Körfezi'nin kuzeydoğusuna kadar olan hattın batı bölgesindedir.
Datça Yarımadası, 1928'e kadar Reşadiye Yarımadası (yabancı kaynaklarda antik Knidos kentinin adı ile de anılır), Muğla ilinde yer alan 80 km uzunluğunda dar bir yarımadadır. Gökova Körfezi ile Hisarönü Körfezini birbirinden ayırır. Akdeniz ile Ege Denizi'nin kesişme noktasındadır. Önemli bir doğa ve yat turizmi odağıdır.
Adı
Eski adı olan Reşadiye yarımadası adı Osmanlı padişahı V. Mehmet Reşat onuruna verilmiştir.
Dilek Yarımadası Aydın il sınırları içinde Mykale Dağı'nın Ege Denizi'ne uzandığı son noktada yer alan ve yaklaşık 20 km. uzunluğunda ve ortalama 6 km. genişliğindeki yarımada.
10.985 hektarı 1966 yılında milli park alanı ilan edilmiş olup, Büyük Menderes Nehri Deltası'ndan yer alan 16690 hektarlık bir alan 1994 yılında aynı milli parka ilan edilmiştir. Toplam 27.675 hektarlık bir alan bir arada "Dilek Yarımadası - Büyük Menderes Deltası" Milli Parkı şeklinde anılır.
Kapıdağ Yarımadası, Balıkesir ilinin Erdek ilçesinin kurulu olduğu, bir kıstakla anakaraya bağlanan ve eski dönemlerde bir ada olduğu belirlenmiş Marmara Denizi içindeki kara parçasıdır.
Yüzölçümü yaklaşık 300 kilometrekare olup kuzey ve batı bölgelerinde yüksekiği 700-800 metreyi bulan dağlar bulunur. Su kaynakları bakımından zengin bir bölge olup, antik çağlardan beri yerleşim vardır. Bölgede bilinen en eski yerleşim yeri Kzikos'tur.
Yarımadanın 17.686 hektarını ormanlar oluştur. Kara ile birleştiği kıstağın doğu yanında Bandırma Körfezi, batı yanında ise Erdek Körfezi yer alır. Coğrafi şekil olarak bir tombolodur.
Kapıdağ yarımadası oluşum bakımından tombolo'ya örnektir.
Kapıdağ yarımadası önceden bir ada iken daha sonra bir çeşit coğrafi şekil değişikliğiyle yarımada olmuştur.
Kocaeli Yarımadası, Kocaeli ili'nin İzmit Körfezi kuzeyinde kalan bölümünü ve İstanbul'un Anadolu yakasını kapsayan bir yarımadadır. Yarımada, kuzeyinde Karadeniz, güneyinde İzmit Körfezi, batısında İstanbul Boğazı ile çevrilmiştir.
Teke Yarımadası
Teke Yarımadası, Türkiye'nin güney batısında Antalya Körfezi ile Fethiye Körfezi arasında Akdeniz'e doğru uzanan yarımadadır. Göller Bölgesi'yle kuzeyden sınırlanır. Eski çağlarda Likya olarak bilinirdi. İsmi bölgeye Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yerleştirilen Teke Boyu'ndan gelmektedir.
Yalancı yason yarımadası, küçük ama güzel bir doğal görünüme sahip bir yarımadadır. Eski Ordu-Samsun karayolu üzerindedir. Şimdiki sahil yolu (Bolaman-Efirli 48km).
Samsun-Çarşamba havalimanına 100km, Ordu`ya 35km, Perşembe`ye 20 km 'dir. Yason Yarımadasi`nın hemen 300 metre batısında (kadastroda: 'sülü burnu' diye geçer), çok güzel ve oya gibi işlenmiş kıyıya sahiptir. Burada üç bin yıllık taşlar yontularak yapılmış, Antik Çağ’dan kalma (Romalılar dönemi) balık havuzu bulunmaktadır. Su sporları (dalgıçlık) yapmak için çok sayıda turist gelmektedir. Yason’un denizaltı haritası dalgıçlar için hazırlanıyor. Ayrıca define aramaya meraklı yöre halkı burada birçok kez kazi denemeler yapmıştır.
Bu şirin yarımada, yılda 320 gün, güneşin doğuş ve batışını seyir imkânı verir. Ayrıca, yarımadanın kıyıları tamamen deniz kabukları ile adeta süslenmiştir. Buradan Ünye burnu görülebilir.
Yason Burnu'nun yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline geldiği ve çok turist çeken bölgelerden biri olduğu icin Yalancı Yason uzerine 2011-2012 yilinda bir Butik Hotel yapilacagi soylenmektedir
Çatalca Yarımadası, Marmara Bölgesi'nin kuzeyinde, Türkiye'nin Avrupa kıtasındaki topraklarının en doğu noktasını oluşturan toprak parçasıdır. Yarımadayı çevreleyen sular kuzeyde Karadeniz, doğuda İstanbul Boğazı, güneyde Marmara Denizi'dir. Diğer yarısı Kocaeli Yarımadası üzerinde kurulu olan İstanbul'un, bu yarımada üzerinde kurulu olan bölümü Avrupa Yakası olarak adlandırılır. İstanbul'un toplam sayısı 39 olan ilçelerinin, 25'i bu yarımadada, yani Avrupa Yakası'ndadır.
Karaburun yarımadası, İzmir'in batısında kuzey-güney doğrultusunda bir yarımadadır. Türkiye'nin en büyük yarımadasıdır. Yaklaşık yüzölçümü 550 km²'dir.
Coğrafi özelikleri
Karaburun Yarımadası, Anadolu Yarımadası'nın batısının büyük bir bölümünü oluşturan Ege Bölgesi'nin Ege Denizi'ne doğru uzanan ve en çıkıntı yapan kara parçası olan Urla Yarımadası'nın Kuzey bölümünü oluşturur. İzmir'in batısında kuzey-güney doğrultusunda bir yarımadadır.
Yarımada genelde oldukça engebeli bir yeryüzü yapısına sahiptir. Orta bölümünde kuzey-güney istikametinde uzanan Bozdağ kütlesi, yarımadanın en yüksek kesimini oluşturur. Dağlar denize dik inerler ve bu durum Karaburun Yarımadası' nın yerleşimini oldukça etkilemiştir. Mordoğan, Yeniliman, Badembükü ve Denizgiren mıntıkalarının bir bölümü ovalıktır.
Sarpıncık Feneri İzmir Körfezi'ne giriş noktasında bulunmaktadır. En yüksek tepesi 1218 m. yüksekliğindeki Akdağ'dır ve kuzeyde yer alır.
Engebeli bir kütle oluşturur; Paleozoik, ikinci zaman ve neojen tortulları ile andezit bazaltlardan oluşan karmaşık bir jeolojik yapısı vardır. Yer yer kireçtaşlarına bağlı olarak çeşitli boyutta karst şekilleri de gelişmiştir.
