Türkiyedeki Çam ağaçları çeşitleri

Çam ağaçları -Çam ağaçları çeşitleri -Çam ağaçları hakkında

Çam, Pinaceae (çamgiller) familyasından Pinus cinsinden orman ağaçlarını içeren iğne yapraklı türlere verilen ad.

Türkiye'de hepsinin kısa sürgünleri iki yapraklı olan beş çam türü bulunur; sarıçam, karaçam, Halep çamı, kızılçam ve fıstık çamı.Ayrıca çamlar sonbaharda yapraklarını dökmezler. Kişi Abdülkadir Çam (Bkz.Osmanlıyı kuran sülaleler)

Türleri

* Pinus brutia - Kızılçam
* Pinus canariensis - Kanarya Adaları çamı
* Pinus cembra - İsviçre fıstık çamı
* Pinus halepensis - Halep çamı
* Pinus heldreichii - Bosna çamı
* Pinus mugo - Dağ çamı
* Pinus nigra - Karaçam
* Pinus peuce - Rumeli Weymut çamı
* Pinus pinaster - Sahil çamı
* Pinus pinea - Fıstık çamı
* Pinus sylvestris - Sarıçam

Asya Çamları

* Pinus amamiana - Yakushima beyazçamı
* Pinus armandii - Çin beyazçamı
* Pinus bhutanica - Bhutan beyazçamı
* Pinus bungeana - Bunge çamı
* Pinus dalatensis - Vietnam beyazçamı
* Pinus densata - Sikang çamı
* Pinus densiflora - Japon sarıçamı
* Pinus fenzeliana - Hainan beyazçamı
* Pinus fragilissima - Wulu çamı
* Pinus gerardiana - Himalaya fıstık çamı
* Pinus henryi - Henry çamı
* Pinus hwangshanensis - Huangshan çamı
* Pinus kesiya - Khasi çamı
* Pinus koraiensis - Kore çamı
* Pinus krempfii - Krempf çamı
* Pinus latteri - Tenasserim çamı
* Pinus luchuensis - Luchu çamı
* Pinus massoniana - Çin kızılçamı
* Pinus merkusii - Sumatran çamı
* Pinus morrisonicola - Taiwan beyazçamı
* Pinus orthophylla -
* Pinus parviflora - Japon beyazçamıpersica - İran çamı
* Pinus pumila - Japon fıstık çamı
* Pinus roxburghii -
* Pinus sibirica - Sibirya çamı
* Pinus squamata
* Pinus tabuliformis - Çin kızılçamı
* Pinus taiwanensis - Taiwan kızılçamı
* Pinus thunbergii - Japon karaçamı
* Pinus uyematsui - Uyematsu beyazçamı
* Pinus wallichiana - Ağlayan çam
* Pinus wangii (syn. P. kwangtungensis)
* Pinus yunnanensis - Yunnan çamı

Yeni Dünya

* Pinus albicaulis - Beyaz kabuklu çam
* P. aristata - Higori çamı
* P. attenuata -
* P. balfouriana - Tilki kuyruklu çam
* P. banksiana - Banks çamı
* P. clausa - Kumsal çamı
* P. contorta - Contarta çamı
* P. coulteri - Büyük kozalaklı çam
* P. echinata - Kısa yapraklı çam
* P. edulis - Colorado çamı
* P. elliottii -
* P. flexilis -
* P. glabra - Ladin çamı
* P. jeffreyi - Jeffrey çamı
* P. lambertiana - Şeker çamı
* P. longaeva -
* P. monophylla - Tek yapraklı çam
* P. monticola - Batı beyazçamı
* P. muricata -
* P. palustris - Uzun yapraklı çam
* P. ponderosa (syn. P. washoensis) - Batı sarıçamı
* P. pungens -
* P. radiata - Monteri çamı veya Radiata çamı
* P. reflexa - Güneybatı beyazçamı
* P. remota - Teksas çamı
* P. resinosa - Amerikan kızılçamı
* P. rigida - Katran çamı
* P. sabineana - Sabin çamı
* P. serotina - Bataklık çamı
* P. strobus - Veymut çamı
* P. taeda - Kuzey Carolina çamı
* P. torreyana - Torrey çamı
* P. virginiana - Jersey çamı
* P. apulcensis - Apulco çamı
* P. arizonica - Arizona çamı
* P. ayacahuite - Meksika beyazçamı
* P. caribaea - Caribbean çamı
* P. cembroides - Amerika fıstık çamı
* P. chiapensis - Chiapas beyazçamı
* P. cooperi - Cooper çamı
* P. cubensis - Cuban çamı
* P. culminicola - Potosi çamı
* P. devoniana (syn. P. michoacana) - Michoacan çamı
* P. durangensis - Durango çamı
* P. engelmannii - Engelman çamı
* P. estevezii - Estevez çamı
* P. gordoniana (syn. P. douglasiana) - Gordon çamı
* P. greggii - Gregg çamı
* P. hartwegii - Hartweg çamı
* P. herrerae - Herrera çamı
* P. hondurensis - Honduras çamı
* P. jaliscana - Jalisco çamı
* P. johannis - Johann çamı
* P. lawsonii - Lawson çamı
* P. leiophylla - Chihuahua çamı
* P. lumholtzii - Lumholtz çamı
* P. maximartinezii -
* P. maximinoi (syn. P. tenuifolia)
* P. montezumae - Montezuma çamı
* P. nelsonii - Nelson çamı
* P. occidentalis - Batı çamı
* P. oocarpa - Yumurta kozalaklı çam
* P. patula - Meksika ağlayan çamı
* P. orizabensis - Orizaba çamı
* P. pinceana
* P. praetermissa -
* P. pringlei -
* P. pseudostrobus -
* P. quadrifolia -
* P. rzedowskii - Rzedowski çamı
* P. strobiformis - Güneybatı Beyazçamı
* P. tecunumanii - Tecun Uman çamı
* P. teocote - Ocote çamı
* P. tropicalis - Tropikal çam

Kadife Çamı (Cryptomeria)

Servigiller familyasından olan kriptomaryanın sadece bir türü mevcuttur ancak çok sayıda kültiva mevcuttur. Japon sediri olarak bilinen Cryptomeria Japonica Japonya'nın endemik türüdür. Osmanlı'nın son döneminden itibaren ülkemizdede yetiştiriliyor. Kadife çamı olarakta bilinir.

Herdemyeşil olan Kriptomarya Japonya'da 40-50 metre boylanma ve 5-6 metre yayılım yapabilir. Boylu kültüvarları tek başına peyzaj bahçelerinde kullanılabilir. Bodur kültivarları ise kaya bahçeleri için kullanılabilir.

Peyzaj ağacı olarak çok kullanışlı türleri bulunur. Bazı türleri bonsai olarakda kullanılabilir. Japonya'nın milli sembolüdür ve tapınakların etrafında sıklıkla kullanılır. Japonya'da çok yaşlı türleri bulunmaktadır.

Orta güneş ve organik maddelerce zengin topraklara dikilmelirse iyi gelişir. Sonbaharda iyi sulanması gerekir. Üretilmeleri çelik, tohum ve aşıyla olur.

Tek türü:

Cryptomeria Japonica, Bu türün varyetleri mevcuttur.

Sarıçam

Kuzey Anadolu'nun yüksek dağlık kesimlerinde saf yada karışık ormanlar kurmakla birlikte, küçük adacıklar halinde iç ve güney bölgelerimize kadar ulaşır. Ülkemizde bulunan sarıçam ormanlarının kapladığı alan 757.426 Hektardır.

Adını, levhalar halinde ayrılan gövde kabuğunun tilki sarısı renginden alır. Narin gövdeli, sivri tepeli ve ince dallı bir ağaçtır. Yetişkin bireylerinin boyu 40 metreyi aşar. kendine özgü kabuk renginin dışında, ince yapraklarının kısalığı ve mavimsi yeşil rengi ilk bakışta diğer çam türlerinden ayırt edilecek özellikleridir

Karaçam

Bütün kıyı bölgelerimizin dağlık kesimlerinde saf ya da karışık ormanlar kurar, hatta stebe kadar sokulur.Ülkemizde 2.527.685 hektar saf karaçam ormanı bulunmaktadır. Gövdesinin ve dallarının kalınlığı, gri ve derin çatlaklı kabuğu, iğne yapraklarının koyu yeşil rengi ile diğer çam türlerinden ayrılır.30-35 m'ye kadar boylanabilir.

Doğal olarak yetişen dört alt türü; Anadolu karaçamı (P.nigra var. Pallisiana Y), Ehrami karaçam (P.nigra var. Pyramidata E.T), Ebe çamı (P.nigra var seneriana, E.T) ve büyük kozalaklı karaçam (P.nigra var. Yaltıriana E.T) dır.

FISTIK ÇAMI (Pinus pinea)

Bilimsel sınıflandırma
Alem: Plantae
Bölüm: Pinophyta
Sınıf: Pinopsida
Takım: Pinales
Familya: Pinaceae
Cins: Pinus
Tür: P. pinea
Binominal adıPinus pineaL.

Fıstık çamı (Pinus pinea), Pinaceae (çamgiller) familyasındandır.
Ülkemizde de yaşayan İğne yapraklı türlerdendir Heybetli bir görünümü vardır..
Dünya da Ege, Akdeniz sahilleri, Portekiz, İspanya, İtalya, Girit ve Türkiye'deki yayılış alanları; Ege, Akdeniz sahilleri, Marmara Bölgesi, Batı Anadolu, Kozak, Aydın, Muğla.

Gençken yuvarlak, yaşlı halde dağınık şemsiye gibi bir yapıya sahiptir. Doğadaki her türün gençliği enerjiktir büyümek için can atar. Fıstık Çamı da gençken aktif bir büyüme gösterir. 1,5-20 cm boy yapar. Düzgün bir gövdeye ve bu gövdeden dik olarak çıkan yatay duruluş dallara sahiptir. İğne yaprakları parlak açık yeşil renkli, 10-20 cm uzunlukta ve uç kısmı sivridir. 4 yıl ömürleri vardır. kozalakları kestane renginde, yumurtamsı veya yuvarlak 10-15 cm uzunluk, 6-10 cm genişlikte, çok kısa saplı ve genellikle reçinelidir. Tek veya iki tanesi karşılıklı dizilmiştir. Tohumları sert, soluk kırmızı, uzunca ters yumurta biçiminde ve 3. yıl da olgunlaşır.
Çam fıstığı, fıstık çamı ağacı kozalaklarından elde edilir. Yetişme yeri bakımından sorun çıkartmayan türlerdendir. Neredeyse her tür toprakta yetişmektedir. Fakir kumlu, kireçli veya killi topraklarda kurak iklimlerde yetişir. Güneşli yerleri sever. Soğuk ve sert iklimlerde gelişemez. Işık isteği fazladır.

Üretici gelirleri içinde oldukça önemli bir paya sahip olup, gıda sanayinde kullanılır. Fıstık çamı coğrafi yayılışına Portekiz’den başlar Suriye’ye değin yayılır. Fransa, İspanya ve İtalya’da küçük meşcereler kurar. Batı Anadolu’da Bergama, Aydın, Muğla yakınlarında geniş, Marmara, Manavgat, Kahramanmaraş, Trabzon ve Çoruh vadisinde lokal yayılış gösterir. Üç yılda olgunluğa erişen kozalaklar, üçüncü yılın Ocak-Mayıs ayları arasında toplanır

Çam fıstığı isteğe göre kabuklu veya kabuğundan çıkartılmış iç olarak üretilir. Bir ağaçtan yaklaşık 120 Kg. kozalak, bundan da 6-8 kg. iç fıstık elde edilir (OGM, 1987). Nitekim Kozak ve Mazon yörelerinde fıstıkçamı ormanlarında bir ağaçtaki kozalak miktarı 22 ve 56 adet, hektardaki ortalama verim ise 68,3 kg ve 118,5 kg iç fıstık olarak belirlenmiştir (BİLGİN ve AY, 1997).

TSE standartlarına göre çam fıstığı, kökenine göre; Kozak tipi, Aydın tipi ve Maraş tipi olarak üç tipe ayrılmaktadır. Çam fıstığı özelliklerine göre ise tek sınıftır (TSE, 2003). Fıstıkçamı kozalağı olgunlaştıktan sonra toplanması gerekirken, bazı yörelerde erken toplanmaktadır. Dolayısıyla kozalaklar tam olgunlaşmadan toplandığından besin değeri düşmektedir. Ayrıca haşlamadan dolayı, lezzet, aroma ve beyazlığını kaybetmekte, kalitesini yitirmektedir.
İthalatçı ülkeler, çam fıstığının özellikle beyaz, iri, kırıksız, iyi elenmiş, yıkanmış olmasını ve alfotoksin gibi zararlılara karşı sağlık belgesi istemektedirler. Çam fıstığının ana ihraç limanı İzmir olup, Gaziantep ve İstanbul’dan da ihracat yapılmaktadır.

Kullanımı:

Pek çok alanda kullanımı vardır. Tohumlarının besin değeri çok yüksektir. Bu nedenle savaş yıllarında askerlere yedirilmiştir. Bal ile ezilmesi ile elde edilen macun kuvvet verici olarak kullanılmaktadır. Bronşit, verem ve diğer akciğer hastalıklarının çabuk iyileşmesine yardımcı olur. Kalp hatsızlıklarına iyi gelir. Bazı yemeklere konulur. Mutfağımızda zeytinyağlı dolmalarda ve un helvasında kullanılmaktadır. Harika tat verir. Günde 25 gramdan fazla yenmemelidir. Portakal elma, armut gibi meyve veya bir sebze üzerine yenmelidir, yoksa peklik yapabilir.

Sanayideki kullanım alanlarından da kısaca bahsedelim;

Direk yapımında, travers, kaplama, ambalaj malzemesi, yapı malzemesi, mobilya, doğrama, gemi-tekne yapımı, lif ve yonga levha, selüloz ve kağıt yapımında kullanılır.
Reçinesinden ve ağacın kabuklarından da faydalanılmaktadır.

Wollemi Çamı

Korunma durumu: Kritik (CR)
Binominal adı: Wollemia nobilis, W. G. Jones, K. D. Hill & J. M. Allen
Bilimsel Sınıflandırma

* Alem: Plantae (Bitkiler)
o Bölüm: Pinophyta (Açık tohumlular)
+ Sınıf: Pinopsida
# Takım: Pinales
* Familya: Araucariaceae
o Cins: Wollemia
+ Tür: Wollemia nobilis

Wollemia nobilis, kozalaklı ağaçların Araucariaceae familyasına ait bir cinsdir. Wollemia nobilis, cinsin 1994'de Sidney'de bulunmuş olan tek türüdür.

Botanikal ve popüler literatürde, çamgiller familyası ya da çam cinsine ait olmadığı halde "Wollemi çamı" olarak geçer, fakat bunula beraber Agathis ve Araucaria cinsleri ile Araucariaceae familyasında yer almaktadır.

Kızılçam

Kızılçam (Pinus brutia Ten.), çamgiller (Pinaceae) familyasından Doğu Akdeniz'e özgü 5-20 m. boylarında hızlı büyüyen kalın dallı bir çam türü. Sadece Türk ormancılığında değil, yabancı kaynaklarda da son dönemde Türk Çamı - Türk Kızılçamı olarak kullanımı yaygınlaşmaktadır.

Morfolojik özellikleri

Genç sürgünleri kalın ve kızıl renktedir. Kabuk genç bireylerde düzgün boz renkte iken yaşlılarda derince yarılır, esmer kırmızımsı renkte ve kalın kabuK durumunda görülür. İğne yapraklar 10-16 cm uzunluğunda kalın sert ve koyu yeşil renktedir. Kozalak 6-11 cm boyunda, parlak açık kahverengi olup topaç biçimindedir. Çok kısa saplı kozalak sürgünlere dik oturur ya da yan durumlu olarak çoğunlukla 2-6 adedi bir arada çevrel olarak bulunur.

Dağılımı

Genel coğrafi yayılışı Doğu Akdeniz'dir. Yunanistan'ın doğusundan başlar ve Girit, Kıbrıs, Türkiye, Suriye, Irak, Lübnan ve Ürdün'de yayılır. Türkiye'de en geniş yayılışını yapmaktadır. Türkiye'de yaklaşık 3.729.866 hektar saf kızılçam ormanı bulunmaktadır.

Ağlayan çam

Ağlayan çam (Pinus wallichiana), çamgiller (Pinaceae) familyasına ait süsü bitikisi olarak değerli olan bir çam türü.

50 metreye kadar boylanabilir. Piramide benzeyen şekli ve çok kalın gövdesi vardır. Derine inen köklerinin bulunması ve yaz kış yeşil kalmasıyla tanınır. Yaprakları önceleri mavimsi parlak sarı-yeşil, sonraları kirli sarıya döner ve aşağı doğru püskül gibi sarkar.

Serin, yarı gölgeli ve nemi az yerleri sever. Toprakta fazla besin maddesi bulunmazsa da gelişimi sürdürür. Geniş bahçelerde kullanılabilen bir ağaç cinsidir. Anavatanı Himalayalardır.

Kadife çamı çok güzel, istediğim bilgileri de buldum.

ağaçları çok severim
teşekkürler