Türkiye'de mahkemeler- Askerî mahkemeler

Suskun

V.I.P
V.I.P
Türkiye'de mahkemeler

Askerî mahkemeler

Askerî ceza yargısı:
Askerî Yargıtay

Askerî idarî yargı: Askerî Yüksek İdare Mahkemesi​

Askerî ceza yargısı: Askerî Yargıtay
Askerî Yargıtay, askerî mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin son inceleme merciidir. Ayrıca, askerlerin yasayla belirlenmiş kimi davalarına ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. Askerî Yargıtay üyeleri, birinci sınıf askerî hâkimler arasından seçilir. Askerî Yargıtay Genel Kurulunun üye tam sayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla, her boş yer için üçer aday belirlenir. Belirleyici seçimi cumhurbaşkanı bu adaylar arasından yapar. Askerî Yargıtay başkanı, başsavcısı, ikinci başkanı ve daire başkanları Askerî Yargıtay üyeleri arasından rütbe ve kıdem sırasına göre atanır. Askeri Yargıtay Başkanı her sene toplanan Yüksek Askeri Şura tarafından, üyeler arasından birinin generalliğe veya amiralliğe yükseltilmesi ile seçilir. Askerî Yargıtay’ın kuruluşu, işleyişi, üyelerinin disiplin ve özlük işleri, mahkemelerin bağımsızlığı, hâkimlik teminatı ve askerlik hizmetlerinin gerekleri, yasayla düzenlenir. Anayasada belirtildiği üzere cezai sorumluluklarından kaynaklanan yargılamaları Anayasa Mahkemesi üyelerinden oluşan, Yüce Divan tarafından gerçekleştirilir.




Askerî idarî yargı: Askerî Yüksek İdare Mahkemesi
Askerî Yüksek İdare Mahkemesi ya da kısaca AYİM, Türkiye'de asker idari yargı alanında faaliyet gösteren tek mahkemedir. 4 Temmuz 1972 tarih ve 1602 sayılı kanunla kuruldu.

Askerî olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemesidir.
Yapısı

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi organları şöyledir:


Daireler
Daireler Kurulu
Başkanlar Kurulu
Yüksek Disiplin Kurulu
Genel Kurul

Üyeler

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi üyeleri, iki yılını doldurmuş kurmay yarbaylarla albay rütbesinde üç yılını doldurmamış kurmay subaylar ve en az yarbay rütbesinde birinci sınıf askeri hakimler arasından gösterilen 3 aday içinden cumhurbaşkanınca seçilir.

Görevleri

Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Türk Silahlı Kuvvetleri'nde görevli bulunan veya hizmetten ayrılmış olan subay, askeri memur, astsubay, askeri öğrenci, uzman çavuş, uzman jandarma çavuş, erbaş ve erler ile sivil memurlar hakkındaki davalara bakar.

Birinci Dairenin Görevleri: Atanma, yer değiştirme, nasıp, sicil, kademe ilerletilmesi, terfi, emeklilik, maluliyet, aylık ve yolluklara ilişkin iptal ve tam yargı davalarını çözümlemek.

İkinci Dairenin Görevleri: İstifa, hizmet yükümlülüğü, askeri akademiler, askeri öğrenci ve yedeksubay işlemleri ile Birinci Dairenin görevi dışında kalan işlem ve eylemlerden doğan iptal ve tam yargı davalarını çözümlemek.

Daireler Kurulunun Görevleri: Asker kişilerle ilgili; birden fazla dairenin görevine taalluk eden davaları, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin daireleri arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını, Bakanlar Kurulu kararlarına karşı açılan davaları, Danıştay'dan alınan düşünceler üzerine uygulanan eylem ve işlemler hakkında açılan davaları, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanının veya Başsavcının yahut dairelerin prensibe taalluk eden hususlarda Daireler Kurulunda görüşülmesini uygun gördükleri davaları çözümlemek.

Başkanlar Kurulunun Görevleri: Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kanunuyla görevli kılındığı işler ile Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanının Kurulda görüşülmesini uygun gördüğü idari işler hakkında gereğine göre, karar vermesi veya düşüncesini bildirmesi.

Yüksek Disiplin Kurulunun Görevleri:
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı, Başsavcı, Daire Başkanları ve üyelerinin hakimlik ve askerlik vakar ve onuruna dokunan, şahsi haysiyet ve itibarını kıran veya görev gereklerine uymayan davranışlarından dolayı haklarında disiplin kovuşturması yapmak ve eylemin ağırlığına göre; uyarma, kınama, görevden çekilmeye davet,işlemlerinden birini uygulamak.

Genel Kurulun Görevleri: Gerektiğinde Uyuşmazlık Mahkemesi'ne üye seçmek, Yüksek Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapılan itirazları incelemek ve karara bağlamak, Dairelerin veya Daireler Kurulunun kendi kararları veya ayrı ayrı verdikleri kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık görüldüğü veyahut birleştirilmiş içtihatların değiştirilmesi gerekli sayıldığı takdirde, Başsavcının düşüncesi alındıktan sonra işi incelemek ve gerektiğinde, içtihadın birleştirilmesi veya değiştirilmesi hakkında karar vermek.
 
Top