Sonbaharda Yapraklarını Döken ve Dökmeyen Ağaçlar Hangileridir ?

Suskun

V.I.P
V.I.P


Sonbaharda Yapraklarını Dökmeyen Ağaçlar

Çam, selvi, göknar, ladin,defne gibi herdem yeşil olarak bilinen yaprak dökmeyen ağaçlar sonbahar aylarında yapraklarını dökmüyorlar.

Avustralya dışında dünyanın bütün ıhman ve tropik bölgelerinde kendiliğinden yetişen çobanpüsküllerinin çalı, ağaççık ve ağaç boyutlarında 300'den fazla türü vardır. Ilex cinsini oluşturan bu türlerin çoğu herdemyeşil (yaprak dökmeyen) bitkilerdir; yalnız içlerinden birkaçı sonbaharda yapraklarını döker. Yuvarlak, çekirdekli ve sulu meyveler bazı türlerde kırmızı, bazılarında siyahtır. Ama dişi ve erkek çiçekler ayrı ayrı bitkilerde bulunduğu için, yalnız dişi çiçekleri taşıyan çobanpüskülleri meyve verir. Avrupa'nın birçok yerinde, yurdumuzda da özellikle Karadeniz Bölgesinde ormanlarda yetişen Avrupa çobanpüskülü (Ilex aquifolium) 15 metreye kadar boylanabilen ve kışın yapraklarını dökmeyen bir ağaçtır. Yaprakları derimsi, parlak koyu yeşil renkte ve dikenli, meyveleri nohut tanesi iriliğinde ve kırmızı olan bu ağaç Hıristiyanlar için Noel'in simgesi sayılır. Yüzyıllardır birçok ülkede meyveli dallan Noel süsü olarak evlere asılır, resimleri de Noel kartlarını süsler. Yalnızca yurdumuza özgü bir başka çobanpüskülü türü (Ilex colchica) de Doğu Karadeniz'den Marmara Bölgesi'ne kadar uzanan kıyı şeridindeki orman içlerinde yetişen 23 metre boyunda bir çalıdır.

Çobanpüskülü türlerinden çoğunun meyveleri özellikle kış aylarında kuşlar ve bazı memeliler için değerli bir besin kaynağıdır. Bu yüzden bu bitkiler meyvelerini yiyen ve tohumlarını uzağa taşıyan hayvanlar aracılığıyla çoğalıp yayılır. Bazı türlerin çiçeklerinden anlar balözü toplar. Güney Amerika'da yetişen bir türün (/lex paraguariensis) yapraklan kurutulup çay gibi demlenerek, yerba mate denen serinletici ve uyarıcı bir içecek yapılır. Çobanpüsküllerinin çok sert ve beyaz odunu da ince ağaç oyma işlerinde kullanılır.





Sonbaharda Yapraklarını Döken Ağaçlar

Ağaçlar sandığımızın aksine, yalnızca sonbaharda yaprak dökmüyorlar. Örneğin çam, selvi, göknar gibi ağaçlar, her dönem yaprak dökmelerine karşın bizler onlara yaprak dökmeyen bitkiler adını veriyoruz. Bunun nedeniyse bu tip ağaçların hiçbir mevsimde tamamen çıplak kalmaması. Bitkiler, sonbahar dışındaki mevsimlerde iklimdeki ani değişiklikler, çeşitli hastalıklar ve böcekler nedeniyle de yapraklarını dökebiliyorlar.

Yaprak döken ağaçlardan çınar, meşe, dişbudak, kavak, huş, kayın, akçaağaç, kışa yapraklarını dökerek hazırlanıyorlar. Çam, selvi, göknar, ladin gibi herdem yeşil olarak bilinen yaprak dökmeyen ağaçlarsa kış aylarında yapraklarını dökmüyorlar. Çünkü bu ağaçların yaprakları, soğuktan korunmak için özel bir yapıya sahipler. Bu bitkilerin yaprakları, ya çamlarda olduğu gibi iğne şeklinde ya da defne, sandal ağacı, kermes meşesinde olduğu gibi üzerileri kalın bir mumsu tabakayla örtülü. Çok soğuk havalarda bu bitkilerin yapraklarının da kıvrılarak yüzey alanını küçülttüğünü görebilirsiniz. Kışın yaprağını dökmeyen bu herdem yeşil bitkiler, yeterli miktarda su bulduklarında kış aylarında da fotosentez yapmaya devam ediyorlar. Ancak kışın gerçekleşen besin üretimi, yaz aylarına göre çok yavaş bir şekilde gerçekleşiyor.


Sonbaharda yapraklar dökülmeden önce ağaçlarda çok sayıda değişiklik meydana geliyor. Bitkibilimcilerin “absisyon” adını verdikleri yaprak dökümünden önce, her yaprak sapının dalla birleştiği yerde, ayrılma tabakası adı verilen bir tabaka oluşuyor. Bu tabaka ileride yaprağın daldan kolayca ayrılmasını sağlıyor. Bu katmanın ortasından bir iletim demeti geçiyor. Bu iletim demeti, bahar ve yaz aylarında topraktan alınan su ve suda çözünmüş elementlerin yaprağa, yaprakta üretilen besinlerin de bitkiye iletilmesini sağlıyor.
 
Top