Oluşum Noktalarına Göre Ünsüzler
Ağzımızdan çıkan her anlamlı sesin bir oluşma biçimi var. Ağzın çeşitli bölgeleri bu sesleri çıkartmak için çeşitli şekillerde hareket eder.
Oluşum noktalarına göre ünsüzleri dudaktan gırtlağa doğru sırasıyla görelim:
Dudak Ünsüzleri: Dudaklarda oluşurlar. Bunlar b, p, m ünsüzleridir, (pembe)
Diş-dudak Ünsüzleri: Alt dudağın üst ön dişlere dokunmasıyla oluşurlar. Bunlar f, v ünsüzleridir, (vefa)
Diş Ünsüzleri: Dilin ön tarafının veya ucunun üst ön dişlerin arkasına vurmasıyla oluşan ünsüzleridir: d, t, n, s, z (dostunuz). s ve z ünsüzlerinde dili vurmak yerine dar bir geçit bırakmak, n ünsüzünde ise, geniz yolunu açık bırakmak gerekir.
Damak-diş Ünsüzleri: Dil ucunun veya ön tarafının diş dipleri veya sert damağa vurması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar c, ç, j, ş ünsüzleridir, c, ç önde ve tam kapanma şeklinde, j, ş daha geride, dar bir geçit bırakma şeklinde oluşurlar. M
On Damak Ünsüzleri: Dilin ucunun veya orta tarafının sert (ön) damağa dokunması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar g, k, 1, r, ) ünsüzleridir, r ve yde açık fakat dar olan yolda bir yelenme şeklinde oluşurlar, yde dilin durumu oluşum bakımından i ünlüsüne çok yakındır- Bu yüzden ynin yarı ünlü özelliği vardır denilebilir, (yerler gökler)
Arka Damak Ünsüzleri: Dilin arka tarafının yumuşak damağa dokunması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar ğ, h, k, n ünsüzleridir- nnin oluşumunda geniz yolu açık tutulur.
Gırtlak Ünsüzü: Gırtlağın ön tarafında oluşan h ünsüzü olup ünsüzlerin en geride oluşanıdır.
Ağzımızdan çıkan her anlamlı sesin bir oluşma biçimi var. Ağzın çeşitli bölgeleri bu sesleri çıkartmak için çeşitli şekillerde hareket eder.
Oluşum noktalarına göre ünsüzleri dudaktan gırtlağa doğru sırasıyla görelim:
Dudak Ünsüzleri: Dudaklarda oluşurlar. Bunlar b, p, m ünsüzleridir, (pembe)
Diş-dudak Ünsüzleri: Alt dudağın üst ön dişlere dokunmasıyla oluşurlar. Bunlar f, v ünsüzleridir, (vefa)
Diş Ünsüzleri: Dilin ön tarafının veya ucunun üst ön dişlerin arkasına vurmasıyla oluşan ünsüzleridir: d, t, n, s, z (dostunuz). s ve z ünsüzlerinde dili vurmak yerine dar bir geçit bırakmak, n ünsüzünde ise, geniz yolunu açık bırakmak gerekir.
Damak-diş Ünsüzleri: Dil ucunun veya ön tarafının diş dipleri veya sert damağa vurması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar c, ç, j, ş ünsüzleridir, c, ç önde ve tam kapanma şeklinde, j, ş daha geride, dar bir geçit bırakma şeklinde oluşurlar. M
On Damak Ünsüzleri: Dilin ucunun veya orta tarafının sert (ön) damağa dokunması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar g, k, 1, r, ) ünsüzleridir, r ve yde açık fakat dar olan yolda bir yelenme şeklinde oluşurlar, yde dilin durumu oluşum bakımından i ünlüsüne çok yakındır- Bu yüzden ynin yarı ünlü özelliği vardır denilebilir, (yerler gökler)
Arka Damak Ünsüzleri: Dilin arka tarafının yumuşak damağa dokunması veya yaklaşması ile oluşurlar. Bunlar ğ, h, k, n ünsüzleridir- nnin oluşumunda geniz yolu açık tutulur.
Gırtlak Ünsüzü: Gırtlağın ön tarafında oluşan h ünsüzü olup ünsüzlerin en geride oluşanıdır.
