Nivelman-Eş Yükseklik Eğrileri
EŞ YÜKSEKLİK EĞRİLERİNİN ÖZELLİKLERİ
1. Bir eş yükseklik eğrisi üzerindeki bütün noktalar deniz seviyesinden aynı yüksekliktedir
2. Her eş yükseklik eğrisi kendi üzerine kapanır. Haritanın kenarında kesilse bile komşu haritada devam eder ve kapanır
3. Kapanan bir eş yükseklik eğrisi, tepe veya çukuru gösterir. Tepe ve çukuru ayırt etmek için çukur merkezini gösterecek şekilde ok konur
4. Eş yükseklik eğrileri çatallaşmaz ve birbirini kesmezler
5. Yer yüzeyinin eğimi arttıkça (dikleştikçe) eş yükseklik eğrileri de birbirlerine daha yakın olarak geçerler
6. Düzgün (eş) eğimli arazide eş yükseklik eğrilerinin aralıkları eşittir.
7. Üstü yassı ve yuvarlak tepelerde eş yükseklik eğrileri tepeye doğru ve eteklerde, ortaya yakın yerlere nazaran daha aralıklıdır.
8. Bir vadiyi takip eden eş yükseklik eğrisi vadinin bir kenarı boyunca yukarı çıkar, sonra dönüş yaparak vadi tabanından geçer, vadinin diğer kenarından aşağı doğru iner. Vadi yamacındaki eş yükselti eğrileri yamaç eğim doğrultusuna dik bir yol izlerler.
9. Bir sırttan geçen eş yükseklik eğrisi, sırtın bir kenarını takip ederek gelir, su bölümü hattından döner ve sırtın diğer kenarı boyunca geri gider.
10. Akarsuyun kaynağında su yatağı dik olduğundan eş yükseklik eğrileri daha sık, akarsu büyüyüp kollar aldıkça eğim azalacağından, eş yükseklik eğrileri daha seyrek geçer.
11. Eş yükseklik eğrisi akarsularda V harfi şeklinde geçerler. Harfin sivri ucu akarsuyun kaynağını gösterir.
12. Birbirine paralel iki dereden hangisi daha derin (rakımı az) ise aynı rakamlı eş yükseklik eğrisi derin olan derede daha ileri gider.
13. Eş yükseklik eğrileri sağrı ve sırtlarda U harfi şeklinde geçer. U harfinin kapalı kısmı sağrı veya sırtın etek kısmını, açık tarafı da tepe istikametini gösterir.
14. Eş yükseklik eğrileri geniş sağrı ve sırtlarda yayvan ve küt, sivri sağrı ve sırtlarda ise dar kavisli şekilde geçerler.
15. Deniz dibi derinliklerini göstermek için yine eş yükseklik eğrileri kullanılır.
Yalnız bu eş yükseklik eğrilerine derinlik eş yükseklik eğrileri denir.
EŞ YÜKSEKLİK EĞRİLERİNİN ÇEŞİTLERİ
1. İnce Eş Yükseklik Eğrisi (Ara Münhani): Her haritanın ölçeğine göre belli aralıklarla çizilen münhanidir. (Topoğrafik haritalarda 0,1 mm çizgi kalınlığındadır.)
2. Kalın Eş Yükseklik Eğrisi (Ana Münhani-Gösterge Münhanisi): Her ince dört eş yükselti eğrilerinden sonra gelen, üzerine genelde eş yükselti değeri yazılan ve diğerlerine nazaran daha kalın çizilerek rakım okumasını kolaylaştıran eş yükselti tipidir. (Topoğrafik haritalarda 0,2 mm çizgi kalınlığındadır).
3. Yardımcı Eş Yükseklik Eğrisi: Çizgi-boşluk-çizgi şeklinde çizilen türüdür. Aşağıda sıralanan amaçlar için kullanılır. (Topoğrafik haritalarda çizgi kalınlığı 0,1 mm'dir).
Yardımcı Eş Yükselti Eğrilerinin Kullanıldığı Yerler
a. İki ince eş yükseklik eğrisi arasındaki rakım farkı yansından daha yüksekte kalan, arazinin normal seyrine uymayan şekil değişikliklerini göstermek için,
b. Düzgün eğimli yükselen sırtlarda ani eğim değişikliğini göstermek için,
c. Boyun şeklinin belirlenmesi için,
d. Ova ve düzlüklerde seyrek geçen münhaniler arasındaki yükseklik farkını göstermek ve arazi yapısını daha ayrıntılı belirleyebilmek için.
EŞ YÜKSEKLİK EĞRİLERİNİN ÖZELLİKLERİ
1. Bir eş yükseklik eğrisi üzerindeki bütün noktalar deniz seviyesinden aynı yüksekliktedir
2. Her eş yükseklik eğrisi kendi üzerine kapanır. Haritanın kenarında kesilse bile komşu haritada devam eder ve kapanır
3. Kapanan bir eş yükseklik eğrisi, tepe veya çukuru gösterir. Tepe ve çukuru ayırt etmek için çukur merkezini gösterecek şekilde ok konur
4. Eş yükseklik eğrileri çatallaşmaz ve birbirini kesmezler
5. Yer yüzeyinin eğimi arttıkça (dikleştikçe) eş yükseklik eğrileri de birbirlerine daha yakın olarak geçerler
6. Düzgün (eş) eğimli arazide eş yükseklik eğrilerinin aralıkları eşittir.
7. Üstü yassı ve yuvarlak tepelerde eş yükseklik eğrileri tepeye doğru ve eteklerde, ortaya yakın yerlere nazaran daha aralıklıdır.
8. Bir vadiyi takip eden eş yükseklik eğrisi vadinin bir kenarı boyunca yukarı çıkar, sonra dönüş yaparak vadi tabanından geçer, vadinin diğer kenarından aşağı doğru iner. Vadi yamacındaki eş yükselti eğrileri yamaç eğim doğrultusuna dik bir yol izlerler.
9. Bir sırttan geçen eş yükseklik eğrisi, sırtın bir kenarını takip ederek gelir, su bölümü hattından döner ve sırtın diğer kenarı boyunca geri gider.
10. Akarsuyun kaynağında su yatağı dik olduğundan eş yükseklik eğrileri daha sık, akarsu büyüyüp kollar aldıkça eğim azalacağından, eş yükseklik eğrileri daha seyrek geçer.
11. Eş yükseklik eğrisi akarsularda V harfi şeklinde geçerler. Harfin sivri ucu akarsuyun kaynağını gösterir.
12. Birbirine paralel iki dereden hangisi daha derin (rakımı az) ise aynı rakamlı eş yükseklik eğrisi derin olan derede daha ileri gider.
13. Eş yükseklik eğrileri sağrı ve sırtlarda U harfi şeklinde geçer. U harfinin kapalı kısmı sağrı veya sırtın etek kısmını, açık tarafı da tepe istikametini gösterir.
14. Eş yükseklik eğrileri geniş sağrı ve sırtlarda yayvan ve küt, sivri sağrı ve sırtlarda ise dar kavisli şekilde geçerler.
15. Deniz dibi derinliklerini göstermek için yine eş yükseklik eğrileri kullanılır.
Yalnız bu eş yükseklik eğrilerine derinlik eş yükseklik eğrileri denir.
EŞ YÜKSEKLİK EĞRİLERİNİN ÇEŞİTLERİ
1. İnce Eş Yükseklik Eğrisi (Ara Münhani): Her haritanın ölçeğine göre belli aralıklarla çizilen münhanidir. (Topoğrafik haritalarda 0,1 mm çizgi kalınlığındadır.)
2. Kalın Eş Yükseklik Eğrisi (Ana Münhani-Gösterge Münhanisi): Her ince dört eş yükselti eğrilerinden sonra gelen, üzerine genelde eş yükselti değeri yazılan ve diğerlerine nazaran daha kalın çizilerek rakım okumasını kolaylaştıran eş yükselti tipidir. (Topoğrafik haritalarda 0,2 mm çizgi kalınlığındadır).
3. Yardımcı Eş Yükseklik Eğrisi: Çizgi-boşluk-çizgi şeklinde çizilen türüdür. Aşağıda sıralanan amaçlar için kullanılır. (Topoğrafik haritalarda çizgi kalınlığı 0,1 mm'dir).
Yardımcı Eş Yükselti Eğrilerinin Kullanıldığı Yerler
a. İki ince eş yükseklik eğrisi arasındaki rakım farkı yansından daha yüksekte kalan, arazinin normal seyrine uymayan şekil değişikliklerini göstermek için,
b. Düzgün eğimli yükselen sırtlarda ani eğim değişikliğini göstermek için,
c. Boyun şeklinin belirlenmesi için,
d. Ova ve düzlüklerde seyrek geçen münhaniler arasındaki yükseklik farkını göstermek ve arazi yapısını daha ayrıntılı belirleyebilmek için.
