Futbol terimleri

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #1

Futbol terimleri
* 12'nci adam
* Altı pas
* Altın gol
* Ara takım
* Asist (futbol)
* Avantaj
* Averaj
* Bosman kuralları
* Ceza sahası
* Defans
* Degaj
* Direkt serbest vuruş
* Fikstür
* Forvet (futbol)
* Gol Kralı
* Gümüş gol
* Hat trick
* Kale vuruşu
* Kaleci (futbol)
* Krampon
* Maçın adamı
* Ofsayt
* Orta saha
* Oyun kurucu
* Penaltı
* Plonjon
* Reklam panosu
* Santrafor
* Taraftar
* Taç atışı
* Verkaç
* Ön libero​

12'nci adam
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Taraftarlar takımlarını 12'nci adam olarak desteklerken​

12'nci adam Amerikan futbolu ya da futbolda stadyumdaki taraftarları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Çoğu futbol liglerinin futbol takımlarına oyun alanında takımlarında en çok 11 oyuncunun bulunmasına izin vermesi bu terimin stadyumdaki taraftar desteğinin 12'nci adam olarak tanımlanmasına neden olmuştur. Amerikan futbolunda, terim Texas A&M University tarafından oluşturulmuş ve marka haline getirilmiştir.

Bir takımım başarısında taraftarların çok önemli bir etkisi olabilir, yani ev sahibi takımın taraftarları kendi evlerinde takımlarının kazanmasını isteyebilirler. Bu nedenle taraftarlar, top karşı tarafın oyuncularındayken onların dikkatini dağıtmak ve morallerini bozmak veya hakemi kendi alehlerine olan kararlarda şaşırtmak için yüksek veya tekdüze sesler çıkarırlar. Sesler; bağırarak, ıslıklayarak, yere vurarak veya diğer biçimlerde çıkarılabilir.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #2

Altı pas

Altı pas, (ing. The 6 yard box) futbolda ceza sahası içinde bulunan ve kaleye 5.5 metre (6 yard) uzaklıktaki çizginin içinde kalan bölgedir. Alanın boyutu 18,32 x 5,50 metre'dir.

Altı pas alanı, 5.5 metre, yani 6 yard, olduğu için altı pas adını almıştır.




Altın gol

Altın gol, futbolda son dönemlerde kullanılmaya başlayan elemeli sistemli turnuvalarda kullanılan bir yöntemdir.

Bu sistem, tek maç üzerinden veya iki maç üzerinden olan elemeli bir sistemde iki takımın birbirine üstünlük sağlayamaması durumunda oynanan ve penaltılara kadar olan ekstra sürede (genellikle 30 dakika) bir takımın gol atması halinde maçın o anda sonuçlanması ve golü atan takımın tur atlaması veya final ise rakibini geçerek turnuvayı kazanması esasına dayalıdır. Atılan bu gol "altın gol" olarak ifade edilir.

Eğer uzatma sonunda gol gelmezse, penaltı atışları ile galip belirlenir.

Altın gol kuralının ilk uygulandığı önemli turnuva 1996 yılında İngiltere'de oynanan Avrupa Futbol Şampiyonası'dır. Bu turnuvanın finali olan Almanya - Çek Cumhuriyeti maçı bu yöntemle galibin belirlendiği ilk maç oldu.

2002 yılında UEFA bu kurala benzer yeni bir yöntem olan gümüş gol uygulamasını tanıttı. Bu tarihten sonra turnuvalar klasik uzatmalı sistem, altın gol ve gümüş gol kuralı gibi üç farklı şekilde yöntem belirlediler.

Gümüş gol

Gümüş gol futbol maçlarında normal sürenin yetmediği durumlarda kazanan takımı belirlemek için kullanılan kurallardan biridir.

Buna göre maça 15 dakikalık bir uzatma devresi eklenir. Eğer bu 15 dakikalık sürede bir takım eşitiği kendi lehine bozarsa maç 15 dakikalık uzatma devresi sonrası sona erer ve maçı o takım kazanır. Eğer eşitlik bozulmaz ise bir tane daha 15 dakikalık uzatma devresi oynanır. Bu devrelerde atılacak ve kazananı belirleyecek goller gümüş goldür. Eğer gümüş gol olmazsa, penaltı atışlarına geçilir.

Altın golün aksine gümüş gol atıldığı anda maç sona ermez. Bunun için 15 dakikalık devrenin sona ermesi beklenir.

1996'da altın gole geçilmiş, 2003'de gümüş gole geçilmiştir. 1 Temmuz 2004'den itibaren ise iki kural da kaldırılmıştır. Günümüzde, 90 dakika sonunda kazanan belirlenemezse, toplam 30 dakikalık uzatma devresi, her koşulda ve atılabilecek tüm gollere rağmen sonuna kadar oynanmaktadır.



Ara takım

Bir spor kulübünün, diğer bir kulübü fiili olarak bünyesine katıp; tüm yetkilerini üzerine almasıyla oluşan durumdaki, bünyeye katılan takıma ara takım denir.
Ara Takımın Amaçları
Ara takım oluşturmanın temel amacı, büyük bir camiada forma giyen gelecek vaat eden oyuncuları bir kulüpte toplayıp, sürekli forma giyebilmelerini sağlamaktır. Böylece ara takıma giden oyuncular hem kulüplerinden kopmazlar hem de ara takımdaki genç yeteneklerle gelişmeleri daha kolay olur. Ara takımlar pilot takımlarla karıştırılmamalıdır, çünkü ara takımlarda bünyeye katılan kulübün renklerinden, başkanına kadar her konudaki oluşumu üst takım tarafından denetim altındadır. Ara takımlara Turkcell Süper Lig'de mücadele eden Trabzonspor'un; TFF 2. Lig'deki ara takımı Trabzon Karadenizspor'u örnek verebiliriz.



Asist (futbol)

Asist, futbolda takım arkadaşına gol pası veren oyuncudur. Maçlardaki asistlerin sayılması resmi oyun kuralları içerisinde yer almasa da, futbol istatistikleri açısından kullanılmaktadır. Genellikle asistler, gol yolunda pas verme veya orta yapma şeklinde yapılır


Avantaj

Avantaj futbolda fauller ya da çekme gibi hareketlerle rakibine karşı avantaj sağlamayı önlemek amacını giden kuraldır. Hakem, faulu yapan futbolcunun, bu faulden dolayı avantaj sağlayıp sağlamadığına bakar. Oyunun durması ve hatanın gerektirdiği ceza vuruşlarının yapılması, hata yapan oyuncuya avantaj sağlamıyorsa ya da hataya rağmen rakibi topu kaybetmemiş pozisyonu devam ettirmişse hakem de oyunu devam ettirir. Avantaj kuralını hakem ellerini yere doğru uzatıp devam diyerek uygular.



Averaj

Averaj, aralarında puan eşitliği bulunan takımların birbirlerine göre üstünlüğünü belirlemek için attıkları ve yedikleri gollerin farkına dayalı kuraldır. Averaj sadece lig maçlarında değil , kupa maçlarında da uygulanmaktadır.


Bosman kuralları

Bosman kuralları ya da Bosman kararları, 1995 tarihli bir Avrupa Adalet Divanı kararıdır. Avrupa Birliği içinde işçilerin serbestçe dolaşımını ve işbirliği özgürlüğünü güvenceye alan kararlar özellikle Avrupa içinde futbol sektöründe büyük değişiklikler yaşanmasına neden olmuştur. Bu kararlar uyarınca Avrupa Birliği üyesi ülkelerin ulusal liglerinde -transfer edilen oyuncunun Avrupa Birliği vatandaşı olması koşuluyla- yabancı oyuncu sınırlaması kaldırılmış, futbol oyuncularının anlaşma süreleri dolduğunda bonservis bedeli olmaksızın istedikleri kulübe geçmelerinin önü açılmıştır. Kararlarla birlikte futbol ve diğer tüm spor dalları birer ekonomik sektör olarak değerlendirilmiş ve sporcular işçilerin serbest dolaşımı ilkesi uyarınca işçi haklarına sahip olmuşlardır. Kararlar, adını Belçika'nın RFC de Liege takımında forma giyen Jean Marc Bosman adlı futbolcunun başka bir takıma transfer olmasının önünde engel olarak duran bonservis bedeli sorununu yargı makamlarına taşıyarak, giriştiği hukuk mücadelesini kazanmasından almaktadır.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #3

Nizami futbol sahası ölçüleri​

Ceza sahası

Ceza sahası, futbol'da kale önünde sahanın her iki yakasında bulunan bölgedir.

Ceza sahası içinde yine kaleden uzaklığı 12 yard (11 metre) olan ve kalenin tam orta noktasının izdüşümünde bulunan penaltı noktası bulunmaktadır. Ceza sahasının kaleye uzak tarafında penaltı noktasından 9,15 metre olacak şekilde bir yay bulunmaktadır. Bu yayın içinde kalan bölge ceza sahasına dahil değildir. Ancak yay, penaltı atışı sırasında diğer oyuncuların topa bu mesafeden yakın olmasını önler. Ayrıca, bu alan içinde, 18,32 x 5,50 metre boyunda altıpas denilen alan vardır.

Bu alan içinde kaleciye topu eliyle tutma hakkı verilmiştir. Bu alan içinde hucüm yapılan tarafa yapılan faul veya ceza gerektiren bir eylem yapılması durumunda savunma yapan takım penaltı ile cezalandırılır.

Beyaz formalı oyuncu, mavi formalı oyuncuya karşı savunma yapıyor.
​

Defans

Defans (Türkçe: Savunma), futbol, basketbol ve diğer bazı takım oyunlarında takım halinde yapılan savunmadır. İngilizce savunma anlamındaki defence kelimesinden Türkçe'ye geçmiştir.

Defans futbolda, amacı gol yemeyi önlemek olan taktikdir. Rakip takımın hücum oyuncularını durdurmakla görevlidirler. Fabio Cannavaro, John Terry, Rio Ferdinand, Carles Puyol, Alessandro Nesta dünyaca ünlü defans oyuncularına sadece birkaç örnektir. Türkiye'dekilere örnek olarak Bülent Korkmaz, Alpay Özalan, Emre Aşık, İbrahim Toraman, Servet Çetin verilebilir. Futbol takımındaki savunmacının öncelikli görevi; olabildiğince rakibin dengesini bozmak, hücumu durdurmak ve rakipten topu kapmaktır. Ayrıca savunma bölgesinde stoper, sağ bek, sol bek, ön libero gibi alt bölgeler vardır.

Bölgeler
* Stoper (Türkçe: Durduran, kesici): Savunmanın ortasında görev yapar ve rakip takımın hücum oyuncularının topu ağlarla buluşturmasını engeller.
* Sol bek: Solda oynar ve rakip takımın sağından gelen atakları engeller, gerekirse pas ve koşuyla sol taraftaki arkadaşına yardım eder.
* Sağ bek: Sağda oynar ve rakip takımın solundan gelen atakları engeller, gerekirse pas ve koşuyla sağ taraftaki arkadaşına yardım eder.
* Ön libero: Savunmanın orta sahaya yakın bölümünde görev yapar. Rakibi orta sahada karşılayan son adamdır. Rakibin orta sahayı geçmesini engeller. Orta sahaya atılan topları kapar ve hücuma çıkan arkadaşlarına yardım eder. Görevini yapabilmesi için önsezi, adam tutma, topu kapma, dayanıklılık, çalışkanlık ve yer tutma özelliklerinin iyi olması gerekir. Dünya'da bu bölgeye örnek olarak Claude Makélélé, Michael Essien, Gennaro Gattuso, Andrea Pirlo, Türkiye'de ise Fenerbahçe'de oynayan Selçuk Şahin, Galatasaray'da oynayan Mustafa Sarp ve Beşiktaş'ta oynayan Fabian Ernst verilebilir.






Degaj

Degaj, futbolda kalecinin rakip ceza sahasına topu atmak üzere önce havaya atıp sonra ayağının üstüyle vole vurur gibi vurmasına denir.

Aut atışı ile karıştırılmamalıdır. Aut atışında top yere konur, gerilinir ve şut çekilir. Degaj farklıdır. Hatta kaleciler degaj çekerken rakip oyuncu rahatsız ederse, topu 3 kere yere vurmak kaydıyla, rakip oyuncunun açılması sağlanır. Taciz devam ederse faul olur.




Direkt serbest vuruş

Direkt serbest vuruş, futbolda savunma durumundaki takımın topa ceza sahası dışında elle dokunması veya bir oyuncuya faul yapması sonucunda kullanılan faul atışı.

Serbest vuruşta hakem, kalecinin istediği kadar oyuncuyu toptan 9 m 15 cm uzaklaştırır ve sonra faul atışını kullanacak oyuncu topun başına geçer ve vuruşunu yapar. Savunma amacıyla toptan 9 m 15 cm uzaklaşan oyunculara "baraj" adı verilir. Frikikten direkt olarak kaleye gol atılabilr. Frikik faule maruz kalan takımın kendi yarı sahasında olursa baraj kurulamaz. Serbest vuruşta baraj mesafesini bozan oyuncu sarı kartla cezalandırılır

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #4

Fikstür

Fikstür takım sporlarında sezon boyunca oynanacak olan müsabakaların ligler başlamadan önce haftalar halinde belirlenmesi ile oluşan tablodur.


Forvet (futbol)

Forvet, futbolda amacı gol atmak olan hücum oyuncusu anlamına gelir. Uzun boylu, seri, pas trafiğini oluşturacak şekilde orta sahaya da yardım eden, santrafor etrafında kat ederek topları tamamlayan, çapraz koşuları ile rakibi zorlayan çok ofansif oyunculardır. Santraforun indirdiği topları temizlerler.


Gol Kralı

Gol kralı, başta futbol olmak üzere topla oynanan takım sporu müsabakalarında atılan gollerin bir sezon boyunca sayılmasının, ardından birey adına toplanması ve sıralanmasıyla en üstte yer alan sportcuya verilen unvandır. Gol krallığını birden fazla futbolcu paylaşabilir.

Türkçe'de gol kralı olarak bilinen ve Türkiye Ligleri'nde bu terimle ifade edilen unvan diğer ülkelerde başka şekillerde kullanılır. Örneğin İspanya Ligi La Liga'da bir sezon içinde en çok gol atan futbolcu Pichichi Ödülü ile ödüllendirilir. Ayrıca tüm Avrupa Futbol Ligleri çapında ise "European Sports Magazines" adlı spor dergisi tarafından organize edilen Avrupa Altın Ayakkabı Ödülü vardır.


Hat trick

Hat trick, (ya da hat-trick) bir spor müsabakasında bir sporcunun hedeflenen amacı (futbol, hokey ve rugby'de gol vs.) bir müsabakada tek başına üç kez gerçekleştirmesinde kullanılan terimdir. Türkçe'ye üçleme şeklinde tercüme edilebilse de, genel kullanımı İngilizcedeki haliyle "Hat trick" şeklindedir.

İlk kullanıldığı dönemlerde üç kez peşpeşe hedeflenen başarıyı gösteren sporcunun performansı için "hat trick" ifadesi kullanılırken, günümüzde ardarda olmasına bakılmadan bu terim kullanılmaktadır. Örneğin İngiltere'de ilk dönemlerde bir futbolcunun bir maçta üç gol peşpeşe atması hat-trick kabul edilmekteydi.

Formula 1 yarışları başta olmak üzere otomobil yarışlarında ise hat trick; bir pilotunun sıralamaları 1. sırada bitirip pole pozisyonu alması, yarışı birinci bitirmesi ve yarışın en iyi tur zamanını yapması halinde kullanılır.

Hat trick kelimesi etimolojik olarak Viktorya Dönemi'ne kadar gider. Kelime o dönemdeki sihirbazıların şapkalarından üç adet tavşan çıkarmasından türemiş ve ilk olarak kriket sporcuları için kullanılmıştır. Hat trick terimi ilk kez HH Stephenson adlı sporcu için 1858 yılında kullanılmıştır. İlk olarak yazılı olarak kullanılması ise 1878 yılında olmuştur.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #5

Kale vuruşu


Kale vuruşu futbolda oyunu başlatmanın bir metodudur. Kale vuruşu ya da başka bir değişle aut atışıyla karşı takıma atılan şutla gol olabilir.

Kale vuruşunun verilmesi

* Atak yapan takımın oyuncusu topu aut çizgisini yerde ve havada kaybettiğinde Kural 10'a göre verilir.

Yöntem

* Altı pasın içerisindeki herhangi bir noktadan atış kullanılabilir.
* Rakip takım oyuncuları top oyuna girene kadar ceza sahasının dışında bulunmalıdırlar.
* Atışı yapan oyuncu tekrar topa temasta bulunamaz.
* Top hareket ettikten sonra top oyundadır.

Kural İhlali Nedeniyle Verilen Ceza

Ceza sahası içerisinde kullanılmadıysa:

* Atış tekrarlanır.

'Kale vuruşu kaleci yerine bir başkası tarafından kullanırken

Eğer, top oyuna girdikten sonra, atışı yapan oyuncu atışı yaptıktan sonra topa (elleri hariç) temasta bulunursa:

* Endirekt serbest vuruş verilir ve atış topa ikinci temasın yapıldığı yerden kullanılır.
* Ceza sahası içerisinde olmuşsa penaltı atışı verilir.

Aut atışı kaleci tarafından kullanırken

Eğer, top oyuna girdikten sonra, atışı yapan oyuncu atışı yaptıktan sonra topa elleri dışında bir temasta bulunursa:

* Endirekt serbest vuruş verilir ve atış topa ikinci temasın yapıldığı yerden kullanılır.

Eğer, top oyuna girdikten sonra, başka bir oyuncu dokunmadan önce, kaleci ikinci kez topa temasta bulunursa:

* Ceza sahası dışında olmuşsa direkt serbest vuruş verilir ve atış temasın olduğu noktadan kullanılır.
* Ceza sahası içerisinde olmuşsa endirekt serbest vuruş verilir ve atış temasın olduğu noktadan kullanılır.

Bu kural Başka Bir Şekilde Bozulursa:

* Atış tekrarlanır.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #6

Kaleci (futbol)

Kaleci, futbolda, takım savunmasının en arkasında duran ve birincil görevi topun kaleye girmesini önlemek olan oyuncudur. Ceza sahası içinde olmak kaydıyla, topa elle dokunması kurallar içinde olan tek oyuncudur. Eğer kaleci sakatlanırsa, oyun durur ve tedavi saha içinde yapılır.

Kaleciler, çoğunlukla GK kısaltması ile (İngilizce'de kaleci: goalkeeper) belirtilirler. Forma numaraları, genellikle 1'dir.IFFHS'nin en son açıkladığı en iyi kaleci ise İspanya La Liga'da,Real Madrid takımında forma giyen İspanyol kaleci Iker Casillas'dır.

Sezonlara Göre En İyi Kaleciler IFFHS tarafından her yıl seçilen dünyanın en iyi kalecisi

* 1987 - Belçika Jean-Marie Pfaff
* 1988 - Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Rinat Dasaev
* 1989 - İtalya Walter Zenga
* 1990 - İtalya Walter Zenga
* 1991 - İtalya Walter Zenga
* 1992 - Danimarka Peter Schmeichel
* 1993 - Danimarka Peter Schmeichel
* 1994 - Belçika Michel Preud'Homme
* 1995 - Paraguay José Luis Chilavert
* 1996 - Almanya Andreas Köpke
* 1997 - Hollanda Edwin van der Sar
* 1997 - Paraguay José Luis Chilavert
* 1998 - Paraguay José Luis Chilavert
* 1999 - Brezilya Taffarel
* 2000 - Fransa Fabien Barthez
* 2001 - Almanya Oliver Kahn
* 2002 - Almanya Oliver Kahn
* 2003 - Türkiye Cumhuriyeti Rüştü Reçber
* 2004 - İtalya Gianluigi Buffon
* 2005 - Çek Cumhuriyeti Petr Cech
* 2006 - İtalya Gianluigi Buffon
* 2007 - İtalya Gianluigi Buffon
* 2008 - İspanya Iker Casillas
* 2009 - İspanya Iker Casillas

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #7

Krampon

Krampon, bir çeşit futbol ayakkabısıdır. Nike, Nike90, Adidas, Puma,Sportaç, Lig, Lescon, Lotto, Umbro bu sektörde ünlü firmalardır. Nike ve Adidas'ın kramponlarını birçok ünlü futbolcu giymektedir. Adi Dassler tarafından tasarlanıp üretilen Adidas Mundial krampon modeli dünyada bugüne kadar en çok satan futbol ayakkabısıdır. Türk Firması olarak ilk futbol ayakkabısını Sportaç ve Erdal firmaları üretmiştir. SPORTAÇ 1970 yılında deri kramponlar üretmekteydi ve bir süre üretime ara verdikten sonra tekrar futbol ayakkabıları üretmektedir.




Maçın adamı

Maçın adamı, spor dallarında sahada en çok göze çarpan ve izleyicilerde bir veya birden fazla maçta beğeni uyandıran sporcuya verilen ödüldür.

Bu oyuncu her iki takımdan da seçilebilse de genellikle kazanan takımdan seçilir. Bu tip ödüller genelde TV veya radyo kanalları tarafından düzenlenir. Profesyonel spor karşılaşmalarında bu ödül; kupa ya da madalya şeklinde takdim edilip şampanya patlatılarak kutlanır. Ancak; amatör sporlarda, özellikle Birleşik Devletler'deki kolej sporlarında bu tip ödüller yerine plaket ve yazılı tebrik gibi onursal hatıra eşyaları verilir.

Bazı sporlar benzersiz ve geleneksel ödüller takdim etmektedir. Bunlar, genellikle all-star maçları gibi önemli derecede rağbet gören şampiyonalardır.

Futbol
Futbol'da futbolculara ve kazanan takımlara verilen tipik tarzda ödüller vardır. Hat trick yapmak, en az gol yiyen kaleci olmak gibi konularda ödüller verilir. Buna rağmen turnuva ya da liglerde "Maçın Adamı" ödülü resmi olarak verilmez. Hatta, bazen internet siteleri veya gazeteler tarafından bu ödül verilebilir.






Ofsayt

FIFA Genel Sekreteri Urs Lins imzasıyla ülke federasyonlarına gönderilen 968 nolu sirkülere göre kafasının, vücudunun veya ayağının herhangi bir bölümünün rakibin kale çizgisine toptan ve son rakipten daha yakın olduğu anlamına gelmektedir. Kollar bu tanıma katılmamıştır. Futbol baş, vücut ve ayaklarla oynanır. Eğer bunlar rakibin kale çizgisine yakınsa orda potansiyel bir avantaj vardır. Yalnızca kollar rakibin ilerisindeyse, kazanılacak bir avantaj yoktur şeklinde yapıldı.

Oyuncu şu pozisyondayken ofsayttadır:
* Karşı takımın kale çizgisine top ve rakipten daha yakın olursa.

Oyuncu şu pozisyonlarda ise ofsayt değildir:
* Kendi yarı sahasındaysa ya da
* Kaleci hariç bir diğer oyuncuyla aynı hizadaysa ya da
* Diğer iki rakip oyuncuyla aynı hizadaysa
Atakta iken

Oyuncu ofsayttayken topa dokunur veya ona top gelir ve dokunursa aktif duruma düşer, aşağıdaki durumlarda oyuncu ofsayt verilerek cezalandırılır:
* Oyunu engellerse ya da
* Rakibini engellerse ya da
* Bu pozisyonla kazanç sağlarsa

Atakta değilken
Şu şekillerde ofsayt olmaz:
* Taç atışı
* Korner

Kural İhlali Nedeniyle Verilen Ceza
* Hücum yapan takımın bir oyuncusu ofsayttaysa karşı takıma endirek serbest vuruş verilir ve vuruş ofsaytın olduğu noktadan kullanılır.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #8

Orta saha

Ortasaha pozisyonları

Futbol 'da, Orta saha pozisyonu (mavi renkle belirtilmiştir), oyuna yön veren ve defans ile forvet arasında köprü görevi gören oyunculara denir.Temel amaçları rakip takımların topunu kapmak ve gerçekleştirdiği atakları kesmek, topa sahip olmak ve forvetleri beslemektir.Bazı orta saha oyuncuları daha fazla defansif görev alırken, diğerleri ise forvet ve orta saha arasında görev yaparlar.Kulüplerin kullandığı orta saha oyuncu sayısı, maçın zorluğuna, oyun şablonuna ve bireysel yeteneklere göre değişebilir.

Orta saha oyuncularında top kapma, top sürme, şut çekme ve pas verme yetenekleri gerekmektedir. Teknik direktörler genellikle; orta sahada en az bir oyuncuyu adam adama savunma ve rakibin ataklarını kesmek için kullanırken, geriye kalan orta saha oyuncuları gol poziyonu yaratmak veya defans ile forvet arasında sorumluluk almakla görevlendirirler.

Bu pozisyon çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Atağı başlatan futbolculara oyun kurucu, kanatlara sağ ve sol açık, defansa dönük oynayanlara defansif orta saha ve forvet arkası oyunculara da ofansif orta saha adı verilir.

Pozisyonun Doğuşu
Futbolda Orta saha kavramı başlangıçta yoktu. İlk taktikler 2-8, 3-7 gibi sadece ileriye ve geriye dönük oyunlar kurulduğundan, her oyuncu zaten orta kısımdan geçiş yapmak zorundaydı. Fakat, taktikler fazla gol yenilmesine sebebiyet verince, sahanın her tarafında presi hakim kılmak gerekti. Bu nedenle de bu kavram ortaya çıktı.

Sağ ve sol açık

Pozisyon ortaya çıktı ve futbol günümüzdeki haline yaklaştı. Fakat, bek oyuncularının ileri çıkması da yeterli değildi. Bu yüzden de, Açık oyuncuları 1966 FIFA Dünya Kupası'ndan itibaren öne çıkmaya başlamıştır.

Sağ ve Sol Açık​

Ön libero
Ön libero, günümüz futbolunda defans ağırlıklı oynayan orta saha oyuncuları için kullanılan terimdir. Ön libero, defansın önünde görev alarak rakibin hücum varyasyonlarına önde basma, pozisyon bozma görevini üstlenir. Bir süpürge gibi vazife görerek, rakip takımın ataklarına engel olmakla yükümlüdür.

Ön libero ideal olarak bu savunmacı görevinin yanında, sıklıkla oyun kurma kalitesine de sahip olmalıdır. Bu pozisyon, büyük bir hakimiyet ve pas isabet yeteneği gerektirir. Kapılan bir topta çabuk olarak kontraatak imkânı oluşması için, ön libero aynı zamanda oyunu çabuk okuyabilmelidir. Taktik değişikliği olması gereken durumlarda, örnek olarak mağlubiyet durumlarında orta sahanın göbeğinde oynayan bir oyuncu ön liberoya çekilebilir. Ön liberolar aslına bakılacak olursa iki açıdan ele alınabilir: Biri top dağıtan, diğeri defansif ön libero. Eğer takımdaki bekler kaliteliyse ve ileri çok açılıyorlarsa ön liberolara büyük görev düşer, onların yerini doldurması gerekir. Günümüzde Türkiye A Millî Takımı'nda Mehmet Aurelio ve Mehmet Topal ön libero mevkiinde, taktiğe göre değişmekle birlikte, beraber oynamaktadırlar.





Oyun kurucu

Oyun kurucu, defans oyuncuları ile forvet oyuncuları arasında yer alan, görevi her iki mevkiideki futbolculara da yardım edip takımın gol atması için paslarla oyunu yönlendirmek olan ve genellikle iki ayağını da iyi kullanan futbolculara verilen ad.

İyi bir oyun kurucunun özellikleri
Oyun kurucu olan futbolcunun futbol zekâsı, oyunu okuyacak ve etkili bir şekilde topu oyuna dağıtabilecek seviyede olmalıdır. Çok hızlı olması ve sahanın neresinde hangi futbolcuya pas vererek oyunun akışını ne tarafa yönlendireceğini iyi bilmelidir. Takım arkadaşları içinde topu en çok ayağında tutmalı ve atak başlatırken diğer takım üyelerine kendini oyn kurucu olarak kabul ettirmek zorundadır. Oyun kurucuların görünürdeki rolü ise, takımın gol yollarını açmak ve gerekirse gol pası (asist) vermektir.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #9

Penaltı


Penaltı, futbolda ceza ifade eden bir terimdir.

Bir penaltı vuruşu, top oyunda iken, bir oyuncunun, kendi ceza sahası içinde rakip oyuncuya faul ile cezalandırılabilecek 10 kural dışı bir hareketten birini veya birden fazlasını yapması durumunda yapan takımın aleyhine verilir (FIFA futbol oyun kuralları, Kural 14 Penaltı).

10 İhlal:

* Rakibe tekme atarsa veya tekme atmaya teşebbüs ederse,
* Rakibi çelmelerse veya çelmelemeye teşebbüs ederse,
* Rakibin üstüne sıçrarsa,
* Rakibe küfür ederse,
* Rakibe vurursa veya vurmaya teşebbüs ederse,
* Topu kazanmak için ayakla müdahale ederken (tackle) topa dokunmadan önce rakibe dokunursa,
* Rakibini tutarsa,
* Rakibe tükürürse,
* Topu eliyle bilerek oynarsa (kendi ceza alanındaki kaleci hariç)

Lehinde karar verilen takım ceza sahası içinde bulunan beyaz noktadan, karşısında yalnızca kaleci olacak şekilde kaleye şut çekme hakkı kazanır.

Penaltı atışı

Atışın yapıldığı beyaz noktaya penaltı noktası adı verilir ve tüm penaltı atışları penaltı noktasından yapılır. Penaltı noktası kale çizgisinden 11 metre (ya da İngiliz birim sistemine göre 12 yard = 10,9728 metre) uzaklıktadır. Penaltı atışı sırasında vuruşu yapacak oyuncu ile rakip kaleci dışındaki bütün oyuncular oyun alanının içinde, ceza sahasının dışında bulunmak zorundadır. Kaleci topa vuruluncaya kadar kendi kale çizgisini terk edemez. Vuruşu yapan oyuncu topu ileri (kaleye doğru) atmak zorundadır. Kaleci atışta kale alanını olabildiğince doldurmaya çalışır. Yükseğe ve köşeye atılan toplarda gol olma olasılığı en yüksektir.

Top kendi çevresinde 1 defa döndükten sonra oyunda kabul edilir. Atışı yapan oyuncu, başka bir oyuncu oynamadan topla ikinci defa temas edemez. Top kale direklerinin arasından geçerken kaleciye dokunsa bile gol kararı verilir. Gerektiği zaman, ya da devrenin bitiminde penaltı atışı kararı verildiğinde atış yapılır. Ancak gol olmuşsa başlama vuruşu yapılmaz. Savunma halindeki takım, yukarıdaki kuralları ihlal ettiği takdirde gol olmamışsa atış tekrar edilir. Penaltı vuruşunu yapan oyuncu dışında, hücum eden takım oyuncularından biri kuralları çiğnediği zaman, vuruşu yapan oyuncu gol atmış ise sayı iptal edilir. Top kaleci tarafından kurtarıldığı ya da başka biçimde gol olmadığı takdirde oyun normal olarak devam eder. Kuralı bizzat atışı yapan oyuncu ihlal etmişse, o noktadan bu oyuncunun takımı aleyhine endirekt serbest vuruş cezası verilir (Bu durum atışı yapan oyuncunun kaleciyi aldatması halinde de geçerlidir).

Penaltı atışını yapan oyuncu bunu kaleye doğru olmak şartıyla pas olarak da kullanabilir. Takım arkadaşlarından biri, topun kendi çevresinde bir tur dönmesinden sonra cezaalanına girerek topa vurduğu ve kaleden içeri soktuğu takdirde gol kararı verilir.
Temdit penaltısı

Temdit penaltısı; ilk yarının ya da maçın bittiği anda verilen penaltı kararlarıyla, kupa maçlarında normal ve uzatma süreleriyle denkliğin bozulmaması halinde başvurulan penaltı atışlarıdır. Temdit penaltısının atılışı sırasında özel kurallar uygulanır. Atışı yapan oyuncu ile kalecinin dışındaki oyuncular, atış sırasında sahanın uzak bir bölümünde (genellikle santra yuvarlağı içinde) beklerler. Atışın golle sonuçlanmaması, direkten ya da kaleciden dönmesi durumunda öteki oyuncular müdahale edemez ve atış sona ermiş sayılır. Atışı yapan oyuncu da kalecinin müdahalesiyle geri dönen topa ikinci vuruşu yapamaz. Temdit penaltısında gol olmuşsa, atışı yapan takım hesabına 1 sayı kaydedilir. Gol olmamışsa atış yapılmış ve sona ermiş sayılır. Hakem durumu bitiş düdüğü ile ilan eder.

 

Suskun

V.I.P

V.I.P

• 1 Ock 2011

• #10

Plonjon
Futbolda, kalecinin topu yakalamak gayesiyle yere paralel şekilde yaptığı atlama hareketidir. Futbolda bir kaleci yatış tekniğidir. Çoğunlukla gösteri amaçlı yapılır ve cesaret gerektirir. Topa doğru sıçrarken bir diz karına çekilir, topa uzanırken kol ve parmaklar gerilir, düşme sırasında kaleden uzağa doğru yuvarlanılarak kalkılır. Yan direklere doğru planjon yapılmamalı, topu tutarken iki elin de topa teması olmamalı, yere düşüşte yan düşmek yerine karın ya da yüz üzerine düşülmemelidir. Planjon aynı zamanda voleybolda da kullanılan bir tekniktir.Futbolda 3 türlü planjon vardır yerden,orta yükseklikten ve kafa üstü planjondur.Planjon'dan sonra düşüşe geçerken kalça ile düşülmeli ve yuvarlanılmalıdır.




Verkaç
Verkaç, futbol başta olmak üzere basketbol, hentbol gibi takım sporlarında uygulanan en basit hucüm taktiklerinden biridir.

Duvar pası şeklinde de nitelendirilen ve genel olarak kapalı defansları açmak için kullanılan bu taktik kısaca topa sahip oyuncunun topu yakındaki bir arkadaşına pas vererek boş bir alana kaçması olarak nitelendirilebilir.




Reklam panosu
Reklam panosu futbol karşılaşmalarında görülen, sahanın çizgilerine yakın bölümde bulunan reklamların konulduğu yerleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bununla birlikte ilan panosu, afiş gibi genel terimler de bulunmaktadır.

Reklam panoları, forma reklamlarının etkisinden sonra, ilk olarak futbol stadyumları yakınlarında 1970'lerde görülmeye başlandı. Günümüzde stadyumlarda sıradanlaşmışlardır.

Santrafor
Santrafor, futbolda oyunuların sahadaki mevkilerine göre verilen isimlerden birisidir.Santrafor gol atma amacında olan ve orta sahanın ilerisinde görev yapan futbolculara verilen isimdir. Türkiye'de yıllardır aynı anlama geldiği sanılan forvet ve santrafor tamamen birbirinden farklı kavramlardır. Şöyle ki: Santrafor, uzun boylu olan golcülerdir. Çok fazla top ile oynamak zorunda değillerdir.Yani santrafor forvetin hemen önünde görev yapan oyuncudur.

Son vuruşları,güçlü oluşları, hava hakimiyetleri ön plandadır. Şota Arveladze, Hakan Şükür, Eto'o, Fernando Torres, Didier Drogba, Fatih Tekke, Pascal Nouma, Nihat Kahveci, Ertuğrul Sağlam, Eusebio, Ronaldo, ((Pele)) John Carew, Milan Baros ve Edin Džeko bilindik santrafor tipi oyunculardandır.

Taraftar
Kelime anlamı bir olayda veya spor dalında bir taraftan veya takımdan olmaya denir. Daha çok futbol takımlarının senpatizanlarına verilen isimdir. Gündelik yaşantımızda siyasette partizan anlamında da kullanılır.

Taç atışı
Taç atışı futbolda oyunun tekrar başlaması yöntemi.
Prosedür
Taç atışı, topun taç çizgisini geçtiği yerden kullanılır. Karşı takım oyuncuları, taç atışı esnasında oyun alanı içinde her yerde durabilir.

Taç atışı esnasında, tacı kullanan oyuncunun vücudu sahaya dönük, her iki ayağı da taç çizgisinde veya taç çizgisinin dışında, elleri ise başının arkasında ve topu tutacak şekilde olmalıdır.

Tüm bunların yanında taç atışlarında doğrudan gol ve ofsayt da olmamaktadır.
İhlaller
Eğer rakip oyuncu, taç atışını kullanan oyuncuyu şaşırtır veya engellerse, rakip oyuncu hakem tarafından uyarılır, gerekirse sarı kart gösterilir.

Taç atışını kullanan oyuncu, prosedürlere uygun bir şekilde tacı kullanmazsa, taç atışı hakkı rakip takıma geçer.

Top oyuna girdikten sonra, taç atışını kullanan oyuncu topa ikinci kez dokunursa, rakip takım lehine endirekt serbest vuruş, eğer topa kasten elle müdahale edilirse direkt serbest vuruş veya penaltı verilir.