Ortelius tarafından 1570 yılında çizilen Dünya Sahnesi Görünümü adlı Dünya haritası.
Konu başlıkları
* 1 İÖ 5000-İÖ3000
o 1.1 Mezopotamya
o 1.2 Mısır
o 1.3 Doğu Akdeniz
o 1.4 Hindistan * 2 İÖ 3000-İÖ 2000
o 2.1 Mezopotamya
o 2.2 Mısır
o 2.3 Ege
o 2.4 Doğu Akdeniz
o 2.5 Anadolu
o 2.6 Çin
o 2.7 Hindistan
o 2.8 Kuzey Amerika
o 2.9 Güney Amerika * 3 İÖ 2000 - İÖ 1600
o 3.1 Mezopotamya
o 3.2 Mısır
o 3.3 Ege
o 3.4 Doğu Akdeniz
o 3.5 Anadolu
o 3.6 İbraniler
o 3.7 Hindistan
o 3.8 Çin
o 3.9 Kuzey Amerika
o 3.10 Güney Amerika * 4 İÖ 1600 - İÖ 1200
o 4.1 Mezopotamya
o 4.2 Mısır
o 4.3 Ege
o 4.4 Doğu Akdeniz
o 4.5 Anadolu
o 4.6 İbraniler
o 4.7 Çin
o 4.8 Kuzey Amerika
o 4.9 Güney Amerika * 5 İÖ 1200 - 1000
o 5.1 Mezopotamya
o 5.2 Mısır
o 5.3 Yunanistan
o 5.4 Anadolu
o 5.5 Doğu Akdeniz
o 5.6 İbraniler
o 5.7 Hindistan
o 5.8 Çin
o 5.9 Güney Amerika
o 5.10 Afrika * 6 İÖ 1000 - İÖ 800
o 6.1 Yunanistan
o 6.2 Anadolu
o 6.3 Doğu Akdeniz
o 6.4 İbraniler
o 6.5 Hindistan
o 6.6 Kuzey Amerika
o 6.7 Güney Amerika
o 6.8 Keltler
o 6.9 İtalya * 7 İÖ 800 - İÖ 650
o 7.1 Mezopotamya
o 7.2 Yunanistan
o 7.3 Anadolu
o 7.4 Doğu Akdeniz
o 7.5 İbraniler
o 7.6 Çin
o 7.7 Keltler
o 7.8 İtalya
o 7.9 Afrika * 8 İÖ 650 - İÖ 500
o 8.1 Mezopotamya
o 8.2 Yunanistan
o 8.3 Anadolu
o 8.4 Persler
o 8.5 İbraniler
o 8.6 Hindistan
o 8.7 Çin
o 8.8 Kuzey Amerika
o 8.9 Keltler
o 8.10 İtalya
o 8.11 Afrika * 9 İÖ 500 - İÖ 300
o 9.1 Mısır
o 9.2 Yunanistan
o 9.3 Anadolu
o 9.4 Doğu Akdeniz
o 9.5 Persler
o 9.6 Filistin
o 9.7 Hindistan
o 9.8 Güney Amerika
o 9.9 Keltler
o 9.10 İtalya
o 9.11 Afrika * 10 İÖ 300-İÖ 44
o 10.1 Mısır
o 10.2 Yunanistan
o 10.3 Anadolu
o 10.4 Doğu Akdeniz
o 10.5 İran
o 10.6 Filistin
o 10.7 Hindistan
o 10.8 Çin
o 10.9 Kuzey Amerika
o 10.10 Güney Amerika
o 10.11 Keltler
o 10.12 İtalya
o 10.13 Hunlar * 11 İÖ 44 - İS 200
o 11.1 İran
o 11.2 Mısır
o 11.3 İbraniler
o 11.4 Hindistan
o 11.5 Çin
o 11.6 Keltler
o 11.7 Hunlar
o 11.8 İtalya
o 11.9 Afrika * 12 İS 200-330
o 12.1 Mısır
o 12.2 İran
o 12.3 Bizans
o 12.4 Hindistan
o 12.5 Çin
o 12.6 Kuzey Amerika
o 12.7 Güney Amerika
o 12.8 İtalya
o 12.9 Afrika * 13 İS 330-500
o 13.1 Bizans
o 13.2 İran
o 13.3 Hindistan
o 13.4 Keltler
o 13.5 İtalya
o 13.6 Afrika
o 13.7 Japonya
o 13.8 Hunlar
o 13.9 Avrupa * 14 İS 500-700
o 14.1 Bizans
o 14.2 İran
o 14.3 İslâmiyet' in Doğuşu
o 14.4 Hindistan
o 14.5 Çin
o 14.6 Kuzey Amerika
o 14.7 Güney Amerika
o 14.8 Keltler
o 14.9 Japonya
o 14.10 Avrupa * 15 İS 700-850
o 15.1 Bizans
o 15.2 İslam Dünyası
o 15.3 Hindistan
o 15.4 Çin
o 15.5 Kuzey Amerika
o 15.6 Güney Amerika
o 15.7 Keltler
o 15.8 Afrika
o 15.9 Japonya
o 15.10 Avrupa * 16 İS 850-100
o 16.1 Rusya
o 16.2 Bizans
o 16.3 İslam Dünyası
o 16.4 Hindistan
o 16.5 Çin
o 16.6 Kuzey Amerika
o 16.7 Güney Amerika
o 16.8 Keltler
o 16.9 Afrika
o 16.10 Japonya
o 16.11 Avrupa * 17 İS 1000-1150
o 17.1 Selçuklular
o 17.2 Bizans
o 17.3 Rusya
o 17.4 Çin
o 17.5 Kuzey Amerika
o 17.6 Güney Amerika
o 17.7 Keltler
o 17.8 Afrika
o 17.9 Japonya
o 17.10 Avrupa * 18 İS1150-1300
o 18.1 Osmanlılar
o 18.2 Güney Amerika
o 18.3 Kuzey Amerika
o 18.4 İslam Dünyası
o 18.5 Rusya
o 18.6 Hindistan
o 18.7 Çin
o 18.8 Bizans
o 18.9 Keltler
o 18.10 Japonya
o 18.11 Avrupa
o 18.12 Afrika * 19 İS 1300-1500
o 19.1 Rusya
o 19.2 Bizans
o 19.3 İslam Dünyası
o 19.4 Osmanlılar
o 19.5 Hindistan
o 19.6 Çin
o 19.7 Kuzey Amerika
o 19.8 Güney Amerika
o 19.9 Keltler
o 19.10 Afrika
o 19.11 Japonya
o 19.12 Avrupa * 20 İS 1500-1620
o 20.1 Osmanlılar
o 20.2 Doğu Avrupa
o 20.3 İran
o 20.4 Rusya
o 20.5 Hindistan
o 20.6 Çin
o 20.7 Kuzey Amerika
o 20.8 Güney Amerika
o 20.9 Keltler
o 20.10 Afrika
o 20.11 Japonya
o 20.12 Batı Avrupa * 21 İS 1620-1740
o 21.1 Osmanlılar
o 21.2 Doğu Avrupa
o 21.3 İran
o 21.4 Rusya
o 21.5 Hindistan
o 21.6 Çin
o 21.7 Kuzey Amerika
o 21.8 Kelter
o 21.9 Okyanusya
o 21.10 Afrika
o 21.11 Japonya
o 21.12 Batı Avrupa * 22 İS 1740-1860
o 22.1 Osmanlılar
o 22.2 İran
o 22.3 Rusya
o 22.4 Doğu Avrupa
o 22.5 Çin
o 22.6 Hindistan
o 22.7 Kuzey Amerika
o 22.8 Güney Amerika
o 22.9 Keltler
o 22.10 Avustralya
o 22.11 Afrika
o 22.12 Japonya
o 22.13 Batı Avrupa * 23 İS 1860-1980'ler
o 23.1 Osmanlılar/Türkiye Cumhuriyeti
o 23.2 Doğu Avrupa
o 23.3 Rusya/SSCB
o 23.4 Hindistan
o 23.5 İran
o 23.6 Çin
o 23.7 Kuzey Amerika
o 23.8 Batı Avrupa
o 23.9 Keltler
o 23.10 Okyanusya
o 23.11 Japonya
o 23.12 Afrika
o 23.13 İS 1990-2000'ler
o 23.14 Avrupa
o 23.15 Amerika
o 23.16 Orta Doğu
o 23.17 Asya * 24 Kaynakça
* Tekerlek bulundu
* Sulama ile tarım yapıldı
* kent devletleri ( Ur, Eridu ) kuruldu
* çiviyazısı
* tunç işleme
* yapılarda pişmiş tuğla kullanılmaya başlandı
Mısır
* Yaklaşık 3200'de Aşağı ve Yukarı Mısır Krallıkları Menes yönetiminde birleşti
* 3000 dolaylarında hiyeroglif kullanıldı
* mastaba denen mezarlar ile sulama kanalları yapıldı
Doğu Akdeniz
* Yaklaşık 3200'den başlayarak Suriye ve Filistin'de Ugarit, Byblos gibi kentler kuruldu
Hindistan
* Yaklaşık 3500'de İndus Vadisi'nde kerpiçten evleri olan köyler kuruldu; sulama bentleri yapıldı, çanak çömlekçilik başladı
* Ur kenti yaklaşık 2500'de Sümer Krallığı'nın başkenti yapıldı
* yaklaşık 2700'de Gılgamış Uruk kralı oldu
* 2500 dolaylarında Ur'da kral mezarları yapıldı
* Akadlı Büyük Sargon ( Şarrukin ) büyük bir imparatorluk kurdu
* Ur egemenliği son buldu
Mısır
* Zoser yaklaşık 2700'de ilk piramidi yaptırdı
* Eski Krallık dönemi (3000-2180)
* takvim kullanıldı
* Orta Krallık dönemi (2050-1700)
Ege
* Yaklaşık 3000'de, Girit Adası'nda, Minos uygarlığı kuruldu
* deniz ticareti başladı
Doğu Akdeniz
* Ebla'nın kuruluşu (2800)
* Truva yöresinde ilk kentler
* tunç işlenmeye başlandı
* 2200 sıralarında Amoriler geniş toprakları istila ettiler
Anadolu
Hititler'in savaş başarılarındaki önemli bir etken olarak, buldukları çok kişili savaş arabası gösterilir
* Hititler yaklaşık 2000'de ortaya çıktı, demirden ilk araç ve silahlar yapıldı.
Çin
* Yaklaşık 2500'de ilk köyler kuruldu
* çömlek yapımında kullanılan döner tabla bulundu
* Huang He Vadisi'ne (Sarı Irmak) yerleşim başladı
Hindistan
* Izgara planlı büyük İndus kentleri kuruldu (Mohencodaro,Harappa)
* merkezi ısıtmalı,kanalizasyonlu iki katlı evler yapıldı
Kuzey Amerika
* Meksika'da köyler kuruldu
* toprak ekildi
* pamuklu dokumacılık başladı
* 2500'lerde taş yapılar görüldü
Güney Amerika
* İlk yerleşimler
* çömlekler ve kaba taş yapılar yapıldı
* yaklaşık 2500'de Andlar'da tarım başladı
* Babil ve Asur uygarlıklarının yükseliş dönemi ( yaklaşık 2000 ), ilk kütüphaneler
* Babil Kralı Hammurabi ( 1792 - 1750 ) ilk yazılı yasaları yürürlüğe koydu
* Kasitler Mezopotamya'ya yerleşti
Hyksosları bir savaş esnasında yenen mısır kralı Ahmose Mısır
Hyksosları bir savaş esnasında yenen mısır kralı Ahmose
* Asyalı göçebe Hyksoslar (Hiksoslar) Aşağı Mısır'ı istila etti ( yaklaşık 1700 )
* cam, savaş arabaları, mobilya yapımı başladı
Ege
* Knossos'ta Tunç Çağı kültür merkezi Knossos Sarayı yapıldı
* Phaistos kenti zenginleşti ( 2000 - 1700 )
* Savaş arabaları, çanak çömlek yapımı gelişti
* çözülenLinear A denen ve soldan sağa yazıldığı sanılan bir yazı bulundu
Doğu Akdeniz
* Kentler canlandı ve gelişti ( 1800 - 1600)
* ilk alfabenin kullanılışı
Anadolu
En geniş sınırlarında Hitit Devleti (Mavi alan)
* Hititler bölgeyi egemenlik altına aldılar
* Birinci Hattuşili dönemi ( yaklaşık 1650 - 1620 )
* başkent Hattuşaş kuruldu
* büyük taş bloklardan tapınak ve saraylar, kaya anıtları, güneş kursları, tunç ya da değerli madenlerden tanrı ve kral heykelleri yapıldı
İbraniler
* Sami kökenli topluluklar İbrahim'in önderliğinde Filistin'e yerleşti ( yaklaşık 2000 ), daha sonraları bir bölümü Mısır'a göç etti.
Hindistan
* Kuzeyden gelen Ariler'in İndus havzasına yerleşmesiyle başlayan İndus uygarlığı 1750'ye kadar en parlak dönemini yaşadı.
Çin
* Tunç döküm işçiliği gelişti; resimyazı
* ayrıntılı olmayan bir takvim kullanılıyordu
* ipek dokumacılığı başladı
* gelişkin tarım araçları, tekerlek ve savaş arabaları kullanıldı
Kuzey Amerika
* Orta Amerika'da tapınaklar yapıldı
* ilk resimyazı kullanıldı
* tarımla geçinen köy toplulukları kuruldu
Güney Amerika
* Andlar'da dinsel tören yapılan merkezler 2000 yıllarında görülmeye başlandı
* Peru'da Kotoş kenti kuruldu ( yaklaşık 1800 )
* yoğun tarımın en gelişkin örnekleri Orta Andlar'da ortaya çıktı
* pamuk liflerinden giyisiler yapıldı
* sepet ve hasır üretimi başladı
* Babil'de bilim ve matematik çok ileri bir düzeye ulaştı
* Hurri kökenli savaşçılara dayanan Mitanni egemenliği geçici bir süre Asur'u kapsadı
* 1360'tan sonra Mitanni devleti çöktü ve Asur egemenliği başladı
Mısır
II. Ramses'in Ebu Simbel'deki heykeli.
* 1567'de Hyksos egemenliği son buldu
* Üçüncü Tutmosis 1470'lerde Mezopotamya'yı işgal etti
* Ahenaton yönetimi ( 1379 - 1362 )
* II. Ramses yönetimi ( 1304-1237 )
* Karnak Vadisi mezarları yapıldı
Ege
* 1450'lerde doğru bir deprem Knossos'u yerle bir etti
* Minos uygarlığı sona erdi
* özelikle Yunanistan'da Miken kentleri gelişti
* 1250'de Miken'de Aslanlı Kapı yapıldı
* "Linear B" denen yazı biçimi geliştirildi
Doğu Akdeniz
Fenike ve Fenikelilerin ticaret alanları
* Mısır ile Fenike arasında yoğun ticaret ilişkileri kuruldu
* Mısır daha sonra Fenike üzerinde denetim kurdu
* 14. yüzyılda bölge Mısır'ın denetiminden çıktı
* yaklaşık 1200'lerde Filistiler Filistin'e yerleşti
* 13. yüzyılda Akdeniz'in doğusu Deniz Kavimleri'nin saldırısına uğradı
Anadolu
* 1580'lerde Hiti kralı birinci Murşil Babil'i işgal etti
* Kral Şuppiluliuma ( yaklaşık 1380 - 1340 ) Suriye'yi aldı
* Mısırlılar Kadeş'te Hititler'i yendi (1299) ve tarihte bilinen ilk yazılı antlaşma yapıldı (1283)
İbraniler
* 1570'lerde Mısır firavunları İbraniler'i yok etmeye başladı
* 1250'de Musa'nın önderliğinde Mısır'dan çıktılar
Çin
* Shang Hanedanı (Şang) ( 1766 - 1123 )
* takvim geliştirildi
* resim, işaret ve hecelere dayalı Çin yazısı kullanılmaya başlandı
* Loyang (Luoyang), Anyang, Çöngçou (Zengzhou) kentleri kuruldu
Kuzey Amerika
Meksika Körfezi'nin 3 boyutlu görüntüsü.
* Meksika Körfezi yakınlarında Olmek uygarlığı kuruldu (yaklaşık 1200)
* anıtsal heykeller ve dev heykel başları yapıldı
Güney Amerika
* Peru'da büyük taş yapılar ve tapınaklar görüldü
* Çavin uygarlığının ilk gelişmeleri başladı ( yaklaşık 1300 - 1200 )
* 13.-12. yüzyıllarda, Deniz Kavimleri'nin saldırıları, Asur ve Mitanni devletlerini parçalanmasına neden oldu
Mısır
* 12. yüzyılda Mısırlılar Deniz Kavimleri'yle iki kez savaştılar
* daha sonra 10. yüzyılda Asurlular'ın saldırısına uğradılar
Yunanistan
Troy filmindeki Truva atı
* Mikenler yaklaşık 1150'de Truva'yı ele geçirdi
* Deniz Kavimleri Miken uygarlığını yaklaşık 1100'de yıktı
* Eski Yunan uygarlığı Dorlar'ın Yunanistan'ı işgalinden sonraki dönemde gelişti
Anadolu
* Hitit devleti ayaklanmalar, komşu devletlerin ve Deniz Kavimleri'nin saldırıları sonucu yıkıldı
Doğu Akdeniz
* Sur ve Sayda kentleri gelişti
* Batı Akdeniz'de ilk Fenike kolonileri kuruldu
* 1200'lerde Demir Çağı başladı
İbraniler
* Saul 1020 dolayında kral seçildi
* Davud yaklaşık 1000'de yönetime geldi ve Filistiler'i yendi
Hindistan
* Ganj ve Brahmaputra ırmakları vadilerinde yeni yerleşim merkezleri kuruldu ( 1100 )
* atlar evcilleştirilmeye başlandı
* pirinç üretimine geçildi
Çin
Zhou Hanedanı döneminde Çin
* Batıdan gelen Zhoular, Shang hanedanını devirdi (1122)
* Zhou Hanedanı yaklaşık 1000 yıl yönetimde kaldı
Güney Amerika
* Çavin uygarlığı yaklaşık 1000 yıl sürdü ( 200'e kadar )
* saraylar, tapınaklar, pazaryerleri yapıldı
Afrika
* Kuşi ( Güney Mısır ve Sudan ) uygarlığının ilk dönemleri yaklaşık 1000'de başladı
Yunanistan
* Yunanlılar yaklaşık 900'de Fenike alfabesini geliştirerek benimsediler
* Soyluların yönetiminde kent devletleri gelişmeye başladı
Anadolu
Urartular
* Yaklaşık 900'de Doğu Anadolu'da Urartu Krallığı kuruldu
* 840-830 dolayında Urartu Krallığı'nın başkenti Van oldu
* Lazların ataları olan Kolhisliler Doğu Karadeniz ve Güney Kafkasya'da görüldü
* yaklaşık 830-810'da Orta Anadolu'da Frigya Krallığı kuruldu
* başkenti Gordion'du
Doğu Akdeniz
* Fenikeliler 814'te Kuzey Afrika'da Kartaca ve 800'lerde İspanya'da Cadiz kentlerini kurdular
İbraniler
* Süleyman kral oldu ( 975 - 935 )
* tapınaklar kurdu, Kudüs'ü genişletti
* İsrail bölündü ( 930 )
* Karkar Savaşı ( 853 )
* Ahab Asurları yendi
Hindistan
Olmek eseri dev kafa, Xalapa Müzesi (San Lorenzo,Tenochtitlan)
* İlk Upanişadlar ( Hint kutsal metinleri ) görüldü
* kast sistemi gelişti
Kuzey Amerika
* Olmekler büyük Kuikuilko piramidini yaptılar
* Yucatan ve Honduras'ta yeni uygarlıklar ortaya çıktı
Güney Amerika
* And vadilerinde sulama teknikleri geliştirildi
* çok renkli dokumalar yapıldı
* jaguara tapınma ve ilk Güney Amerika yazıları ortaya çıktı
Keltler
* Keltler Orta Avrupa'da Demir Çağı yaklaşık 1000 - 500 arasında Hallstatt'da görüldü
* Avusturya'da benzer bulgular var
* Sicilya'daki Siracusa'da ilk Yunan kolonisi 735'te kuruldu ve bunu başka koloniler izledi
* Olimpiyat Oyunları başladı ( 776 )
Anadolu
* 750 dolayları Uratular'ın en parlak dönemleri
* 700'lere doğru Urartu Krallığı zayıfladı
* Batı Anadolu'da Lidya Krallığı kuruldu
* yaklaşık 700'de sikke kullanılmaya başlandı
Doğu Akdeniz
* Doğu Akdeniz Asurlar'ın egemenliği altında
* deniz ticareti gelişti
İbraniler
* İsrail Krallığı Asur Kralı İkinci Sargon tarafından yıkıldı ( 721 )
* yaklaşık 700'de İsrail'in 12 kavimden biri olan Yahudalar boyun eğdi
Çin
* 770'lerde Doğu Zhoular hanedan kurdu
* tunç işçiliği gelişti
* mancınık bulundu
* ince çanak çömlek yapımı başladı
Keltler
Kelt haçı
* Orta Avrupa Keltleri yaklaşık 700 - 400 arasında İngiltere'ye ulaştı
* Keltler'le birlikte demir işlenmeye, tepelere kaleler yapılmaya
* atlardan yararlanılmaya başlandı
İtalya
* 753'te Tiber Irmağı üzerinde, Latinler Roma kentini kurdular
Afrika
* Kuşiler ve Asurlular arasında çatışma çıktı
* Kuşiler güçten düştü
* Asur'un sonu ve Ninova'nın yıkılışı ( 612 )
* İştar Kapısı, Babil'in Asma Bahçeleri yapıldı
* 539'da Babil Persler'ce işgal edildi
Yunanistan
* Drakon Yasaları ( 621 )
* Solon Yasaları ( yaklaşık 590 )
* Pisistratus 560 dolaylarında Atina'da tiran oldu
* yaklaşık 510'da 500'ler Konsili kuruldu Anadolu
Antik Efes haritası
* Urartu Krallığı 600'lerde yıkıldı
* Lidya egemenliği kuruldu
* Milet ve Efes kentleri dışındaki tüm kıyı kentleri Lidya egemenliğine girdi
* Yaklaşık 547'deki Pers istilasi sonunda Lidya Persler'e bağlandı
* Anadolu'da Pers egemenliği kuruldu
Persler
* Yakındoğu'da Pers egemenliği başladı
* Kiros ( Kurus ) 559 - 529 arası kral oldu
* Pasargad başkent yapıldı
* Birinci Darius dönemi ( 521 - 486 )
* Ganj devletleri yıkıldı
* Persler Hindistan'ı işgal etti
* Buda yaklaşık 563 - 483 arasında yaşadı
Çin
* Konfüçyüs yaklaşık 550'de doğdu: Laozi Taoculuk'u kurdu
Kuzey Amerika
Klasik bir Maya tapınağı
* Orta Amerika'da, geç klasik-öncesi dönem Maya uygarlığının başlangıcı
Keltler
* Orta ve Kuzey Avrupa'da, La Téne'de gelişen İkinci Demir Çağı uygarlığı yaklaşık 500'de başladı
İtalya
* Etrüskler Roma'ya girdi
* Birinci Tarquinius Roma'nın ilk Etrüsk kralı oldu ( 616 - 579 )
* İlk taş yapılar ve Roma duvarları yapıldı
* İkinci Tarquinius 510'da sürgüne gönderildi
* 509'da Roma Cumhuriyeti kuruldu
Afrika
* Nijerya'da Nok uygarlığının başlangıcı ( yaklaşık 500 )
* demir eritme yöntemi bulundu
* İskender Mısır'ı işgal etti( 333 )
* yaklaşık 300'de Ptolemaios hanedanı yönetime geldi
* İskenderiye kuruldu
Yunanistan
Büyük İskender'in Pers hükümdarı III. Dara ile savaşmasını gösteren temsili resim
* Atina'da tiyatro ve felsefenin altın çağı
* Perikles dönemi ( 461 - 430 )
* Peloponnesos Savaşı ( 431 - 404 ) oldu
* Makedonyalılar Yunanistanı işgal etti ve Büyük İskender egemenliği ( 336 - 323 ) başladı
Anadolu
* İyonya'da Pers egemenliği kuruldu (387)
* Pers egemenliğindeki kıyı kentleri geriledi
* İskender batı ve batı ve güneybatı kıyılarını ele geçirdi
* Anadolu'da 350'lerden başlayarak Makedonya egemenliği kuruldu
Doğu Akdeniz
M.Ö. 200 yılında Selevkos İmparatorluğu, (Antiokus Romalılar tarafından yenilgiye uğratılmadan önce).
* Kartaca Sicilya'yı işgal etti
* Yakındoğu Persler'in egemenliğine girdi
* yaklaşık 310'da Selevkos Krallığı kuruldu.
Persler
* Kral yolu yaklaşık 500'de yapıldı
* Darius Yunanistan'ı işgal etti
* 490'da Maraton Savaşı'nda yenildi
* Yunanlılar Salamis Savaşı'nda 8480 Persler'i yenilgiye uğrattı
* Büyük İskender Pers İmparatorluğu'nu egemenliği altına aldı (330)
Filistin
* Filistin, Büyük İskender'den sonra Yakındoğu'nun egemenliğine ele geçiren Selevkos hanedanının yönetimine girdi
* Peru'da Çavin uygarlığı çöktü ve Paracas uygarlığı doğdu
* Güney Amerika'da matematik, astronomi alanlarında gelişmeler oldu
* metal işlemeciliği başladı.
Keltler
Appian Yolunun güzergahı
* Yunan edebiyatında ilk kez Keltler'den söz edildi ( yaklaşık 500 )
* Keltler'in reisi Brennus Roma'yı yağmaladı ( 390 )
İtalya
* 450 dolaylarında Lex XII Tabularum ( 12 Levha Yasası )
* 343 - 290 arası Samnit Savaşları
* yaklaşık 312'de Appian Yolu yapıldı
Afrika
* Meroe, Kuşi Devleti'nin başkenti oldu ( yaklaşık 500 )
* Sudan yöresinde demir işlemeciliği gelişti
