Çocukların matematikle tanışmaları doğumla baslar. Nesne devamlılığının ve neden sonuç ilişkilerinin kurulması basit matematik kavramlarının temelinin oluşturduğu düşünülmektedir. Yaşın ilerlemesiyle bu kavramlarında gelişimleri ilerler. Okul öncesi çocukları problem çözme sonuç çıkarma bağlantılar kurma ve matematik dilini kullanmayı içeren matematiksel düşünceyi geliştirebilir, şekil sayı, işlemler, ölçüm ve mekânda konum becerilerini temel düzeyde kazanabilir. Okul öncesi dönemde çocuklar için uygum matematik etkinlikleri ve oyunları planlarken çocukların matematiksel beceri seviyelerinin belirlenmesi bireysel farklılıklara dikkat edilmesi uygum materyal seçimi ve aile katılımlına özen gösterilmesi gerekmektedir.
Özellikle bebeklikten itibaren sağlanan zengin uyarıcılar beyin gelişimini desteklemekte bu sayede beceri gelişimi için uyarıcı sağlanmayan bebek ve çocuklara oranla daha erken olmaktadır.
MATEMATİKSEL KAVRAMLARIN GELİŞİMİ
Matematiksel kavramaların temeli bebeklikte atılmaktadır. Bebeklerin keşfetme ve yeni denemeler yapma isteği iki yaşından sonra yeni durumlarla başa çıkma sorunlara uygun çözüm yolu bulma olarak devam etmektedir. Bebeklikte nesne devamlılığının kazanılması kavram gelişimi ve neden sonuç ilişkilerinin temel olarak başladığını göstermektedir
JYaklaşık bir yaş civarında azlık çokluk ayırımı yapılabilir(Y.GÜVEN 1999)
J Bir iki yaş civarında eşleştirme davranışı görülmektedir.(METİN 1992)
JÜç dört yaşta geometrik şekillerin eşleştirilmesi,
Jİki üç yaşta büyük küçük
J üç yaşa doğru uzun kısa gibi kavramları öğrenip ayırt etmeketedir.
Jguruplama becerisi bir bir buçuk yaşta görülöeye başlanır.
Jiki yaş civarında sayısal teimleri sıklıkla kullanır ancak bu terimleri gerçek anlamında kullanmaz piagete göresayılar gercek anlamında somut işlemler döneminde kullanılmaya başlanır.
Jdört beş yaş civarında biredn ona karda ezbere sayabilir.
Jbeş altı yaşalarda birdem yirmiye kadar anlamını bilerek sayarlar,bir grup nesneyi büyüklüğüne göre sıralayabilir,yarım ve bütünü gösterir ,en az en çok bir kaço bir çoğu hepsi hiçbiri gibi niceliklerle ilgili terimlerinin amlamını bilir(METİN 1992)
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE MATEMATİK EĞİTİMİNE AİT HEDEFLER
Hedef:Gözlem yapabilme
• Hedef:Verilen nesneleri durum olay sayı yada sözcükleri hatırlayabilme
• Hedef;Verilen nesne durumo olay yada varlıları çeşitli özelliklere eşleştirme,gruplayabilme, sırlayabilme
• Hedef: Verilen nesneleri sayabilme
• Hedef:Tek basamaklı sayılarla basit toplama ve çıkarma işlemleri yapabilme
Hedef: Günlük yaşamda belli başlı sembolleri tanyabilme
• Hedef: Mekanda konum kavramaları ile ilgili verilen yönergeleri uyguluyabilme
• Hedef;Zamanla ilgili bazı kavramlar ile ilgili belirli etkinlikler arası ilişki kurabilme
• Hedef; Belli durumla ilgili neden sonuc ilişkisi kurma
• Hedef:Verilen problem durumunu çözme
OKUL ÖNCESİ MATEMATİK BECERİLERİ
A) MATEMATİKSEL DÜŞÜNCE
Okul öncesi matematiğinde mantıksal ve matematiksel düşüncenin düşüncebin desteklenmesi programın en önmeli parcasını oluşturmaktadır.bu kapsamda evde ve okulda cocuğun matematik dilini kullnması teşvik edilmelidir.
JMatematik köşesi hazırlanabilir(saat,terazi,tartı,termometre,çeşitli yapbozlar, ölçüm aletleri,oyuncak paralar,abaküs,resimler magazinler,fotoğraf albümleri bu köşeye konabilir.)
JFen ve doğa etkinliklerinde bir doğa gezisi sonrasında çocuktan topladığı bitkileri taşları böcekleri yaprakları ve canlı cansız bütün nesneleri karşılaştırması yada sınıflaması istenebilir.
J Sanat etkinliği olarak kesme yapıştırma yaparken öğretmen çocuklaradn kağıt boyutlarını karşılaştırmalarını daha sonrad büyükten küçüğe doğru sıralamalarını yada boyama çalışmalarında kalemlerini renklerine göre sınıflamalarını isteyebilir
J Anadil etkinliklerinde ise çocuk hikayede kuşların bulutların üstünde balıkların denizin altında yüzdüğünü anlatırken öğretmen üzerinde ve altında kavramları ile ilgili sorular sorarak çocukların uzaysal algı ile ilgili bilgilerini pekiştirmede yardımcı olabilir
B) ŞEKİL (GEOMETRİ)
Bebekler doğduktan itibaren çeşitli şekillerle karşı karşıyadırlar.İşlem öncesi dönemin sonunda çocuklara temel geometrik şekillerin isimlerini öğrenirler.Bu dönemde çocuklar önce daire kare ve üçgeni daha sonrada dikdörtgen ve elipsi öğrenirler.ancak bazı şekilleri birbirine karıştırabilirler.
Şekil kavramlarıyla ilgili oyunlar;
ŞEKİLLERİNE GÖRE KESELİM
Öğretmen çocuklara daha önce fen dersinde hazırlanan keki masanın üzerine koyar ve kek dilimlerini farklı şekillerde keser ve her şekil dilimi için masya bir tabak koyar. Sonra üçgen şekilde kestiği dilimi alır ve çocuklara bu kekin şeklini sorar daha sonra aynı işlemi diğer şekiller içinde tekrarlar .böylece her şekli cocuğa göstererek ismin ve hangi tabağa konmasını sorarak çocuktan kek dilimlerini şekillerine göre gruplamasını ister
GEOMETRİK ŞEKİLLER OLUŞTURALIM
Öğretmen çocukları bir kac gruba ayırır.müziği durduğunde söylediği geometrik şekli oluşturmalrını isterçocuklar ele ele tuştur ve müzik başaltılırçocuklar müzik eşliğinde dans etmeye başlarlar.öğretmen müziğiğ kapatır ve kare der çocuklar kare şeklini oluştururlar.ve oyun böylece devam eder.
SENCE NEDİR
Öğretmen içinde çeşitli geometrik şekiller bulunan bir blok sepeti hazırlar sırası ile çocukların gözlerini eşarp ile bağlar ve sepetten bir blok almasın ve dokunarak bu bloğun şeklini bulamasını ister oyun bu şekilde dewam eder
YER KAPMACA
Çocuklar çember şeklinde yere oturular bir çocuk ebe seçilir ve geri kalan çocuklar sırası ile üçgen daire kare dikdörtgen diye isimlendirilir ve çocukların önlerine bu şeikllerin olduğu birer karton tuturulur.öğretmen kare dediğnde tüm kareler yer değiştirir. Bu sırad ebe olan cocuk yer değiştiren cocuklardan birini yerini kapamay çalışır.eğer kapasa ayakta kalan çocuk ebe olur.oyun bu şekilde dewam eder.
ŞEKİLLERDE BULUŞALIM
Öğretmen basabilecekleri büyüklükte kartondan geometrik şekiller hazırlar ve yere karışık şekilde yerleştirerek yürüyüş yolu hazırlar. Yolun sonunuda içinde geometrik şekillerin olduğu bir torba konur. Öğretmen yolun basındaki çocuğa çeşitli yönergeler verir(kareye bas üçgene bas) çocuk yolun sonuna geldiğinde toarbadan bir şekıl çeker ve adını söyler.
BİLMECE
Evin çatısıyım,çadırın kapısıyım,denizdeki yelkenim,bilin bakalım ben kimim,üç kenarım var benim üç tane sivri köşem haydi haydi çocuklar bilin bakalım ben kimim
TEKERLEME
• KARE; Ben kareyim kare, dört köşeye sahibim, aynıdır her bir kenarım,yemek masasının üstüne çok benzerim
• DİKDÖTGEN; Benim adım dikdörtgen,kareye hiç benzemem,iki kısa iki uzun kenarım var kapınızın aynısıyım
C) SAYILAR
Çocuklarda sayı gelişimi sayısal farklılıklara dikkat etme çok ve azı ayırt etme yetişkini taklit ederek sayma ezbere sayma eşleme şeklinde sayma ve son olarak nesneyi sayarak kaç tane olduğunu söyleme şeklinde gelişim göstermektedir. Piagete göre çocuklar somut işlemler dönemine varıncaya sayıları anlmalı kullanmazlarYani korunum kavramı gelişmeden sayı kavramı tam olarak gelişmiş olmaz Ayrıca varlıkları birebir eşleştirme yeteneğinin kazanılmasıda sayı kavramını gelişiminde önemlidir
Sayı kavramı ile ilgili oyunlar
BAYRAK YAKALAMA OYUNU
Öğretmen bahçedeki iki ağaç arasına bir ip gerer ve ipin üzerine birden ona kadar sayıları asar. Çocukları iki gruba ayırır ve arka arkaya sıraya girmelerini ister. Öğretmen bir satı söyler iki grubun başındaki çocuklar koşar ve o sayıaya dokunur.
İlk dokunan taraf puan alır.
SIRASI İLE RAKAMLARA BASMA
Öğretmen çocukların ayakları sığabilecek büyüklükte kartonlar keser ve üzerine rakamlar yazar. Daha sonra bunları rakam sırasına göre çocukların adımları işe yetişebilecekleri uzaklıklarda yere rastgele bıarkır. Çocukların sırası ile bu rakamlara basarak karşıya gecerek rakamların isimlerini söylemelerini ister.
RAKAM SAKLAMA
Önceden hazırlanmış sayı kartları çocuklara gösterilir ve sayıların isimlerini söylemeleri istenir.sonra bir ebe seçilir ve sınıftan çıkarılır. Rakam kartlarından biri saklanır ve ebe çağırılır çocuk saklanan kartı ararken diğer çocuklar karta yaklaştıkça yüksek sesle uzaklaştıkça alçak sesle rakamı söylerler. Çocuk rakamı bulunca diğer arkadaşları tarafından alkışlanır ve oyun böyle sürüp gider.
LABUT DEWİRME
Yere bir sıra halinde on tabut dizilir.tahataya birden ona kadar rakamlar yazılır.
Çocuklar iki gruba ayrılır ve gruplar sırasıyla bir topla labutları devirir. Grup kaç labut devirmişse tahtaya o rakamın altına kendi sembolini çizer an çok labut dewiren grup kazanmış olur.
SALINA SALINA SAYALIM
Öğretmen çocukları beşerli guruplara ayırır ve yavaş yavaş sallanmalarnı söyler. Adını söylediği çocuğun yere düşmesini söyler. Çocuk yere düştükten sonra öğretmen ayakta kaç kişi kaldı diye sorar ve bütünsınıfın ceavp vermsini bekler.
Ayaktaki bütün çocuklar yere düşene kadr oyun dewam eder.
BİLMECE
Ne elma ne vişne,hani ortada nesne,şimdi herkes, bu sayıyı bilse ( 0 )
TEKERLEME
Bir iki üç,söylemesi güç,sana verdim bir elma,adını koydum fatma,hop hop hop,bir büyük altın top
Parmak oyunu
İki ayağım var(ayaklar yere vurulur)
İki kulağım var(kulaklar elle tutulur)
Birde burnum var(burna dokunur)
İki kolum var(kollar yana açılırve sallanır)
İki gözüm(gözler parmakla gösterilir)
Birda ağzım var(ağız gösterilir
D) İŞLEMLER
İşlem kavramının gelişmesi sayma becerisinin kazanılmasına pareleldir. Önce basit toplama işlemi daha sonra çıkarma işlemi becerisi gelişir. İşlemler öğretilirken çocuğa somut yaşantılar ve başlangıç olarak gerçek nesneler sunulmalıdır. Çocuklardan sayı sembolleriyle ve zihinden toplama işlemi yapması beklenmemelidir.
İşlemlerle ilgili oyunlar
TOMBALA ÇEKELİM
Küçük küpler üzerine rakamlar yazılır ve bir torbaya konur. Her çocuk sırası ile bir küp çeker üzerindeki rakamı okur. İkinci çocukta aynısını yapar. öğretmen somut nesneler kullanarak torbadan çekilen bu iki sayıyı çocukların toplamasını ve çıkarmasını ister ve cevaplandıktan sonra küpler tekar torbaya atlır ve youn devam eder.
TAVŞAN KAÇ HAVUÇ YEDİ.
Öğretmen sınıftaki çocuklardan birini tavşan seçer. Daha sonra sınıfta havuç olmak isteyen uzun çocuklardan altı tane seçer ve sınırları önceden belirili bir alan içerisine yerleştirir. Diğer çocuklar el ele tuştur ve havuçlar bu çitin pratsına gecerlerçit oluşturan çocuklar tavşanını içeri girmesini önlemek için sürekli hareket ederler.tavşan bi şeklede içeri girer ve havuçlardan birini alır öğretmen bahçede altı havuç vardı………… sının tavşan yedi kaç havuç kaldı diye sorar
PARAŞÜT OYUNU
Çocuklar iki ayrı guruba ayrılır ve yere on tane çizilir bu daireler üzerine rakamlar yazılaır ve o rakamlar kadar üzerine nesne yerleştirilir. Çocuklar daireinin karsına uzak bir mesafeye otururlar. Her grup yaptıkları kağıt uçakları bu daireler isabet ettirmeye çalışırlar. Bu şekilde uçak hangi daireye düşerse oradaki rakam okunur ve içiresindeki nesneler alınır en çok nesne toplayan grup galip olur.
TEKERLEME
Bir bir daha iki
,benim adım tilki
,iki iki daha dört
,üşüdüm üstümü ört,
bu pastanenin adı markiz
,sekiz dokuz on,
gök yüzü rengarek balon
ŞİİR ; İŞLEMLER
Çıkarırsan üçten ikiyi
Bulursun ilk sayı olan biri
Bir artı bir eder iki
Pek çok severim matematiği
İkiye bir eklersen olur üç
Çarpma yapmak benim için çok güç
E) ÖLÇÜM YAPMA
Ölçüm yapamada beş aşama mevcuttur
1 Oyun aşaması;yetişkinler taklit ederler
3 Standart olmayan ölçü araçları ve birimleri kullanırlar
4 Somut işlemler dönemi;standart ölçüm birimlerini gerekliliğini kavrarlar
5 Standart ölçüm araçlarını kullanmaya başlarlar
Zaman kavramının gelişmesi okul öncesi yıllarda başlamlaktadır Önce geçmiş şu an ve gelecek kavramları gelişir.daha sonra ise takvim ve saatlerin işlevlerini öğrenirler.
Ölçüm kavramı ile ilgili oyunlar.
KAÇ AVUÇ
Çocuklar güneşli havada bahçeye çıkarılır. İki kutu hazırlanır bunlardan bir tanesine kum doldurıulır. Çocuklardan sırasıyla kum dolu olna kutudan avuçlarıyla kumu alıp boş kutuya koymları istenir. Sonra çocuklara kumun kaç avuç geldiği sorulur.
KENDİ BOYUMUZU ÖLÇELİM
Ççocukların boyutlarına uygun birer kağıt alınır ve zemine serilir. Çocuklardan biri kağıdın üzerine uzanır ve diğer çocuk kalem ile işaretleyerek onun portresini çizer.daha sonra kalkarak adımlarıyla bu portreyi ölçer.
ZAMANI SIRALAYALIM
Öğretmen çoçuklara günün belirli saatlerini ifade edn olaylardan oluşan bir resim kümesi getirerek çocuklardan bunu zaman sırası işe dizmeleri istenebilir.
ÖNCE HANGİSİ BİTİRİR
Öğretmen sınıfa aynı genişlikte farklı uzunlakta kasilmiş kağıt parçaları getirir ve çocuklara bunların hangi yönlerden farklı veya benzer olduklarını sorar. Sonra çocuklara acaba kağıt cana varları bunlardan hangisini daha çabuk yer veya hangisini daha sonra bitirir.
TEKERLEME
Tekerleme
Pazar Pazar paz gelir,
Pazartesi tez gelir,
Salı sallanır gelir,
Çarşamba çullanır gelir,
Perşembe halim,canım
Cuma,Cumartesi halim
F) MEKANDA KONUM
Çok erken yaşlarda nesne takibi ile ortaya çokmaktadır. Yürüme ile mekanda gercek anlamda hakimiyet başlar Dört yaşında içinde-dışında açık-kapalı
dört yaş itibariyle altında-üstünde, yanında –önünde-arkasında, yakında-uzakta gibi mekansal kavramlar kazanılmaya başlar.
Mekanda konumla ilgili oyunlar
HANGİ BONCUK NEREDE
Öğretmen ipe dört farklı renkte boncuk dizer.ve cocuklara boncukların konumları ile ilgili çeşitli sorular sorar.
En sondaki boncuk hangi renk
Sarı boncuğun yanında hangi renk boncuk var
En başta hangi renk boncuk var
NEREDE
Öğretmen çocukları iki guruba ayırır.ve her guruba nesnelerin nerde olduğuna dair sorular sorar.kitap nerede bayalar nerede en çok doğru cevap veren gurup alkışlanır.
YERİ NERESİ
Öğretmen sınıfa çeşitli nesnelr getirir. Ve nesneler cocuklara verilir daha sonra çocuklara yer belirten bazı sözcükler söyleyerek ellerindeki nesneleri yerleştirmesini ister.bloğu masanın altına koy
HAYDİ KASABA İNŞA EDELİM
Proje calışması olarak kasabı inşa edilir
Kasabada bulunan binalar ve nesneler üzerine bir konuşma yapılır ve birlikte binaların maketi yapılır
Kasabanın binaları yerleştirilirken çocuklara çeşitli sorular sorulur.
Postaneyi nereye koyalım(hastanenin yanına)
Karakolu nereye yerleştirelim(okulun önüne)
Fabrikaları nereye yerleştirelim(pastanenin arkasına)
BİLMECE
Altında dört teker üstünde yük çeker
Ben giderim o gider üstümde tin tin eder ARABA
Altı mermer üstü mermer içinde bülbül öter AĞIZ
KAYNAKLAR
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE MATEMATİK EĞİTİMİ
YAŞARE AKTAŞ ARANS
OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞU VE MATEMATİK
NESLİHAN AVCI HALE DERE
FEN-DOĞA VE MATEMETİK UYGULAMLARI
MEZİYET ARI ,ELİF ÇELEBİ ÖNCÜ
OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK
Y.GÜVEN
Özellikle bebeklikten itibaren sağlanan zengin uyarıcılar beyin gelişimini desteklemekte bu sayede beceri gelişimi için uyarıcı sağlanmayan bebek ve çocuklara oranla daha erken olmaktadır.
MATEMATİKSEL KAVRAMLARIN GELİŞİMİ
Matematiksel kavramaların temeli bebeklikte atılmaktadır. Bebeklerin keşfetme ve yeni denemeler yapma isteği iki yaşından sonra yeni durumlarla başa çıkma sorunlara uygun çözüm yolu bulma olarak devam etmektedir. Bebeklikte nesne devamlılığının kazanılması kavram gelişimi ve neden sonuç ilişkilerinin temel olarak başladığını göstermektedir
JYaklaşık bir yaş civarında azlık çokluk ayırımı yapılabilir(Y.GÜVEN 1999)
J Bir iki yaş civarında eşleştirme davranışı görülmektedir.(METİN 1992)
JÜç dört yaşta geometrik şekillerin eşleştirilmesi,
Jİki üç yaşta büyük küçük
J üç yaşa doğru uzun kısa gibi kavramları öğrenip ayırt etmeketedir.
Jguruplama becerisi bir bir buçuk yaşta görülöeye başlanır.
Jiki yaş civarında sayısal teimleri sıklıkla kullanır ancak bu terimleri gerçek anlamında kullanmaz piagete göresayılar gercek anlamında somut işlemler döneminde kullanılmaya başlanır.
Jdört beş yaş civarında biredn ona karda ezbere sayabilir.
Jbeş altı yaşalarda birdem yirmiye kadar anlamını bilerek sayarlar,bir grup nesneyi büyüklüğüne göre sıralayabilir,yarım ve bütünü gösterir ,en az en çok bir kaço bir çoğu hepsi hiçbiri gibi niceliklerle ilgili terimlerinin amlamını bilir(METİN 1992)
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE MATEMATİK EĞİTİMİNE AİT HEDEFLER
Hedef:Gözlem yapabilme
• Hedef:Verilen nesneleri durum olay sayı yada sözcükleri hatırlayabilme
• Hedef;Verilen nesne durumo olay yada varlıları çeşitli özelliklere eşleştirme,gruplayabilme, sırlayabilme
• Hedef: Verilen nesneleri sayabilme
• Hedef:Tek basamaklı sayılarla basit toplama ve çıkarma işlemleri yapabilme
Hedef: Günlük yaşamda belli başlı sembolleri tanyabilme
• Hedef: Mekanda konum kavramaları ile ilgili verilen yönergeleri uyguluyabilme
• Hedef;Zamanla ilgili bazı kavramlar ile ilgili belirli etkinlikler arası ilişki kurabilme
• Hedef; Belli durumla ilgili neden sonuc ilişkisi kurma
• Hedef:Verilen problem durumunu çözme
OKUL ÖNCESİ MATEMATİK BECERİLERİ
A) MATEMATİKSEL DÜŞÜNCE
Okul öncesi matematiğinde mantıksal ve matematiksel düşüncenin düşüncebin desteklenmesi programın en önmeli parcasını oluşturmaktadır.bu kapsamda evde ve okulda cocuğun matematik dilini kullnması teşvik edilmelidir.
JMatematik köşesi hazırlanabilir(saat,terazi,tartı,termometre,çeşitli yapbozlar, ölçüm aletleri,oyuncak paralar,abaküs,resimler magazinler,fotoğraf albümleri bu köşeye konabilir.)
JFen ve doğa etkinliklerinde bir doğa gezisi sonrasında çocuktan topladığı bitkileri taşları böcekleri yaprakları ve canlı cansız bütün nesneleri karşılaştırması yada sınıflaması istenebilir.
J Sanat etkinliği olarak kesme yapıştırma yaparken öğretmen çocuklaradn kağıt boyutlarını karşılaştırmalarını daha sonrad büyükten küçüğe doğru sıralamalarını yada boyama çalışmalarında kalemlerini renklerine göre sınıflamalarını isteyebilir
J Anadil etkinliklerinde ise çocuk hikayede kuşların bulutların üstünde balıkların denizin altında yüzdüğünü anlatırken öğretmen üzerinde ve altında kavramları ile ilgili sorular sorarak çocukların uzaysal algı ile ilgili bilgilerini pekiştirmede yardımcı olabilir
B) ŞEKİL (GEOMETRİ)
Bebekler doğduktan itibaren çeşitli şekillerle karşı karşıyadırlar.İşlem öncesi dönemin sonunda çocuklara temel geometrik şekillerin isimlerini öğrenirler.Bu dönemde çocuklar önce daire kare ve üçgeni daha sonrada dikdörtgen ve elipsi öğrenirler.ancak bazı şekilleri birbirine karıştırabilirler.
Şekil kavramlarıyla ilgili oyunlar;
ŞEKİLLERİNE GÖRE KESELİM
Öğretmen çocuklara daha önce fen dersinde hazırlanan keki masanın üzerine koyar ve kek dilimlerini farklı şekillerde keser ve her şekil dilimi için masya bir tabak koyar. Sonra üçgen şekilde kestiği dilimi alır ve çocuklara bu kekin şeklini sorar daha sonra aynı işlemi diğer şekiller içinde tekrarlar .böylece her şekli cocuğa göstererek ismin ve hangi tabağa konmasını sorarak çocuktan kek dilimlerini şekillerine göre gruplamasını ister
GEOMETRİK ŞEKİLLER OLUŞTURALIM
Öğretmen çocukları bir kac gruba ayırır.müziği durduğunde söylediği geometrik şekli oluşturmalrını isterçocuklar ele ele tuştur ve müzik başaltılırçocuklar müzik eşliğinde dans etmeye başlarlar.öğretmen müziğiğ kapatır ve kare der çocuklar kare şeklini oluştururlar.ve oyun böylece devam eder.
SENCE NEDİR
Öğretmen içinde çeşitli geometrik şekiller bulunan bir blok sepeti hazırlar sırası ile çocukların gözlerini eşarp ile bağlar ve sepetten bir blok almasın ve dokunarak bu bloğun şeklini bulamasını ister oyun bu şekilde dewam eder
YER KAPMACA
Çocuklar çember şeklinde yere oturular bir çocuk ebe seçilir ve geri kalan çocuklar sırası ile üçgen daire kare dikdörtgen diye isimlendirilir ve çocukların önlerine bu şeikllerin olduğu birer karton tuturulur.öğretmen kare dediğnde tüm kareler yer değiştirir. Bu sırad ebe olan cocuk yer değiştiren cocuklardan birini yerini kapamay çalışır.eğer kapasa ayakta kalan çocuk ebe olur.oyun bu şekilde dewam eder.
ŞEKİLLERDE BULUŞALIM
Öğretmen basabilecekleri büyüklükte kartondan geometrik şekiller hazırlar ve yere karışık şekilde yerleştirerek yürüyüş yolu hazırlar. Yolun sonunuda içinde geometrik şekillerin olduğu bir torba konur. Öğretmen yolun basındaki çocuğa çeşitli yönergeler verir(kareye bas üçgene bas) çocuk yolun sonuna geldiğinde toarbadan bir şekıl çeker ve adını söyler.
BİLMECE
Evin çatısıyım,çadırın kapısıyım,denizdeki yelkenim,bilin bakalım ben kimim,üç kenarım var benim üç tane sivri köşem haydi haydi çocuklar bilin bakalım ben kimim
TEKERLEME
• KARE; Ben kareyim kare, dört köşeye sahibim, aynıdır her bir kenarım,yemek masasının üstüne çok benzerim
• DİKDÖTGEN; Benim adım dikdörtgen,kareye hiç benzemem,iki kısa iki uzun kenarım var kapınızın aynısıyım
C) SAYILAR
Çocuklarda sayı gelişimi sayısal farklılıklara dikkat etme çok ve azı ayırt etme yetişkini taklit ederek sayma ezbere sayma eşleme şeklinde sayma ve son olarak nesneyi sayarak kaç tane olduğunu söyleme şeklinde gelişim göstermektedir. Piagete göre çocuklar somut işlemler dönemine varıncaya sayıları anlmalı kullanmazlarYani korunum kavramı gelişmeden sayı kavramı tam olarak gelişmiş olmaz Ayrıca varlıkları birebir eşleştirme yeteneğinin kazanılmasıda sayı kavramını gelişiminde önemlidir
Sayı kavramı ile ilgili oyunlar
BAYRAK YAKALAMA OYUNU
Öğretmen bahçedeki iki ağaç arasına bir ip gerer ve ipin üzerine birden ona kadar sayıları asar. Çocukları iki gruba ayırır ve arka arkaya sıraya girmelerini ister. Öğretmen bir satı söyler iki grubun başındaki çocuklar koşar ve o sayıaya dokunur.
İlk dokunan taraf puan alır.
SIRASI İLE RAKAMLARA BASMA
Öğretmen çocukların ayakları sığabilecek büyüklükte kartonlar keser ve üzerine rakamlar yazar. Daha sonra bunları rakam sırasına göre çocukların adımları işe yetişebilecekleri uzaklıklarda yere rastgele bıarkır. Çocukların sırası ile bu rakamlara basarak karşıya gecerek rakamların isimlerini söylemelerini ister.
RAKAM SAKLAMA
Önceden hazırlanmış sayı kartları çocuklara gösterilir ve sayıların isimlerini söylemeleri istenir.sonra bir ebe seçilir ve sınıftan çıkarılır. Rakam kartlarından biri saklanır ve ebe çağırılır çocuk saklanan kartı ararken diğer çocuklar karta yaklaştıkça yüksek sesle uzaklaştıkça alçak sesle rakamı söylerler. Çocuk rakamı bulunca diğer arkadaşları tarafından alkışlanır ve oyun böyle sürüp gider.
LABUT DEWİRME
Yere bir sıra halinde on tabut dizilir.tahataya birden ona kadar rakamlar yazılır.
Çocuklar iki gruba ayrılır ve gruplar sırasıyla bir topla labutları devirir. Grup kaç labut devirmişse tahtaya o rakamın altına kendi sembolini çizer an çok labut dewiren grup kazanmış olur.
SALINA SALINA SAYALIM
Öğretmen çocukları beşerli guruplara ayırır ve yavaş yavaş sallanmalarnı söyler. Adını söylediği çocuğun yere düşmesini söyler. Çocuk yere düştükten sonra öğretmen ayakta kaç kişi kaldı diye sorar ve bütünsınıfın ceavp vermsini bekler.
Ayaktaki bütün çocuklar yere düşene kadr oyun dewam eder.
BİLMECE
Ne elma ne vişne,hani ortada nesne,şimdi herkes, bu sayıyı bilse ( 0 )
TEKERLEME
Bir iki üç,söylemesi güç,sana verdim bir elma,adını koydum fatma,hop hop hop,bir büyük altın top
Parmak oyunu
İki ayağım var(ayaklar yere vurulur)
İki kulağım var(kulaklar elle tutulur)
Birde burnum var(burna dokunur)
İki kolum var(kollar yana açılırve sallanır)
İki gözüm(gözler parmakla gösterilir)
Birda ağzım var(ağız gösterilir
D) İŞLEMLER
İşlem kavramının gelişmesi sayma becerisinin kazanılmasına pareleldir. Önce basit toplama işlemi daha sonra çıkarma işlemi becerisi gelişir. İşlemler öğretilirken çocuğa somut yaşantılar ve başlangıç olarak gerçek nesneler sunulmalıdır. Çocuklardan sayı sembolleriyle ve zihinden toplama işlemi yapması beklenmemelidir.
İşlemlerle ilgili oyunlar
TOMBALA ÇEKELİM
Küçük küpler üzerine rakamlar yazılır ve bir torbaya konur. Her çocuk sırası ile bir küp çeker üzerindeki rakamı okur. İkinci çocukta aynısını yapar. öğretmen somut nesneler kullanarak torbadan çekilen bu iki sayıyı çocukların toplamasını ve çıkarmasını ister ve cevaplandıktan sonra küpler tekar torbaya atlır ve youn devam eder.
TAVŞAN KAÇ HAVUÇ YEDİ.
Öğretmen sınıftaki çocuklardan birini tavşan seçer. Daha sonra sınıfta havuç olmak isteyen uzun çocuklardan altı tane seçer ve sınırları önceden belirili bir alan içerisine yerleştirir. Diğer çocuklar el ele tuştur ve havuçlar bu çitin pratsına gecerlerçit oluşturan çocuklar tavşanını içeri girmesini önlemek için sürekli hareket ederler.tavşan bi şeklede içeri girer ve havuçlardan birini alır öğretmen bahçede altı havuç vardı………… sının tavşan yedi kaç havuç kaldı diye sorar
PARAŞÜT OYUNU
Çocuklar iki ayrı guruba ayrılır ve yere on tane çizilir bu daireler üzerine rakamlar yazılaır ve o rakamlar kadar üzerine nesne yerleştirilir. Çocuklar daireinin karsına uzak bir mesafeye otururlar. Her grup yaptıkları kağıt uçakları bu daireler isabet ettirmeye çalışırlar. Bu şekilde uçak hangi daireye düşerse oradaki rakam okunur ve içiresindeki nesneler alınır en çok nesne toplayan grup galip olur.
TEKERLEME
Bir bir daha iki
,benim adım tilki
,iki iki daha dört
,üşüdüm üstümü ört,
bu pastanenin adı markiz
,sekiz dokuz on,
gök yüzü rengarek balon
ŞİİR ; İŞLEMLER
Çıkarırsan üçten ikiyi
Bulursun ilk sayı olan biri
Bir artı bir eder iki
Pek çok severim matematiği
İkiye bir eklersen olur üç
Çarpma yapmak benim için çok güç
E) ÖLÇÜM YAPMA
Ölçüm yapamada beş aşama mevcuttur
1 Oyun aşaması;yetişkinler taklit ederler
3 Standart olmayan ölçü araçları ve birimleri kullanırlar
4 Somut işlemler dönemi;standart ölçüm birimlerini gerekliliğini kavrarlar
5 Standart ölçüm araçlarını kullanmaya başlarlar
Zaman kavramının gelişmesi okul öncesi yıllarda başlamlaktadır Önce geçmiş şu an ve gelecek kavramları gelişir.daha sonra ise takvim ve saatlerin işlevlerini öğrenirler.
Ölçüm kavramı ile ilgili oyunlar.
KAÇ AVUÇ
Çocuklar güneşli havada bahçeye çıkarılır. İki kutu hazırlanır bunlardan bir tanesine kum doldurıulır. Çocuklardan sırasıyla kum dolu olna kutudan avuçlarıyla kumu alıp boş kutuya koymları istenir. Sonra çocuklara kumun kaç avuç geldiği sorulur.
KENDİ BOYUMUZU ÖLÇELİM
Ççocukların boyutlarına uygun birer kağıt alınır ve zemine serilir. Çocuklardan biri kağıdın üzerine uzanır ve diğer çocuk kalem ile işaretleyerek onun portresini çizer.daha sonra kalkarak adımlarıyla bu portreyi ölçer.
ZAMANI SIRALAYALIM
Öğretmen çoçuklara günün belirli saatlerini ifade edn olaylardan oluşan bir resim kümesi getirerek çocuklardan bunu zaman sırası işe dizmeleri istenebilir.
ÖNCE HANGİSİ BİTİRİR
Öğretmen sınıfa aynı genişlikte farklı uzunlakta kasilmiş kağıt parçaları getirir ve çocuklara bunların hangi yönlerden farklı veya benzer olduklarını sorar. Sonra çocuklara acaba kağıt cana varları bunlardan hangisini daha çabuk yer veya hangisini daha sonra bitirir.
TEKERLEME
Tekerleme
Pazar Pazar paz gelir,
Pazartesi tez gelir,
Salı sallanır gelir,
Çarşamba çullanır gelir,
Perşembe halim,canım
Cuma,Cumartesi halim
F) MEKANDA KONUM
Çok erken yaşlarda nesne takibi ile ortaya çokmaktadır. Yürüme ile mekanda gercek anlamda hakimiyet başlar Dört yaşında içinde-dışında açık-kapalı
dört yaş itibariyle altında-üstünde, yanında –önünde-arkasında, yakında-uzakta gibi mekansal kavramlar kazanılmaya başlar.
Mekanda konumla ilgili oyunlar
HANGİ BONCUK NEREDE
Öğretmen ipe dört farklı renkte boncuk dizer.ve cocuklara boncukların konumları ile ilgili çeşitli sorular sorar.
En sondaki boncuk hangi renk
Sarı boncuğun yanında hangi renk boncuk var
En başta hangi renk boncuk var
NEREDE
Öğretmen çocukları iki guruba ayırır.ve her guruba nesnelerin nerde olduğuna dair sorular sorar.kitap nerede bayalar nerede en çok doğru cevap veren gurup alkışlanır.
YERİ NERESİ
Öğretmen sınıfa çeşitli nesnelr getirir. Ve nesneler cocuklara verilir daha sonra çocuklara yer belirten bazı sözcükler söyleyerek ellerindeki nesneleri yerleştirmesini ister.bloğu masanın altına koy
HAYDİ KASABA İNŞA EDELİM
Proje calışması olarak kasabı inşa edilir
Kasabada bulunan binalar ve nesneler üzerine bir konuşma yapılır ve birlikte binaların maketi yapılır
Kasabanın binaları yerleştirilirken çocuklara çeşitli sorular sorulur.
Postaneyi nereye koyalım(hastanenin yanına)
Karakolu nereye yerleştirelim(okulun önüne)
Fabrikaları nereye yerleştirelim(pastanenin arkasına)
BİLMECE
Altında dört teker üstünde yük çeker
Ben giderim o gider üstümde tin tin eder ARABA
Altı mermer üstü mermer içinde bülbül öter AĞIZ
KAYNAKLAR
OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE MATEMATİK EĞİTİMİ
YAŞARE AKTAŞ ARANS
OKUL ÖNCESİ ÇOCUĞU VE MATEMATİK
NESLİHAN AVCI HALE DERE
FEN-DOĞA VE MATEMETİK UYGULAMLARI
MEZİYET ARI ,ELİF ÇELEBİ ÖNCÜ
OKUL ÖNCESİNDE MATEMATİK
Y.GÜVEN
