Amatör Balıkçılık
Tarih boyunca insanlar için önemli geçim kaynaklarından biri olan balıkçılık, 17. yüzyılda değişik malzemelerin kullanılmaya başlanmasıyla büyük bir gelişme kaydetmiştir. Bugün balıkçılıkta çok çeşitli malzemeler ve balık yakalama teknikleri kullanılmaktadır. Balıkçılık bir geçim kaynağı olmasının yanı sıra, doğayla içiçe yapılan dinlendirici bir hobidir. Balıkçılık amatör olarak yapılsa bile, bazı temel noktalar ve malzemeler bilinirse hem daha zevkli hem de daha kolay yapılabilir. Ancak kolaylaştırıcı yöntemleri olsa da balıkçılık sabır gerektirir. Balıkçılık kullanılan malzemelere göre; olta , ağ ve zıpkın balıkçılığı olmak üzere 3 gruba ayrılmaktadır.
1- Ağ balıkçılığı : Profesyonel olarak, yani gelir elde etmek amacıyla, yapılan balıkçılık türüdür.
2- Zıpkın balıkçılığı : Hobi olarak yapılan bir balıkçılık türüdür. Zorluğu dolayısıyla, daha çok dalış sporlarıyla ilgilenen kişiler zıpkın balıkçılığını tercih etmektedirler.
3- Olta balıkçılığı : Balıkçılıkla hobi olarak uğraşan insanların çoğu ise olta balıkçılığını tercih etmektedirler; çünkü olta balıkçılığı diğer balıkçılık türlerine göre hem daha kolay hem de daha ucuzdur. Olta balıkçılığı, olta takımlarının kullanım şekline göre tekneden ya da kıyıdan yapılmaktadır.
Olta balıkçılığında kullanılan malzemeler:
Misina: Olta iplerine verilen genel addır. Misina ipleri günümüzde naylondan yapılmaktadır. Balık avlarken kullanılacak misinanın kalınlığı; avlanmak istenilen balığın büyüklüğüne ve türüne göre belirlenmelidir. Çoğunlukla küçük balıklar için ince misinalar, büyük balıklar için ise daha kalın misinalar tercih edilir. Fakat bazı büyük balıkların avında, balıkların misinayı farketmemesi amacıyla ince misina da tercih edilebilir.
Mantar: Misinanın sarıldığı, mantardan yapılan, dikdörtgen şeklindeki malzemedir. Oltanın kolay ve rahat kulanılabilmesini sağlar. Ancak bunun için mantarın, misinanın uzunluğu ile doğru orantılı olması gerekmektedir; misina ne kadar uzun olursa mantar da ona göre büyük olmalıdır. Olta takımının üzerindeki iğnelerin mantara saplanarak muhafaza edilebilmesi de mantarın diğer bir avantajıdır.
Beden: Olta takımında, ağırlık ile olta ipi arasındaki tek parçalık iptir. Dişli balıklar avlanırken balığın ‘beden’i keserek kaçmasını engellemek için çelikten yapılmış bedenler kullanılır.
Köstek: Bedenle iğne arasındaki misinadır. Uzunluğu, oltayı kullanacak kişiye bağlıdır. İstenilen boyda bağlanabilir; ancak çok da uzun olmamalıdır.
Fırdöndü: Misina av sırasında çeşitli nedenlerden dolayı kendi ekseni etrafında döner. Bu dönme en fazla ‘beden’ kısmında olduğundan dolayı ‘beden’den oltaya geçiş kısmında ‘fırdöndü’ kullanılır. Fırdöndüler genellikle pirinçten yapılmaktadır.
İskandil (kurşun): Oltanın dibe batmasını sağlayan ve genellikle kurşundan yapılan olta malzemesidir. Kurşundan yapıldığı için halk arasında ‘kurşun’ olarak adlandırılır. İskandil derinlikle doğru orantılı olarak kullanılır; derinlik arttıkça iskandilin ağırlığı da artmalıdır. Fakat balık avlanan yerin zemini kayalık ise, derinlik ne kadar olursa olsun, oltanın kayalara takılmasını engellemek amacıyla yaprak (hafif) kurşun kullanılmalıdır. İskandil, gerekli halllerde çok daha çabuk değiştirilebilmek amacıyla oltanın en ucuna bağlanır.
Şamandıra: Yüzey balıklarını yakalarken oltanın dibe batmasını engellemek amacıyla kullanılan malzemelerdir. Adi şamandıra (gündüzleri kullanılır), ışıklı şamandıra ve sesli şamandıra olmak üzere 3 değişik çeşidi vardır.
Zoka: Genellikle dişli balıkları avlarken kullanılan, sapına kurşun dökülmüş iğnelerdir. Tuzlu suda avlanırken, balıkların ilgisini çekmek amacıyla, civayla kaplanmış zokalar tercih edilir. Tatlı suda ise normal zokalar kullanılmaktadır.
Çarpma: Genellikle balığın çok olduğu yerlerde kullanılan, üç iğneden oluşan ve denizcilikte kullanılan çapaya benzeyen bir malzemedir. Çarpma, tekneden veya dik kıyılardan balığın çok olduğu bölgeye doğru sallandırılır. Balıklar çarpmanın üst kısmından geçerken, çarpma hızla çekilerek balıklar yakalanır.
Olta balıkçılığında kullanılan yapay yemler:
Kaşık: Metalden yapılan yapay yem çeşididir. Amaç balıkların dikkatini çekmek ve kaşığa saldırmalarını sağlamaktır. Kaşığa saldıran balıklar kaşığın ucundaki iğnelere takılarak yakalanmaktadır. Genellikle parlak gümüş veya renkli metalden yapılırlar. Sabit ve döner gövdeli olmak üzere iki tip kaşık bulunmaktadır.
Plastik yem : Genellikle tatlı suda kullanılan bir yapay yem çeşididir. Amaç, kaşıkta olduğu gibi, balığın dikkatini çekerek yeme saldırmasını sağlamak ve balığı yakalamaktır. Solucan, sülük ve yavru balık gibi değişik şekillerde plastik yem çeşitleri bulunmaktadır.
Yapay balık: Ağaç veya plastikten yapılan, hem deniz hem de tatlı su balıkçılığında kullanılan, yapay yem çeşididir. Dalan, yüzen, dengelenmiş, su üstünden gelen, titreşip ses çıkartan, parçalı gibi birçok çeşidine rastlamak mümkündür
Tarih boyunca insanlar için önemli geçim kaynaklarından biri olan balıkçılık, 17. yüzyılda değişik malzemelerin kullanılmaya başlanmasıyla büyük bir gelişme kaydetmiştir. Bugün balıkçılıkta çok çeşitli malzemeler ve balık yakalama teknikleri kullanılmaktadır. Balıkçılık bir geçim kaynağı olmasının yanı sıra, doğayla içiçe yapılan dinlendirici bir hobidir. Balıkçılık amatör olarak yapılsa bile, bazı temel noktalar ve malzemeler bilinirse hem daha zevkli hem de daha kolay yapılabilir. Ancak kolaylaştırıcı yöntemleri olsa da balıkçılık sabır gerektirir. Balıkçılık kullanılan malzemelere göre; olta , ağ ve zıpkın balıkçılığı olmak üzere 3 gruba ayrılmaktadır.
1- Ağ balıkçılığı : Profesyonel olarak, yani gelir elde etmek amacıyla, yapılan balıkçılık türüdür.
2- Zıpkın balıkçılığı : Hobi olarak yapılan bir balıkçılık türüdür. Zorluğu dolayısıyla, daha çok dalış sporlarıyla ilgilenen kişiler zıpkın balıkçılığını tercih etmektedirler.
3- Olta balıkçılığı : Balıkçılıkla hobi olarak uğraşan insanların çoğu ise olta balıkçılığını tercih etmektedirler; çünkü olta balıkçılığı diğer balıkçılık türlerine göre hem daha kolay hem de daha ucuzdur. Olta balıkçılığı, olta takımlarının kullanım şekline göre tekneden ya da kıyıdan yapılmaktadır.
Olta balıkçılığında kullanılan malzemeler:
Misina: Olta iplerine verilen genel addır. Misina ipleri günümüzde naylondan yapılmaktadır. Balık avlarken kullanılacak misinanın kalınlığı; avlanmak istenilen balığın büyüklüğüne ve türüne göre belirlenmelidir. Çoğunlukla küçük balıklar için ince misinalar, büyük balıklar için ise daha kalın misinalar tercih edilir. Fakat bazı büyük balıkların avında, balıkların misinayı farketmemesi amacıyla ince misina da tercih edilebilir.
Mantar: Misinanın sarıldığı, mantardan yapılan, dikdörtgen şeklindeki malzemedir. Oltanın kolay ve rahat kulanılabilmesini sağlar. Ancak bunun için mantarın, misinanın uzunluğu ile doğru orantılı olması gerekmektedir; misina ne kadar uzun olursa mantar da ona göre büyük olmalıdır. Olta takımının üzerindeki iğnelerin mantara saplanarak muhafaza edilebilmesi de mantarın diğer bir avantajıdır.
Beden: Olta takımında, ağırlık ile olta ipi arasındaki tek parçalık iptir. Dişli balıklar avlanırken balığın ‘beden’i keserek kaçmasını engellemek için çelikten yapılmış bedenler kullanılır.
Köstek: Bedenle iğne arasındaki misinadır. Uzunluğu, oltayı kullanacak kişiye bağlıdır. İstenilen boyda bağlanabilir; ancak çok da uzun olmamalıdır.
Fırdöndü: Misina av sırasında çeşitli nedenlerden dolayı kendi ekseni etrafında döner. Bu dönme en fazla ‘beden’ kısmında olduğundan dolayı ‘beden’den oltaya geçiş kısmında ‘fırdöndü’ kullanılır. Fırdöndüler genellikle pirinçten yapılmaktadır.
İskandil (kurşun): Oltanın dibe batmasını sağlayan ve genellikle kurşundan yapılan olta malzemesidir. Kurşundan yapıldığı için halk arasında ‘kurşun’ olarak adlandırılır. İskandil derinlikle doğru orantılı olarak kullanılır; derinlik arttıkça iskandilin ağırlığı da artmalıdır. Fakat balık avlanan yerin zemini kayalık ise, derinlik ne kadar olursa olsun, oltanın kayalara takılmasını engellemek amacıyla yaprak (hafif) kurşun kullanılmalıdır. İskandil, gerekli halllerde çok daha çabuk değiştirilebilmek amacıyla oltanın en ucuna bağlanır.
Şamandıra: Yüzey balıklarını yakalarken oltanın dibe batmasını engellemek amacıyla kullanılan malzemelerdir. Adi şamandıra (gündüzleri kullanılır), ışıklı şamandıra ve sesli şamandıra olmak üzere 3 değişik çeşidi vardır.
Zoka: Genellikle dişli balıkları avlarken kullanılan, sapına kurşun dökülmüş iğnelerdir. Tuzlu suda avlanırken, balıkların ilgisini çekmek amacıyla, civayla kaplanmış zokalar tercih edilir. Tatlı suda ise normal zokalar kullanılmaktadır.
Çarpma: Genellikle balığın çok olduğu yerlerde kullanılan, üç iğneden oluşan ve denizcilikte kullanılan çapaya benzeyen bir malzemedir. Çarpma, tekneden veya dik kıyılardan balığın çok olduğu bölgeye doğru sallandırılır. Balıklar çarpmanın üst kısmından geçerken, çarpma hızla çekilerek balıklar yakalanır.
Olta balıkçılığında kullanılan yapay yemler:
Kaşık: Metalden yapılan yapay yem çeşididir. Amaç balıkların dikkatini çekmek ve kaşığa saldırmalarını sağlamaktır. Kaşığa saldıran balıklar kaşığın ucundaki iğnelere takılarak yakalanmaktadır. Genellikle parlak gümüş veya renkli metalden yapılırlar. Sabit ve döner gövdeli olmak üzere iki tip kaşık bulunmaktadır.
Plastik yem : Genellikle tatlı suda kullanılan bir yapay yem çeşididir. Amaç, kaşıkta olduğu gibi, balığın dikkatini çekerek yeme saldırmasını sağlamak ve balığı yakalamaktır. Solucan, sülük ve yavru balık gibi değişik şekillerde plastik yem çeşitleri bulunmaktadır.
Yapay balık: Ağaç veya plastikten yapılan, hem deniz hem de tatlı su balıkçılığında kullanılan, yapay yem çeşididir. Dalan, yüzen, dengelenmiş, su üstünden gelen, titreşip ses çıkartan, parçalı gibi birçok çeşidine rastlamak mümkündür
