Akü nedir?
Akü enerji depolama kaynağıdır.Aküler, elektrik enerjisini kimyasal enerji halinde depo eder ve devrelerine elektrikli alıcılar bağlandığı zaman bu kimyasal enerjiyi tekrar elektrik enerjisine dönüştürür.
Akünün kapasitesi nedir?
Birimi amper-saat (Ah) olarak tanımlanır. Akünün kapasitesi aktif maddelerin ağırlıkları ile ilgilidir. Aktif madde ise elektriğin miktarıdır. Kapasite, akünün 20 saat sürede verebileceği akım miktarıdır.
Akünün nominal voltaj nedir?
Araç akülerinde bir hücrenin nominal voltajı bazı standartlara göre belirlenmiştir. Bir akünün nominal voltajı, her bir hücrenin nominal voltajı ile hücre sayısının çarpılması ile elde edilir. Araç akülerinin standartlaştırılmış nominal voltaj 12 Volt'tur.
Akü ömrü nelere bağlıdır?
Akü ömrünü belirleyen temel parametreler; akünün bakımı, aracın kullanıldığı iklim koşulları, aracın sürüldüğü kilometre aralığı, kullanım sıklığı ve araca ek tüketicilerin ilave edilmesi gibi unsurlardır.
Aracın kullanılma koşulu akü ömrünü etkileyen temel durumdur. Sürekli kısa kilometre sürülen araçlarda akü ömrü daha kısa olabilmektedir. Çünkü aracın ilk hareketi esnasında aküden oldukça yüksek bir akım çekilmekte…
Otomobilin soğuk ortamda uzun süre bekletilmesi de akü ömrünü etkileyebilir. Otomobil uzun bir süre için soğuk bir ortamda kalacak ise, donmasını önlemek için aküyü sökünüz ve daha sıcak bir ortamda saklayınız. Donmuş bir aküyü şarj etmeye kalkışmayınız. Önce normal haline dönmesini bekleyiniz, aksi takdirde patlama tehlikesi vardır. Eğer akü donmuş ise, içindeki elemanlarda kopukluklar olmadığından ve gövdesinin çatlamadığından emin olunuz.
Bir diğer konu da aracın uzun süre çalıştırılmaması durumu. Şayet araç bir aydan daha fazla bir süre kullanılmadığında akülerin kullanım ömürlerinin uzun olmasını sağlamak için; eğer aküler araç içinde kalacaksa eksi kutup başı sökülmelidir. Sıvı seviyesi kontrol edilmelidir. Eksikse azami asit seviyesi işaretine kadar saf su ilave edilmelidir (bakım gerektiren akü tiplerinde). Az bakım gerektiren akülerde (maintenance-free battery) aküye su eklemenize gerek yoktur. 20 °C’lik bir çevre sıcaklığında akünün kendiliğinden deşarj oranı, günlük olarak nominal kapasitenin % 0.2’si kadardır. İyice deşarjı engellemek için asit yoğunluğu düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. Asit yoğunluğu 1,21 kg/l’nin altında ise aküler şarja bağlanmalıdır. Şarj akımı olarak kapasitenin 1/10’u tavsiye edilir. İyice deşarj olan aküler kurşun sülfat oluştururlar.
Akü ömrünü belirleyen bir başka koşulda araca yardımcı elektriksel aksesuarların takılmasıdır. Otomobilinize, sürekli elektrik çeken alarm sistemleri, cep telefonu otomobil kiti, uydu fonksiyonlu hırsızlık önleme sistemli radyo navigatör gibi ilave aksesuarlar takmak isterseniz; bir yetkili servise gidiniz. Buradaki uzman personel, size aksesuar serisinden en uygun aksesuarları önermenin yanı sıra, otomobilin elektrik sisteminin yeterli olup olmadığını kontrol edecek veya daha yüksek kapasitede bir akünün monte edilmesinin gerekip gerekmediğini de belirleyecektir. Bu sistemler, kontak anahtarı yerinden çıkartıldığında da (otomobil park halinde) aküden akım çekmekte ve aküyü yavaş yavaş boşaltabilmektedirler.
Sonuç olarak akü ömrünü belirleyen ana parametrenin akünün kullanıldığı süre ve kilometre değil, aracın kullanılma koşulu olduğu bilinmelidir.
Aküde gaz oluşum voltajı nedir?
Gaz oluşum voltajı, akünün üzerinde gaz çıkışının belirgin şekilde başladığı andır. Gaz çıkışı, kutup voltajı 14.4 V (2.4 V hücre voltajı) olduğunda durmaktadır.
Akülerin soğuğa dayanıklılık kontrolü nedir ve nasıl test edilir?
Herhangi bir akü tipine bağlı olarak, soğuk hava şartlarındaki marşta yüksek elektrik sarfiyatının tespiti yapılmaktadır.
EN ve DIN'e göre soğuk test elektriği: Soğuk test elektriği, EN ve DIN'e uygun olarak, soğuk havalarda ve belirtilen deşarj koşullarında marş davranışını tespit etmeye yarayan, iki akü türü için düzenlenmiş yüksek deşarj elektriği gücüdür. Bunlar, EN veya eski DIN standartlarına dayanmaktadır. Akülerde iki çeşit soğuk test elektriği verilir. Örneğin 60 Ah'lik bir aküde: 480 A EN ve 280 A DIN. Bu iki farklı akım uzunluğunun, öngörülen akü elektriğinin altına inilmeden aküden verilebilmesi gerekmektedir.
Nominal değerler: DIN 40729 ve DIN 72311'e göre voltajın, kapasitenin, asit seviyesinin, yoğunluğun, sıcaklığın vs. belirlenmiş değerleridir, örneğin;
Bir kurşun akünün nominal voltajı: Sırayla açılan hücrelerin (örn.;12 Volt aküde 6 hücre) sayısından ve kurşun hücrelerin (2.0 V) nominal geriliminden meydana gelen üründür.
Nominal kapasite: Ait olduğu nominal akım (elektrolitlerin nominal sıcaklığı, nominal yoğunluğu ve nominal seviyesi) ile bir akünün 20 saatlik deşarjında, deşarj bitim voltajının altına düşmeden verebileceği kapasitedir.
Akü enerji depolama kaynağıdır.Aküler, elektrik enerjisini kimyasal enerji halinde depo eder ve devrelerine elektrikli alıcılar bağlandığı zaman bu kimyasal enerjiyi tekrar elektrik enerjisine dönüştürür.
Akünün kapasitesi nedir?
Birimi amper-saat (Ah) olarak tanımlanır. Akünün kapasitesi aktif maddelerin ağırlıkları ile ilgilidir. Aktif madde ise elektriğin miktarıdır. Kapasite, akünün 20 saat sürede verebileceği akım miktarıdır.
Akünün nominal voltaj nedir?
Araç akülerinde bir hücrenin nominal voltajı bazı standartlara göre belirlenmiştir. Bir akünün nominal voltajı, her bir hücrenin nominal voltajı ile hücre sayısının çarpılması ile elde edilir. Araç akülerinin standartlaştırılmış nominal voltaj 12 Volt'tur.
Akü ömrü nelere bağlıdır?
Akü ömrünü belirleyen temel parametreler; akünün bakımı, aracın kullanıldığı iklim koşulları, aracın sürüldüğü kilometre aralığı, kullanım sıklığı ve araca ek tüketicilerin ilave edilmesi gibi unsurlardır.
Aracın kullanılma koşulu akü ömrünü etkileyen temel durumdur. Sürekli kısa kilometre sürülen araçlarda akü ömrü daha kısa olabilmektedir. Çünkü aracın ilk hareketi esnasında aküden oldukça yüksek bir akım çekilmekte…
Otomobilin soğuk ortamda uzun süre bekletilmesi de akü ömrünü etkileyebilir. Otomobil uzun bir süre için soğuk bir ortamda kalacak ise, donmasını önlemek için aküyü sökünüz ve daha sıcak bir ortamda saklayınız. Donmuş bir aküyü şarj etmeye kalkışmayınız. Önce normal haline dönmesini bekleyiniz, aksi takdirde patlama tehlikesi vardır. Eğer akü donmuş ise, içindeki elemanlarda kopukluklar olmadığından ve gövdesinin çatlamadığından emin olunuz.
Bir diğer konu da aracın uzun süre çalıştırılmaması durumu. Şayet araç bir aydan daha fazla bir süre kullanılmadığında akülerin kullanım ömürlerinin uzun olmasını sağlamak için; eğer aküler araç içinde kalacaksa eksi kutup başı sökülmelidir. Sıvı seviyesi kontrol edilmelidir. Eksikse azami asit seviyesi işaretine kadar saf su ilave edilmelidir (bakım gerektiren akü tiplerinde). Az bakım gerektiren akülerde (maintenance-free battery) aküye su eklemenize gerek yoktur. 20 °C’lik bir çevre sıcaklığında akünün kendiliğinden deşarj oranı, günlük olarak nominal kapasitenin % 0.2’si kadardır. İyice deşarjı engellemek için asit yoğunluğu düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. Asit yoğunluğu 1,21 kg/l’nin altında ise aküler şarja bağlanmalıdır. Şarj akımı olarak kapasitenin 1/10’u tavsiye edilir. İyice deşarj olan aküler kurşun sülfat oluştururlar.
Akü ömrünü belirleyen bir başka koşulda araca yardımcı elektriksel aksesuarların takılmasıdır. Otomobilinize, sürekli elektrik çeken alarm sistemleri, cep telefonu otomobil kiti, uydu fonksiyonlu hırsızlık önleme sistemli radyo navigatör gibi ilave aksesuarlar takmak isterseniz; bir yetkili servise gidiniz. Buradaki uzman personel, size aksesuar serisinden en uygun aksesuarları önermenin yanı sıra, otomobilin elektrik sisteminin yeterli olup olmadığını kontrol edecek veya daha yüksek kapasitede bir akünün monte edilmesinin gerekip gerekmediğini de belirleyecektir. Bu sistemler, kontak anahtarı yerinden çıkartıldığında da (otomobil park halinde) aküden akım çekmekte ve aküyü yavaş yavaş boşaltabilmektedirler.
Sonuç olarak akü ömrünü belirleyen ana parametrenin akünün kullanıldığı süre ve kilometre değil, aracın kullanılma koşulu olduğu bilinmelidir.
Aküde gaz oluşum voltajı nedir?
Gaz oluşum voltajı, akünün üzerinde gaz çıkışının belirgin şekilde başladığı andır. Gaz çıkışı, kutup voltajı 14.4 V (2.4 V hücre voltajı) olduğunda durmaktadır.
Akülerin soğuğa dayanıklılık kontrolü nedir ve nasıl test edilir?
Herhangi bir akü tipine bağlı olarak, soğuk hava şartlarındaki marşta yüksek elektrik sarfiyatının tespiti yapılmaktadır.
EN ve DIN'e göre soğuk test elektriği: Soğuk test elektriği, EN ve DIN'e uygun olarak, soğuk havalarda ve belirtilen deşarj koşullarında marş davranışını tespit etmeye yarayan, iki akü türü için düzenlenmiş yüksek deşarj elektriği gücüdür. Bunlar, EN veya eski DIN standartlarına dayanmaktadır. Akülerde iki çeşit soğuk test elektriği verilir. Örneğin 60 Ah'lik bir aküde: 480 A EN ve 280 A DIN. Bu iki farklı akım uzunluğunun, öngörülen akü elektriğinin altına inilmeden aküden verilebilmesi gerekmektedir.
Nominal değerler: DIN 40729 ve DIN 72311'e göre voltajın, kapasitenin, asit seviyesinin, yoğunluğun, sıcaklığın vs. belirlenmiş değerleridir, örneğin;
Bir kurşun akünün nominal voltajı: Sırayla açılan hücrelerin (örn.;12 Volt aküde 6 hücre) sayısından ve kurşun hücrelerin (2.0 V) nominal geriliminden meydana gelen üründür.
Nominal kapasite: Ait olduğu nominal akım (elektrolitlerin nominal sıcaklığı, nominal yoğunluğu ve nominal seviyesi) ile bir akünün 20 saatlik deşarjında, deşarj bitim voltajının altına düşmeden verebileceği kapasitedir.
