A4 Kağıdı ve boyutları hakkında ilginç bilgiler

En çok kullandığımız A4 boyutundaki kağıt ölçüleri 210x297 mm (21x29.7 cm) ölçülerindedir. Bu boyutların neden kabul edildiği ya da neden standart haline geldiğini hiç merak ettiniz mi? Yazıda bu sorunların cevaplarını bulabilirsiniz.

ISO 216, dünyanın çoğu ülkesinde kullanılan kâğıt boyutlarının standartlarını belirleyen ISO kısmıdır. Standart ilk olarak DIN tarafından DIN 476 adıyla 1922 yılında Almanya'da kabul edildi. Bu boyutların bazıları Fransızlar tarafından icat edilmişti, ancak sonradan unutulmuştu. ISO 216 iki tür kâğıt boyu tanımlar: A ve B. Bir de ISO 269'da tanımlanan, zarflar için C serisi vardır.

A Serisi

Resmi tam boyutta görmek

Bağlantıyı görüntüleme izniniz yok, görüntülemek için: Giriş yapın veya üye olun.

...
A serisindeki kâğıtlar oranına sahiptir, ancak bu en yakın milimetreye doğru yuvarlatılır. A0 kağıdın kapladığı alan, yuvarlama öncesinde, tam olarak bir m²'ye eşittir. A1 kağıdının uzun tarafı A0'ın kısa tarafına eşit, kısa tarafı ise A0'ın uzun tarafının yarısına eşittir (yine, en yakın milimetreye yuvarlama yapılır). Bu şekilde, bu seride her kâğıt bir öncekinin yarı alanına eşit bir alana sahiptir. En sık kullanılan kâğıt boyu A4'tür (210 × 297mm).

B serisi

B serisindeki her kâğıdın eni ve boyu (dolayısıyla da alanı), A serisindeki aynı numaralı kağıt ile ondan bir sonraki büyük kağıdın eni ve boyunun geometrik ortalaması şeklinde tasarlanmıştır. Örneğin: B1 kağıdının eni ve boyu (dolayısıyla da alanı); A1 ve A0 kağıtlarının en ve boylarının (dolasısıyla da alanlarının) geometrik ortalamasıdır. B1 kağıdının eni: W_B1 = A1A0 mm; B1 kağıdının boyu: L_B1 =

A1 A0 mm'dir. B1 kağıdının alanı: AB1 = m²'dir.

C Serisi

C serisindeki biçimler, B ve A serisindeki aynı numaralı kâğıtların geometrik ortalamasıdır (örneğin, C2, B2 ve A2'nin geometrik ortalamasıdır). C serisi biçimleri genelde zarflar için kullanılır. Örneğin, bir A4 sayfası bir C4 zarfına konabilir. Veya bir A4 sayfası ortasından ikiye katlandığında, yani A5 boyutuna getirildiğinde, bir C5 zarfına sığar.


Bilgisayarların ancak bilgi işlem merkezlerinde olduğu o yıllarının büyük teknoloji harikaları hesap makineleriydi. Elimizden düşmezdi. Bir gün kağıdın boyunu enine bölünce çıkan 1.4142 sayısı pek tanıdık gelmişti. Bu karekök 2'den başka birşey değildi. Sanki büyük bir buluş yapmıştım. Oysa böyle bir kağıt oranının farkedilmesinin tarihi 1768'e kadar gidiyordu. Karekök ikinin anlamı çok basitti. Bu orana sahip kağıdı her ikiye katladığınızda uzun kenarın kısa kenara oranı hiç değişmeden karekök 2 kalıyordu.


Karekök 2'nin önemi kağıt üzerindekilerin aynı oranda büyütülmesini veya küçültülmesini sorunsuz yapmasından geliyor. Bu oranın avantajları ilk kez 1768'de Alman bilim adamı Georg Lichtenberg tarafından yazıldı . Bu yüzyılın başında Dr Walter Porstmann, Lichtenberg'in fikrini kullanarak çeşitli kağıt boyutları tasarladı ve 1922'de Almanya'da DIN 476 standardı olarak kabul edildi. Kullanımdaki en yaygın kağıt boyutu A4 olduğu için DIN A4 olarak adlandırıldı. Bu standart çok sayıda ülke tarafından kabul edildi. 1975'de uluslararası standart olarak kabul edildi (ISO 216). Şimdi ABD ve Kanada dışında hemen hemen tüm ülkelerdeki kağıt standardı budur. Amerikalılar da birgün kabul edecekler ama ne zaman? Onların letter boyutunu hep saçma bulmuşumdur, ısrarlarının inattan başka birşey olmadığına inanıyorum.

A4, A0'in 4 kez katlaması sonucu çıkan boyuttur. 210x297 mm boyutlarındadır. A0 kağıdın boyutu 841x1189 mm olarak tasarlanmıştır. Bu da tam 1 metre kare alana sahip olduğu anlamına gelmektedir. A1: 0, 5, A2:0, 25, A3:0, 125, A4: 0, 0625 metrekaredir.

Kağıt boyutu için A dışında, aynı yaklaşımla hazırlanmış B ve C standartları da vardır. B0 ve C0 boyutlarının tanımı ile katlanarak B ve C serileri oluşturulmuştur. B daha çok kitap boyutu, C ise zarf boyutu olarak kullanılır.

Kağıt boyutu standartları özellikle yazıcılar ve fotokopi için büyük kolaylık oluşturuyor.